چالش‌های فنی مذاکرات مسقط

 تا کنون دو دور مذاکره در مسقط و رم ایتالیا بین دو هیات ایرانی و آمریکایی برگزار شد که طرفین، این دو دورمذاکره را مثبت ارزیابی کرده‌اند. در سومین دور مذاکرات به موازات بحث‌های کلی سیاسی یک کمیته فنی مشترک نیز برای ورود به یک سلسله گفت‌وگوهای مربوط به شیوه اعتمادسازی پایدار در رابطه با موضوع غنی‌سازی و چگونگی حفظ چرخه غنی‌سازی اورانیوم در ایران تشکیل شد. ماموریت این کمیته تعیین سقف اورانیوم مورد نیاز ایران برای تغذیه راکتورهای هسته‌ای، مشخص شدن سقف و درصد غنی‌سازی اورانیوم و نحوه ذخیره اورانیوم غنی‌سازی شده خواهد بود. با اینکه دو دور مذاکره بین دو هیات سیاسی ایرانی و آمریکایی با خوش‌بینی‌هایی همراه بود اما ورود طرف‌های دیگری در روند مذاکرات مهم‌ترین چالش خروج نهایی این گفت‌وگوها تلقی می‌شود. هیات‌های رژیم صهیونیستی مرکب از «ران درمر» وزیر امور راهبردی و «دیوید بارنیا» رئیس موساد اسرائیل سایه به‌سایه هیات آمریکایی را تعقیب می‌کنند. اما ظاهرا دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا مصمم است تا به دور از تاثیرگذاری لابی صهیونیستی و اسرائیل روند مذاکرات را به‌گونه‌ای مدیریت کند که یک خروجی قابل قبولی و شرافتمندانه‌ای برای ایران و آمریکا به همراه داشته باشد. برخورد سرد ترامپ با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژِیم صهیونیستی 3 روز قبل از آغاز دور اول مذاکرات در مسقط نشان داد که رئیس‌جمهوری آمریکا دنبال یک توافق جامع با ایران است. نتانیاهو قبل از آغاز مذاکرات مسقط راهی کاخ سفید شد و با رئیس‌جمهوری آمریکا دیدار کرد و از وی خواست تا با ایران مذاکره نکند. اما دونالد ترامپ از نتانیاهو خواست که در این خصوص دخالت نکند و از هرگونه ماجراجویی علیه ‌ایران در طول مذاکرات خودداری کند. از سوی دیگر بر اساس پروتکل‌های متعارف وزیر خارجه آمریکا باید ریاست هیات مذاکره کننده آمریکا با ایران را به‌عهده می‌گرفت اما چسبندگی «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا به لابی صهیونیستی وی را ازروند مذاکرات دور ساخت. مارکو روبیو که از خانواده یهودی تبار کوبایی مهاجر به‌شمار می‌رود و در میامی آمریکا متولد شده و از چهره‌های جمهوریخواه افراطی ضدایرانی تلقی می‌شود. به دلیل نگاه تهاجمی وزیر خارجه ضد ایرانی آمریکا، دونالد ترامپ ترجیح داد تا استیو ویتکاف که سیاستمدار معتدلی در تیم دونالد ترامپ به‌شمار می‌رود، مدیریت مذاکره با ایران را به‌عهده بگیرد. لذا همه قراین نشان می‌دهد که «استیوویتکاف» مذاکره کننده ارشد آمریکایی خارج از عرف دیپلماتیک در رابطه با مذاکرات ایران و آمریکا گزارش خود را مستقیما در اختیار دونالد ترامپ قرار می‌دهد. آنچه باقی می‌ماند این است که کمیته‌های فنی آمریکا و ایران در خصوص امور مربوط به فناوری‌های هسته‌ای و شیوه فعالیت غنی‌سازی ایران به یک جمع‌بندی مشترکی برسند. در نهایت آنچه که فصل الخطاب مذاکرات ایران و آمریکا خواهد بود همان کلام حکیمانه و منطقی رهبرانقلاب است که باید از خوش‌بینی افراطی و یا بدبینی بیش از حد درمذاکره با آمریکا پرهیز کرد. لذا هفته‌های پایانی ماه جاری که احتمالا مذاکرات نفسگیر ایران و آمریکا به یک نقطه متعادلی برسد یک مرحله خاکستری خواهد بود که پس از آن خروجی مذاکرات نهایی خواهد شد.

* حسن هانی‌زاده

تحلیلگر مسائل بین‌الملل