پایانِ یک کمپین

کمپینی که صدای معلولان و مطالبات آنها، در سرزمینی بود که با افراد کم توان، چندان خوب تا نمی‌کند. از وضعیت اشتغال و امرارمعاش گرفته، تا رفتارهای اجتماعی و نوع نگاه مسئولان به این جامعه اقلیتی که به دلسوزی ما نیازی ندارند. تنها نیازمند نگاهی برابر هستند؛ کلمه‌ای که با توجه به وضعیت افراد معلول، رویایی دور از دسترس است. از مناسب سازی فضاهای شهری، تا وضعیت معیشت و مراقبت‌های بهداشتی افراد دارای معلولیت، مشکل آنقدر بسیار است، که دیگر حتی خود این افراد را هم دلسرد کرده است و انگیزه‌ای برای اینکه به دنبال حق و حقوقشان باشند، ندارند. همین دلسردی از مهم‌ترین دلیل توقف فعالیت کمپین معلولان بوده است.

بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان، درباره دلایل پایان فعالیت این کمپین، به «آرمان ملی» گفت: یکی از مهم‌ترین دلایلش این بود که دولت‌ها، متاسفانه ارزشی برای مطالبه گری و اراده‌ای برای احقاق حقوق افراد دارای معلولیت، نداشتند. در طی سال‌ها ما به این نتیجه رسیدیم که حاکمیت به صورت سیستماتیک، و از روی علم و آگاهی، حقوق افراد دارای معلولیت را ندیده می‌گیرد و همیشه به بهانه‌هایی مثل کمبود بودجه، حقوق این افراد را زایل می‌کند. این مهم‌ترین دلیلش بود و از آن طرف هم ما، چون منبع مالی در کمپین تعریف نکرده بودیم، و طی این 9 سال هیچ کمک مادی و معنوی از سوی نهادهای دولتی و عمومی مثل شهرداری و حتی اشخاص جمع آوری نمی‌کردیم، این مساله روز به روز مشکلات کمپین را بیشتر می‌کرد. یکی دیگر از دلایل توقف ما هم این بود که خود افراد دارای معلولیت به دلیل سرخوردگی و دلسردی از سال‌ها مطالبه گری که داشتند، و روز به زور نه تنها به حقوقشان نمی‌رسیدند و سال به سال، حتی بیشتر از قبل حقوقشان نادیده گرفته می‌شد، دچار یاس و سرخوردگی شدند و خودشان هم دیگر روحیه مطالبه گری نداشتند، زیرا آنچه می‌دیدند این بود که وقتی سال‌ها در چارچوب قوانین و مقررات کشور به دنبال حقوق خود بودند، بعد از برگزاری جلسات متعدد و مذاکره با مسئولان، هیچ فایده‌ای ندارد و هیچ مسئولی به هیچ وعده‌ای که قبل از انتخابات می‌داد، بعد از اینکه انتخاب می‌شد عمل نمی‌کرد، مانند آقای پزشکیان، که مانیفست عدالت اجتماعی و فرصت‌های برابر را در رابطه با افراد دارای معلولیت، برای اولین بار بود که یک رئیس‌جمهور مطرح می‌کرد. بعد هم در فیلم‌هایی که از ایشان موجود است، می‌گفتند که تلاش می‌کنند تا حقوق افراد دارای معلولیت را رعایت کنند و پیگیر اجرای قوانینشان باشند، بر اساس اینکه طبق قانون اساسی مجری قانون هستند، دیدیم که بعد از انتخاب ایشان در فصل لایحه بودجه، لایحه بودجه‌ای که ایشان به مجلس دادند، یکی از مهم‌ترین حقوق افراد دارای معلولیت که پرداخت حداقل دستمزد به معلولان شدید و خیلی شدید بود را نادیده گرفتند و هیچ برنامه‌ای برای اجرای آن اعلام نکردند و از طرفی، طبق جزو دوم بند 3 تبصره 12 به نوعی همین ماده 27 را هم به حاشیه بردند. در دو دولت‌های قبلی هم این اتفاق افتاده بود. سه تا دولت آمدند و رفتند و متاسفانه گشایشی ایجاد نشد و تمام مکاتبات، مذاکرات، جلسات، رایزنی‌ها، اعتراضات و تجمعات به هیچ نتیجه‌ای نرسید. با این وجود همه دلسرد شدیم و تصمیم گرفتیم که تعطیل کنیم تا دولت راحت‌تر و بدون هیچ چالشی بتواند حقوق افراد دارای معلولیت را نادیده بگیرد. ما به نتیجه خیلی تلخی رسیدیم که در ایران متاسفانه برخلاف ادعای مسئولان و شعارهایی که می‌دهند، در ایران یک آپارتاید نانوشته علیه معلولان برقرار است که حقوقشان در تمام حوزه‌ها، نه فقط معیشت، درمان، توانبخشی، مراقبت و نگهداری، اشتغال، مسکن، و سایر موارد مانند مناسب سازی شهری، نادیده گرفته می‌شود.

مشکلات معیشتی

مروتی درباره مهم‌ترین مشکلات و مطالبات معلولان افزود: در حال حاضر اکثر اقشار جامعه در هر سطحی با مشکلات معیشتی روبه‌رو هستند. مهم‌ترین مشکلات معلولان هم همین مشکلات معیشتی است. امسال مستمری معلولان یک میلیون و چهارصد هزارتومان است. با این مبلغ حتی نمی‌توان روزی یک ساندویچ فلافل خرید. آیا مسئولی یا کارمندی هست که بتواند با این مبلغ امورات خود را بگذراند؟ در قبال این مشکلات معیشتی قانون‌گذار از سال 97 دولت را مکلف کرده است، مطابق ماده 27 قانون حمایت از حقوق معلولان، به معلولان شدید و خیلی شدید فاقد شغل و درآمد، کمک هزینه معیشتی به میزان حداقل دستمزد سالانه پرداخت شود. معمولا هرسال مبلغ پرداختی به معلولان از بابت معیشت با حداقل دستمزد، یک فاصله ده برابری دارد. امسال یک میلیون و دویست هزارتومان است این کمک هزینه معیشتی، درحالی که حداقل دستمزد شورای عالی کار ده میلیون و چهارصد هزارتومان است. این فاصله را درنظر بگیرید که یک فرد معلول با این مبلغ چگونه باید امورات خود را بگذراند؟ حالا آن معلولی که دو نفر هستند، می‌گیرد یک میلیون و هشتصد هزارتومان، سه نفر دومیلیون و چهارصد هزارتومان و چهارنفر، سه میلیون تومان و پنج نفر به بالا هم مبلغ سه میلیون و ششصد هزارتومان را دریافت می‌کنند. این را مسئولان پاسخ بدهند که یک خانواده پنج نفره، چگونه می‌توانند با سه میلون و ششصد هزارتومان یک زندگی شرافتمندانه و عزتمندانه داشته باشند؟ این مشکل، مشکل اکثر خانوارهای ایرانی است.

هزینه سرسام‌آور اقلام بهداشتی

وی درباره مشکلات مراقبتی و هزینه‌های اقلام بهداشتی افراد دارای معلولیت نیز گفت: مشکلات بعدی، می‌شود مشکلات مراقبتی و پرستاری معلولان، البته برای امسال هنوز تعیین نکردند. حق پرستاری جانبازان 41میلیون و 500هزارتومان است، برای معلولان در سال گذشته 3میلیون تومان بوده است. حتی اگر این مبلغ 40 درصد هم افزایش داشته باشد، می‌شود 4میلیون و دویست هزارتومان، درحالی که اکنون هزینه نگهداری از یک معلول یا سالمند در طی ماه، نگهداری شبانه روزی حداقل برابر با 25میلیون تومان است. آیا با 4میلیون تومان چه بخشی از مراقبت و نگهداری را می‌شود انجام داد؟ در بخش بهداشتی هم به همین صورت است. لوازم بهداشتی معلولان در ماه حداقل 10تا 15میلیون تومان، بستگی به اقلام هزینه دارد. به جای این 10 تا 15 میلیون تومان دولت تنها 900هزارتومان کمک هزینه تامین وسایل بهداشتی را به معلولان می‌دهد. درحالی که ما افزایش دلار را داشتیم و به تبع آن اقلام بهداشتی و به‌خصوص اقلام وارداتی مثل سوند و نلاتون و پوشک و... به شدت گران شده است. فقط قیمت یک بسته پوشک حدود 450 هزارتومان است. یک فرد این پوشک را در عرض سه چهار روز تمام می‌کند. بقیه ماه را چگونه بگذراند؟ فرد مجبور است که از مواد ارزان یکبار مصرف، از سوند و نلاتون و... برای چندین بار استفاده کند، و تبعات این مساله این است که بدن این افراد عفونت می‌کند و به این عفونت‌ها منجر به فوت می‌شود. از آن طرف هم هیچ آماری در این مورد وجود ندارد.

مروتی همچنین درباره وضعیت اشتغال معلولان گفت: در بحث اشتغال هم همین داستان وجود دارد. هنوز سهمیه سه درصد به معلولان به صورت کامل رعایت نمی‌شود.