ایران و مصر در میانه ارتباط دوجانبه

 در وهله نخست هم تاریخ روابط تهران و قاهره مورد توجه قرارگیرد، چرا که هم ایران و هم مصر از جمله کشورهای بزرگ و تاثیرگذار در جهان اسلام هستند. با بهبود روابط ایران و عربستان لزوم برقراری روابط مصر و ایران مطرح شد و دیدگاه‌های مختلف دررسانه‌ها با محوریت این ارتباط منتشر شده است. ایران و مصر تا قبل از انقلاب رابطه حسنه‌ای باهم داشتند به نحوی که مصر همواره پیش قراول ارتباط ایران با کشورهای عربی منطقه بوده است. در میان کشورهای عرب هیچ کشوری به اندازه مصر با ایران ارتباط نداشت و مصری‌ها علاوه بر ارتباطات مختلفی که با ایران داشتند، همواره تلاش می‌کردند چالش‌های برخی از کشورهای عربی با ایران را تا حد زیادی کاهش دهند البته الجزایر هم چنین موضعی نسبت به ایران داشت اما به دلایل مختلف بعد از انقلاب ایران و مصر دچار چالش شدند. به طوری که مصر یکی از اولین کشورهای عربی بود که در مقابل انقلاب ایران موضع گرفت. تدفین پادشاه ایران در مصر به چالش بین دو کشور تبدیل شد و چون مصر اولین کشور عرب بود که به سمت صلح با اسرائیل حرکت کرد، این مورد به عامل منفی برای ایران تبدیل شد چون تهران با شناسایی رژیم صهیونیستی مساله داشت. بعد از هر اختلافی که بین ایران و کشورهای عربی رخ می‌داد، مصری‌ها همواره در کنار کشورهای عربی قرار داشتند و در تمام ‌سازوکارهایی که آمریکایی‌ها در منطقه ایجاد کردند، نقش مصری‌ها عیان بود به عنوان مثال در طرح 6+2 و در زمان جنگ، مصری‌ها در کنار عراق قرار گرفتند و بعد از جنگ هم که طرح مهار ایران در همین قالب شکل گرفت. مصر یکی از دو کشوری بود که در شورای همکاری خلیج فارس در سیاست مهار ایران با غربی‌ها به خصوص آمریکایی‌ها همراه شد لذا دیپلمات‌های ایران و مصر فقط در نشست‌های چند جانبه هم دیگر را مشاهده می‌کردند به عنوان نمونه در دیدار همسایگان عراق که در شرم الشیخ، بنده و وزیر کشور وقت ایران حضور داشتیم و نشست مشترک زیادی برگزار شد اما ایران و مصر از معدود کشورهایی بودند که اقدام به برگزاری نشست نکردند. بنابراین این روابط همواره با نوسان روبه‌رو شده است. به‌ویژه اینکه مسئولین دو کشور اعتقادی به تجدید رابطه نداشتند و اتفاقاتی که اخیرا شکل گرفته، باعث هراس کشورها از خارج شدن مدیریت بحران در منطقه شد به نحوی که کشورهای مختلف در منطقه به هم نزدیک شدند و ایران و مصر هم در این مورد مستثنی نیستند. بنابراین تکاپوی دیپلمات‌های دو طرف برای تجدید رابطه شکل گرفته و اگر مقطعی را در طول 45 سال گذشته برای امکان برقراری و مبادله سفیر مشخص کنیم آن زمان، زمان کنونی است که به دلایل منطقه‌ای دو طرف به سمت این تجدید رابطه حرکت می‌کنند. حال باید دید دو طرف در سیاست تحدید تنش‌ها موفق عمل خواهد کرد یا نه. 

حشمت ا... فلاحت‌پیشه

  کارشناس روابط بین‌الملل