عبرت‌های حادثه بندر

و به لحاظ کادر اداره بندر جزو بهترین پرسنل بنادر ایران در بندر شهید رجایی هستند و طبیعی است که به همین دلیل که کارکنان مجربی داشته و بالاترین سطوح آموزش را هم در داخل دیده‌اند و هم در سازمان بنادر عضو سازمان جهانی دریانوردی بوده و استانداردهایی که بر کشتی و کالا لازم بوده، آموزش دیده‌اند. در بسیاری از همایش‌های بین‌المللی شرکت کردند یا همایش‌های بین‌المللی در شهید رجایی برگزار شده و به لحاظ تجهیزات ایمنی هم از یک سطح قابل قبولی برخوردار است. باید موضوع را از یک زاویه دیگری نگاه کرد؛ اینگونه حوادث در ایران مثل سوانح هوایی، سوانح جاده‌ای، سوانح ریلی، همواره اتفاق افتاده، مثل همین حادثه انفجاری که در بندر بیروت یا برخی دیگر از نقاط جهان شاهد بوده‌ایم. حوادث دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد؛ گاهی اوقات خطای سهوی انسانی، گاهی اوقات عدم رعایت استانداردهای تخلیه بارگیری، گاهی اوقات اطلاعات اشتباه یا غلط، گاهی اوقات نشناختن خود نوع کالا که در چه محوطه‌ای تخلیه و بارگیری شود و به هر حال خطاهای متفاوتی ممکن است منجر به یک فاجعه مثل بندر شهید رجایی بشود. اما آنچه که می‌توان به صراحت ذکر کرد این است که خطایی که صورت گرفته، نمی‌تواند از طرف کارکنان بندر شهید رجایی یا کارکنان بخش واردات و صادرات کشور عمدی اتفاق افتاده باشد. شاید این گزاره درست باشد که احتمالا درخصوص چینش کالا و نوع کالا ممکن است خطاهای سهوی اتفاق افتاده باشد البته از طرف کسانی که متولی واردات و صادرات در یک کلام کانتینر بندر شهید رجایی بودند. لذا یک مقدار باید زمان بگذرد تا کل فرآیند با دقت مورد بررسی قرار بگیرد و این بررسی فرآیند هم کار خیلی سختی نیست چون در یک فرآیند واردات کالا هم خط کشتیرانی یعنی مالک کشتی، هم نماینده خط کشتیرانی، هم متولی حمل و اظهارکننده کالا، هم متولی تخلیه و بارگیری و هم همه دستگاه‌هایی که از زمان پهلو گرفتن کشتی در کنار اسکله تا زمانی که کانتینر در یک محوطه اختصاصی تخلیه شده باید مورد بررسی قرار بگیرد که هر یک از سازمان‌هایی که متولی قضیه بودند اعم از صاحب کالا، متولی حمل، متولی تخلیه و بارگیری، صاحب ترمینال چه وظیفه‌ای و چه نقشی در این فرآیند داشته‌اند. لذا چون اینگونه فرآیندهای تخلیه و بارگیری در بنادر ده‌ها سال است انجام می‌شود و یک رویه شناخته شده است که هر روز و هر ساعت صورت می‌گیرد، به نظر می‌رسد کشف حقیقت کار خیلی سختی نباشد لذا باید منتظر ماند تا کمیسیونی که متولی بررسی این حادثه است گزارش نهایی را منتشر کند. آنچه که مسلم است در اینگونه حوادث درس‌های زیادی برای یاد گرفتن وجود دارد. اگر درس‌هایی که از این نوع حوادث آموخته می‌شود، مبنای کار برای ادامه فعالیت‌ها در آینده واقع شود، شاهد تکرار اینگونه حوادث دیگر نخواهیم بود یا احتمال وقوع آن به حداقل ممکن خواهد رسید.

* هادی حق‌شناس

اقتصاددان