فصل ترمیم کابینه؟

حداقل تاثیرات اتفاقات ریز و درشت داخلی و خارجی بر اقتصاد کشور و معیشت جامعه به طور محسوسی احساس شده و جامعه آن را لمس کرده است. این در حالی است که از همان روزهای ابتدایی تشکیل دولت جریان سیاسی حامی و همراه رئیس‌جمهور و همچنین دلسوزان نسبت به ترکیب و چینش کابینه به مسعود پزشکیان مشاوره‌هایی می‌دادند که در وزارتخانه‌های مختلف از افراد نخبه و کارآزموده‌ای استفاده کند که بتوانند در حوزه تحت اختیار و مسئولیت خود تحول ایجاد کنند تا حدی که جامعه این مساله را احساس کند. اما با وجود این مشاوره‌ها اعلام لیست کابینه باعث تعجب بسیاری گردید و برخی انتقادات نیز به رئیس‌جمهور از این‌رو وارد شد. اما پزشکیان با این نگاه که رویکرد دولت وفاق است در برخی وزارتخانه‌ها چهره‌هایی را به مجلس معرفی کرد که بتوانند از مجلس رای اعتماد بگیرند. مجلسی که به قرائت عده‌ای از کارشناسان به وفاق از دریچه فکری خود نگریسته و از این‌رو است که هنوز دولت به 9 ماه نرسیده از ماه‌ها قبل پروژه استیضاح وزرا را کلید زده است. واقعیت امر بر آن است که تعامل امروز مجلس و دولت که به بیان بهتر باید واژه تقابل را برای آن در نظر گرفت به جهت رویکردهای وفاقی پی‌درپی رئیس‌جمهور و دولت با تندروها و دلواپسانی است که از هیچ چیزی رویگردان نیستند و تمام تلاش خود را برای تخریب و زمینگیرکردن دولت پزشکیان به کار می‌برند. لذا دولت پزشکیان نیز به‌جای اینکه صرفا کار را با بده‌بستان‌های سیاسی و لابی‌گری پیش ببرد بهتر بود تا موضعی قاطع در قبال مجلسی‌ها اتخاذ می‌کرد تا بهارستان‌نشینان نتوانند به لطایف‌الحیل و بهانه‌های واهی وزرای موفق دولت را به استیضاح بکشند. نمونه شفاف و واضح این امر را می‌توان در استیضاح جناحی و سیاسی عبدالناصر همتی وزیر سابق اقتصاد دید که تندروها با بهانه‌های واهی و سیاسی و نه نگاه کارشناسی و اقتصادی او را کنار گذاشتند؛ همتی که از زمان روی کار آمدنش یکی از عملکردهای موفقش سروسامان دادن به بورس و مثبت شدن شاخص‌ها بود. در ادامه این روند شاهدیم که چندی است تندروها در پی استیضاح سیاسی دومین وزیر موفق دولت پزشکیان یعنی فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی و تنها وزیر زن پزشکیان هستند و با این رویه برای دولت و رئیس‌جمهور شمشیر را از روبسته‌اند. چه اینکه پیش از این نیز که مطرح شد دولت به احتمال فراوان سیدعلی مدنی‌زاده را به عنوان وزیر پیشنهادی اقتصادی به مجلس معرفی کند، تندروهای مجلس وزیر پیشنهادی نیامده شمشیر از رو بسته و گفته‌اند: «اگر قرار باشد گزینه‌ای بیاید که همین مسیر را ادامه دهد ما که علاف نیستم وقت خودمان و مردم را بگیریم.» لذا پر واضح است که تندروها در پی اعمال نفوذ و فشار به دولت برای انتخاب و معرفی وزیری همراستا و هم‌نظر با دلواپسان بهارستان هستند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهور باید با یک ارزیابی عملکرد نسبت به وزرای خود در راستای بالندگی و بهبود عملکردها، وزرایی را که عملکرد چندان موفقی نداشته‌اند تعویض و چهره‌های شایسته‌تر و کارآمدتری را جایگزین کند. امروز با گذشت قریب به هشت ماه از روی کارآمدن دولت می‌توان یک برآیند عملکردی از وزرا داشت و مشخص کرد که کدام وزیر عملکردی بهتر و کدامیک عملکردی انتقادآمیز داشته است.

* تغییر در مسیر بهبود

در این بین اما شاید بتوان در میان وزرای مختلف دولت صرفا 2 وزیر دولت یعنی علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش و عباس علی‌آبادی وزیر نیرو را شایسته تغییر دانست. کاظمی که از همان ابتدا مورد انتقاد فرهنگیان بود و انتقادات زمانی شدت گرفت که پس از امضای تفاهمنامه همکاری وزارت آموزش و پرورش و فراجا، وزیر در سخنانی جنجالی گفت: «ما در هر حوزه‌ای که سردار رادان بگوید، سرباز ایشان هستیم.» همین موضع باعث شد تا بسیاری از فعالان این حوزه شیوه رفتار کاظمی را با دولت وفاق یکسان ندانند. عباس علی‌آبادی در حوزره وزارت نیرو عملکردش به نحوی بوده که دیگر نه منتقدان که حتی نماینده‌هایی که با وی همسو و همراه بودند به انتقاد از عملکرد او پرداخته و در پی استیضاح او برآمده‌اند. اگرچه نمی‌توان گفت که مقصر اصلی ماجرای ناترازی‌ها علی‌آبادی است، اما قصور را نمی‌توان نادیده گرفت. این در حالی است که آقای وزیر تقصیر ناترازی‌ها را به گردن همه می‌اندازد، اما خود را کلا از آنچه رخ داده مبرا می‌داند. لازم به ذکر است که علی‌آبادی از وزرای دولت سیزدهم بود که مجلسی‌ها رای بالایی به وی دادند و جالب است که امروز منتقد وزیر شده‌اند.

* پیشنهاد آذری‌جهرمی

روز شنبه بود که وزیر سابق ارتباطات و از حامیان رئیس‌جمهور در انتخابات با انتشار مطلبی لزوم تغییرات در دولت را گوشزد کرد. محمدجواد آذری‌جهرمی در کانال تلگرامی خود نوشت: «هفت ماهی از عمر دولت جدید می‌گذره، دولتی که بعد از فقدان ناگهانی رئیس‌جمهور سیزدهم سکان اداره کشور را با رای مردم به دست گرفت، اما شاید اون آمادگی لازم برای یه شروع پرقدرت رو نداشت. تو این مدت، وسط سهم‌خواهی‌های سیاسی حامیان و مدعیان وفاق، قوانین فرصت‌کُشِ دست‌وپاگیر و مجلسی که انگار با دولت هم‌جهت نیست، رئیس‌جمهور چهاردهم یه لیست وزرا به مجلس فرستاد که شاید خودش هم ته دلش به کارایی‌شون مطمئن نبود.» وی افزود: «نه ماه پر از التهاب و نگرانی گذشت، اتفاقات سنگین سیاسی تو منطقه، ناترازی‌های انرژی که حسابی مردم رو کلافه کرده و البته ناآمادگی دولت برای مدیریت این بحران‌ها، روزگار سختی رو برای ملت امیدوار به دولت جدید رقم زد. حالا اما، رئیس‌جمهور کم‌کم داره به معادلات سیاسی و اقتصادی کشور و منطقه مسلط می‌شه و شناخت بهتری هم از تیمش پیدا کرده، از اون طرف، جریان غالب تو مجلس، که انگار بیشتر دنبال رقابت سیاسیه، شمشیر اصلاح رو کشیده و می‌خواد با استیضاح وزرا، خودش رو قهرمان تغییر و ناجی مردم نشون بده.» آذری جهرمی در ادامه عنوان کرد: «پیشنهاد من به دکتر پزشکیان اینه: بدون رودربایستی، خودتون پیش‌قدم بشید برای اصلاح و ترمیم کابینه. شما جراح ماهر و دلسوز این ملتید، نه اونایی که تو مجلس فقط صداشون بلنده. مشکل اداره کشور با شمشیر اون‌ها حل نمیشه، نیاز به تیغ جراح ماهر داره. آقای رئیس‌جمهور! به صلاح شماست که خودتون پرچم اصلاح و ارتقای اثربخشی و کارآمدی دولت رو بلند کنید» اما این یادداشت تلگرامی آذری جهرمی که از سر دلسوزی برای رئیس‌جمهور و دولت منتشر شده با مواجهه تندروها و دلواپسان روبه‌رو شده و آنها با مصادره به مطلوب صحبت‌های جهرمی او را منتقد و نگران دولت خوانده‌اند. اما واقعیت این است که دولت پزشکیان هم برنامه اقتصادی مشخصی دارد و هم رویکردها و راهبردهای مشخصی در سیاست داخلی و سیاست خارجی و تنها مشکل تندروهایی هستند که با ربط و بی‌ربط چوب لای چرخ دولت می‌گذارند به انحاء مختلف دولت را تخریب می‌کنند. اگر تندروها اجازه دهند و از تریبون‌های مختلف چه مجلس و چه رسانه‌هایشان به‌دنبال زمینگیرکردن دولت نباشند دولت پزشکیان به‌خوبی می‌داند که در حوزه‌های مختلف چگونه عمل و در راستای حل مشکلات کشور تلاش کند.