قدرت حکمرانی دیجیتال!

چرا که فناوری و تکنولوژی به عنوان حکمرانان دیجیتال، تربیت‌کنندگان جوامع در عرصه فرهنگ، سیاست، اقتصاد و... به شمار می‌آیند. بنابراین حکمرانان غیر دیجیتال مانند رئیس، وزیر و وکیل قدرت رقابت با حکمرانان دیجیتال را نداشته و فقط توان بازدارندگی و تولید مانع به شکل محدود را دارند. البته ناگفته نماند جوامعی مانند کره‌شمالی که فاقد فناوری و تکنولوژی در قالب شبکه‌های اجتماعی جهانشمولند، کاملا تحت تاثیر و هدایت رهبران و روسای خود قرار دارند. پس وقتی حکمرانی دیجیتال در ساختار جامعه جهانی، نهادسازی شده است این هوش و خردمندی رهبران و روسای ملت‌هاست که بدانند با چنین جوامعی باید چطور و چگونه مواجه شوند. حکمرانی دیجیتال بدون در نظر گرفتن قواعد و چارچوب‌های مرزی، خرد و آگاهی را در عرصه‌های مختلف زیستی به جوامع می‌دهد و این جوامع هستند که باید بیاموزند چطور و چگونه از موانع بازدارنده عبور کنند؟ نقش موانع بازدارنده تا حدودی طبیعی و برآمده از ذهنیت و ناخودآگاه ادبیات حفظ وضع موجود است. البته ناگفته نماند بیشتر آدم‌ها در هر موقعیتی که هستند به دنبال حفظ وضعیت موجودشان هستند. به همین دلیل است که جهش‌های تاریخی را همواره اقلیت به وجود آورده‌اند. اقلیتی که ریسک‌پذیر و به تعبیری تابعی از عادت‌های بیهوده نبوده و همواره در صدد استفاده از خلاقیت و استفاده از غریزه‌های طبیعی مانند قدرت اراده، اختیار و انتخاب‌شان هستند. بر همین اساس بشر امروز، مدیون اقلیت‌های تاریخی‌اند. چرا که تمام اختراعات و اکتشافات و رشد و توسعه انسانی، مدیون همان اقلیتی‌اند که خطرات را به جان خریده و باعث و بانی انواع و اقسام جهش‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شده‌اند. برای مثال نخستین زنی که باعث شد زنان در ایران به مدرسه بروند، طوبی آزموده بود. او در سال ۱۲۸۶ شمسی، دبستان ناموس را در تهران تاسیس کرد که نخستین مدرسه دخترانه در تهران بود. امثال ایشان و بی‌بی‌خانم استرآبادی نویسنده ایرانی و فعال حقوق زن در جنبش مشروطه، همان اقلیت‌هایی هستند که نخستین بذر را کاشته و در فرآیند زمان تبدیل به یک فرهنگ عمومی شده است. پس وقتی امثال چنین زنانی توانستند در آن شرایط بسته، بهترین هدیه را به دختران ایران بدهند، قاعدتا حکمرانی دیجیتال در جامعه جهانی امروز، کارکردی چند برابر آنان دارد. حکمرانی دیجیتال هیچ تفاوتی را بین طبقات مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نمی‌گذارد و همان اطلاعات و آگاهی که در دسترس یک رئیس، وزیر و نماینده قرار می‌گیرد همان اطلاعات و آگاهی در دسترس فقیرترین آدم نیز قرار می‌گیرد. آیا چنین حکمرانی‌ای، می‌تواند خریدار نداشته باشد؟ آیا می‌تواند مورد اقبال عمومی نباشد؟ پس جاذبه حکمرانی دیجیتال بی‌دلیل نیست! اگر توانسته تا به اکنون، تمام جوامع را تحت تاثیر خود قرار دهد، یکی از دلایلش این است که از دانایی جوامع، ترسی ندارد. از خواست و مطالبات جدید جوامع، واهمه‌ای ندارد.

* امید‌فراغت

روزنامه‌نگار