ایران تضمین کنگره در توافق با آمریکا را می‌خواهد

در هفته‌های گذشته نیز برخی شایعات از وجود تونل‌های جانبی در برخی از تأسیسات هسته‌ای ایران منتشر شد. این اخبار البته هنوز با واکنش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان تنها نهاد ناظر بر تأسیسات هسته‌ای ایران روبه‌رو نشده است اما ذکر این نکته نیز قابل ‌توجه است که این سازمان تروریستی منافقین بود که در ابتدا سویه‌هایی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران را رسانه‌ای کرد. اقدامی که بنیامین نتانیاهو نیز آن را در دستور کار خود قرارداد و در رسانه‌ها اقدام به نمایش پوشه‌های از اسناد ربوده ‌شده هسته‌ای از ایران نمود. تمام این موارد نشان می‌دهد که مخالفان توافق هسته‌ای ایران و آمریکا درصدد هستند به هر اقدامی دست بزنند تا تهران و واشنگتن نتوانند از طریق مذاکره مسائل و موضوعات خود را حل و فصل کنند. تا دریچه‌های جنگ و درگیری بین ایران و آمریکا باز شود و اسرائیل درنهایت به خواسته خود که تغییر رژیم در ایران است، برسد. در آن‌سوی ماجرا ایران تأکید دارد که از ادامه مذاکرات حمایت می‌کند و از قرار معلوم آمریکایی‌ها نیز تأکید دارند که مسأله هسته‌ای ایران با اهرم دیپلماسی قابلیت حل ‌و فصل دارد. در اینجا به نظر پیشنهادهای اقتصادی ایران برای سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در زیرساخت‌های انرژی ایران که به قلم عباس عراقچی در رسانه‌ها منتشر شده است همچنین این پیشنهاد رسانه‌ها که کشورهای منطقه و آمریکا بتوانند در غنی‌سازی اورانیوم در ایران مشارکت کنند می‌تواند بسیاری از مسائل بین ایران و آمریکا را از میان بردارد. در هر صورت از چند روز آینده مذاکرات ایران و آمریکا آغاز خواهد شد و اگر آمریکایی‌ها خواستار برچیده شدن تأسیسات هسته‌ای در ایران نشوند؛ به نظر مسأله هسته‌ای و پرونده تحریم‌های ایران را باید بسته‌شده پنداشت. در همین ارتباط آرمان ملی با سیدجلال ساداتیان گفت‌وگو کرده است. ساداتیان که سفیر پیشین ایران در انگلستان بوده درباره تحرک اخیر منافقین معتقد است: «آن‌ها دشمن ملت ایران هستند و در وطن‌فروشی آن‌ها همین بس که با صدام در حمله با ایران همکاری کردند. از این منظر از دید محافل بین‌المللی نیز این گروه تروریستی جایگاه ندارند.» در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.

*جناب ساداتیان ممنون که وقت مصاحبه را در اختیار روزنامه آرمان ملی قرار دادید. پرونده هسته‌ای و مذاکرات ایران و آمریکا به مراحل حساسی رسیده است و ظاهراً رسانه‌ها اقدام به انتشار تصاویری از مراکز هسته‌ای مخفی ایران کرده‌اند، به نظر این خبرسازی‌ها در آستانه دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا چه اهدافی دارد؟

سازمان مجاهدین خلق (منافقین) همواره به دنبال آن بوده‌اند که مواردی حساس در ارتباط با ایران را رسانه‌ای کنند تا از این طریق اولاً نام خود را مطرح کنند و دوما بتوانند برای ادامه مسیر به‌عنوان یک اپوزیسیون از مخالفان جمهوری اسلامی ایران بودجه دریافت کرده و حمایت معنوی و سیاسی دریافت کنند. درگذشته که مسائل هسته‌ای ایران مطرح شد نیز همین منافقین بودند که در ابتدا شایعاتی را در مورد حرکت تهران به سمت ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران مطرح کردند. از سوی دیگر آن‌ها دشمن ملت ایران هستند و در وطن‌فروشی آن‌ها همین بس که با صدام در حمله با ایران همکاری کردند. از این منظر از دید محافل بین‌المللی نیز این گروه تروریستی جایگاه ندارند. اکنون نیز که تا حدودی به نتایج مذاکرات ایران و آمریکا امیدهایی ایجاد شده به ‌صورت هم‌زمان از طرف نتانیاهو و از طرف لابی اسرائیل و همچنین منافقین شایعاتی در حال انتشار است تا بتوانند بر روند مذاکرات اثر بگذارند و اجازه ندهند که مذاکرات ادامه یابد. البته برخی کشورها نیز که منافع خود را در حل مسائل ایران و آمریکا نمی‌بینند در تلاش‌اند این مذاکرات به نتیجه نرسد. کما اینکه فرانسه هم سهم خود را در توافق با ایران می‌خواهد و انگلستان نیز شایعاتی در مورد برخی خرابکاری‌های منسوب به ایرانی‌ها در انگلستان را منتشر کرده تا سهمی در مذاکرات و نتیجه اقتصادی این مذاکرات داشته باشد. لذا به نظر می‌رسد هر مقدار به نتیجه مذاکرات نزدیک‌تر شویم چنین شایعاتی را نیز در ادامه بیشتر شاهد خواهیم بود اما در مجموع چون مذاکرات آغاز شده است امیدها به اینکه نتایجی نیز از این طریق حاصل شود زیاد است.

*به مانع‌تراشی‌های اروپایی‌ها در مسیر مذاکرات اشاره کردید چرا آنها که روزگاری میانجی بین ایران و آمریکا بودند اکنون‌که مسائل بین ایران و آمریکا از طریق مذاکره در حال مطرح‌شدن است چنین مواضعی را می‌گیرند؟

 پاسخ در سؤال شما نهفته است. آن‌ها روزگاری میانجی بین ایران و آمریکا بودند و میوه برجام را هم چیدند و شاهد بودیم که شرکت‌های اروپایی بعد از انعقاد برجام وارد بازار ایران شدند اما همین اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا از برجام هرچند مکانیزم اینستکس را ایجاد کردند اما به تعهدات خود در ارتباط با ایران پایبند نماندند. ازاین‌رو ایران این بار با واسطه کشورهای عربی با آمریکا مذاکره کرده است و اروپایی‌ها از این موضع ناراحت‌اند. البته قبل از دوره اخیر مذاکرات ایران و آمریکا آقای تخت روانچی و غریب آبادی 4 دور مذاکره با اروپایی‌ها را برای ترمیم مشکلاتی که پیش‌آمده بود را آغاز کردند، اما چون این دو مذاکره‌کننده ایرانی جزء تیم مذاکره‌کننده با آمریکایی بودند در مذاکره با آمریکا حضور پیدا کردند و مذاکره ایران و اروپا در عمل رها شد. لذا اکنون علاوه مخالفان عربی و اسرائیل برخی از کشورهای اروپایی نیز درصدد هستند فضای مذاکره‌ بین ایران و آمریکا را تخریب کنند.

*چرا مذاکرات سیاسی ایران و آمریکا در دور اول و دوم خوب پیش رفت اما مذاکرات فنی به‌سرعت قبلی پیش نرفت؟

 در ابتدا آمریکا به دنبال آن بود هم مسأله منطقه‌ای، هم مسأله موشکی و هم مسأله هسته‌ای را به میز مذاکرات بیاورد. نهایتا در دور اول مذاکرات ویتکاف آمریکایی پذیرفت مذاکرات صرفا بر پرونده هسته‌ای متمرکز باشد لذا دستور کار را در رم یعنی دور بعدی مذاکرات بر روی نحوه تبادل اطلاعات قراردادند تا گام‌به‌گام به جلو حرکت کنند یعنی در برابر لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا ایران به تعهدات خود در برجام بازگردد. چراکه بعد از خروج آمریکا از برجام ایران به مدت یک سال به تعهدات خود عمل کرد موردی که اروپایی‌ها هم به آن اعتقاد دارند و البته این اروپایی‌ها بودند که به یازده بند از تعهدات خود عمل نکردند. ایران در مذاکرات با آمریکا اعلام کرده است که چون آمریکا تحریم علیه ایران وضع کرده ایران گام‌های دیگری را برداشته است و غنی‌سازی 20 و بعد 60 درصدی را انجام داده و به بازرسان برای ورود به برخی از سایت‌های هسته‌ای اجازه ورود نداده است. اکنون ایران می‌گوید این اقدامات به علت تحریم آمریکاست حال آمریکا باید تحریم‌های ایران را بردارد تا ایران نیز به تعهدات خود بازگردد. به عبارت دیگر ایران نظارت را در مقابل رفع تحریم می‌پذیرد.

شرکت‌های اروپایی بعد از انعقاد برجام وارد بازار ایران شدند، اما همین اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا از برجام هرچند مکانیزم اینستکس را ایجاد کردند اما به تعهدات خود در ارتباط با ایران پایبند نماندند

*به نظر شما میزان غنی‌سازی فرا برجامی ایران در کشور خواهد ماند یا اینکه مکانیزم جدیدی برای آن در نظر گرفته می‌شود؟

به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها در ابتدا خواستار خارج کردن اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا از ایران باشند و ایران در برابر پیشنهاد می‌دهد که این حجم از اورانیوم در ایران در محیطی تحت نظر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گیرد. در این موارد بحث‌های فنی صورت خواهد گرفت و طرف ایرانی و آمریکا باید به توافق برسند علت اینکه مذاکرات به طول انجامیده نیز به بحث‌های فنی بازمی‌گردد. ایران طبق برجام می‌تواند سانتری فیوژهای آی‌آر 1 و 2 بسازد اما اکنون به فناوری سانتریفیوژها حتی مدل‌های باقدرت فنی سازی بالادست یافته است. درنهایت باید توافق شود که ایران همان غنی‌سازی 3. 67 داشته باشد.

*فکر می‌کنم طرف ایرانی حق دارد که اجازه خروج این حجم از اورانیوم با خلوص بالا از ایران را ندهد چراکه تضمینی برای اینکه رئیس‌جمهور بعدی آمریکا زیر توافق نزند وجود ندارد. آیا می‌توان از منظر حقوقی از آمریکا برای زیر میز نزدن تضمین گرفت؟

 یکی از چالش‌های اساسی دقیقاً به این مورد بازمی‌گردد. طول کشیدن مذاکرات فنی نیز به همین علت است. ایران این دغدغه را دارد که طرف آمریکایی سال‌ها بعد زیر توافق نزند و دوباره وضعیت کنونی برای تهران ایجاد نشود. لذا به نظر می‌رسد از آمریکایی‌ها در این ‌ارتباط تضمین‌هایی خواسته است در این معنا که کنگره آمریکا لغو تحریم‌های ایران را به تصویب برساند تا قانونی برای لغو تحریم‌های آمریکایی ایجاد شود که رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا نتواند به‌سادگی از برجام یا توافق جدید هسته‌ای خارج شود. درست نیست که از یک‌طرف ایران به برجام بازگردد و از سوی دیگر هیچ تضمینی برای لغو تحریم‌ها وجود نداشته باشد، چراکه همین ‌الان که ایران و آمریکا در حال مذاکره هستند. فدرال رزرو آمریکا در حال اعمال تحریم‌های جدیدی علیه ایران است. البته برخی از تحریم‌ها مصوبه کنگره را می‌خواهد بقیه تحریم‌ها با فرمان رئیس‌جمهوری آمریکا قابل برداشته شدن است و این موارد در مذاکرات فنی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

*ترامپ واقعا به دنبال حل مسأله با ایران است؟

 ترامپ شعارهایی داده که به جنگ‌ها پایان دهد و هزینه‌های آمریکا را کاهش دهد. لذا تنها از طریق دیپلماسی می‌تواند مسأله هسته‌ای ایران را حل‌وفصل کند، چراکه هرگونه تنش علیه ایران شرایطی بر ضد شعارهای ترامپ را فراهم می‌کند اما اسرائیل و لابی‌ای پک و برخی کشورهای دیگر در تلاش‌اند که ترامپ در این زمینه نتواند مسئله ایران را حل کنند چراکه آنها ایران غیرهسته‌ای را برای خود مطلوب می‌دانند.

*آیا آمریکایی‌ها تمایلی برای انجام سرمایه‌گذاری در ایران نشان خواهند داد؟ چراکه ظاهراً عراقچی توصیه‌هایی را در این ‌ارتباط با آمریکایی‌ها داشته است. اگر چنین شود آیا اساسا مشکل آمریکای ترامپ با برجام حل نخواهد شد؟

 بعد از قطعنامه 2231 که برجام اجرایی شد. هیات‌های اروپایی در بالاترین سطوح توافقات مختلفی از فروش هواپیما و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف را مطرح کردند اما در آن زمان توصیه شد که شرکت‌های آمریکایی به‌منظور عقد قرارداد وارد مذاکره با تهران نشوند لذا ترامپ بعد از اینکه رئیس‌جمهور شد اعلام کرد که جواد ظریف سر آمریکایی‌ها کلاه گذاشته است در این معنا که آمریکا زمینه رفع تحریم را فراهم کرده اما فایده آن به اروپایی‌ها رسید اما اکنون تلاش‌هایی می‌شود که به آمریکایی‌ها اعلام شود که اگر تحریم‌ها لغو شود امکان این وجود دارد که آمریکایی‌ها در بخش‌های مختلف ایران سرمایه‌گذاری کنند. ایران نیاز زیادی به سرمایه‌گذاری دارد و آمریکایی‌ها هم می‌توانند در این زمینه وارد بازار ایران شود.

*مسأله غنی‌سازی مشترک در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ این پیشنهاد تا چه اندازه برای آمریکایی‌ها اغواکننده است؟

 ایران پیشنهادی در این‌ ارتباط داده و می‌خواهد اطمینان بدهد که حتی می‌توان به‌صورت مشترک در ایران غنی‌سازی صورت بگیرد چون ایران هم تجهیزات لازم در این زمینه را دارد و هم سرمایه‌گذاری در این زمینه کرده و اگر این پیشنهاد مورد پذیرش قرار گیرد می‌تواند سر آغازی برای یک سرمایه‌گذاری مشترک بین کشورهای جهان در ایران در زمینه هسته‌ای باشد.