قصه پر غصه نیروگاه حرارتی شازند!
چند روزی است که دوباره با شروع فصل سرما و با اعلان رسمی، سوخت نیروگاه حرارتی شازند گویا از گاز طبیعی به مازوت تغییر کرده و هوای شهرستان شازند و اراک آلوده شده است.
علیرغم اینکه بارها اعلام شد که دیگر در نیروگاه‌های نزدیک به کلانشهرها از سوخت مازوت استفاده نخواهد شد ولی این وعده‌ها فعلا عملیاتی نگردید و این قصه پر غصه دوباره آغاز گردید. در این مدت بسیاری از فعالان رسانه‌ای و محیط زیست به این اقدام اعتراض کردند که نتیجه‌ای را در برنداشته است.
نیاز مبرم به تولید برق در کشور از یک سو و مصرف بالای گاز شهری در بخش خانگی در فصل سرما از سوی دیگر باعث شده که نیروگاه شازند ناگزیر به سوخت مازوت رو بیاورد و آلودگی هوا را دوچندان نماید.
نیروگاه حرارتی شازند، مانند بسیاری از نیروگاه‌های حرارتی دیگر در فصل سرما از سوخت مازوت برای تولید بخار و سپس تبدیل آن به برق استفاده می‌کند. استفاده از سوخت مازوت در این نوع نیروگاه‌ها به عوامل زیر برمی‌گردد:
• قابلیت انباشت: مازوت، به عنوان یک سوخت ذخیره‌پذیر، قابلیت انباشت بالایی دارد. این به معنای این است که می‌توان مقدار زیادی از مازوت را در انبارهای نیروگاه به صورت طولانی مدت ذخیره کرد و در صورت نیاز به تولید برق، از آن استفاده کرد.
• در دسترس بودن: مازوت به صورت گسترده در بازارهای جهانی موجود است و به راحتی قابل تأمین است. این موضوع باعث می‌شود که نیروگاه‌ها بتوانند به راحتی از این سوخت استفاده کنند و با آن به تولید برق بپردازند.
• بهره‌وری: نیروگاه‌های حرارتی شازند با استفاده از مازوت، می‌توانند بهره‌وری نسبتاً بالایی داشته باشند. مازوت به خوبی سوخت می‌شود و تبدیل انرژی حاصل به برق و حرارت به طور موثر صورت می‌گیرد.
در سال‌های اخیر، تلاش‌های زیادی برای جایگزینی سوخت مازوت در نیروگاه‌های حرارتی در سراسر جهان صورت گرفته است. چندین جایگزین برای سوخت مازوت در نظر گرفته شده است.
گاز طبیعی؛ زغال سنگ؛ بیوگاز، انرژی خورشیدی، انرژی باد، انرژی دریایی، انرژی زمین گرمایی و انرژی هسته‌ای نمونه‌هایی از انرژی‌های پاک برای تولید برق هستند که در آینده باید جایگزین سوخت نیروگاه‌های حرارتی در کشور شوند.
در حقیقت استفاده از سوخت‌های پاک‌تر و پایدارتر در نیروگاه‌ها، از جمله نیروگاه حرارتی شازند، به عنوان یک روند مهم در صنعت انرژی در حال رشد است. در پی آنکه گازهای گلخانه‌ای و آلاینده را کاهش داده و منابع انرژی زیستی و پاک‌تر را توسعه دهد، نیروگاه‌ها در حال بررسی و اجرای سیستم‌های جدید و فناورانه هستند.
با استفاده از انرژی هسته‌ای، امکان تولید برق وجود دارد. نیروگاه‌های هسته‌ای از فناوری هسته‌ای برای تولید برق استفاده می‌کنند. در این نیروگاه‌ها، انرژی هسته‌ای از فرایند هسته‌ای همچون تجزیه هسته‌ای یا همجوشی هسته‌ای به دست می‌آید و به برق تبدیل می‌شود.
در نیروگاه‌های هسته‌ای، از انواع سوخت‌های هسته‌ای مانند اورانیوم 235 و پلاسما هیدروژن استفاده می‌شود. فرایندهای هسته‌ای همچون تجزیه هسته‌ای (همچون تجزیه هسته‌ای زنجیره‌ای) یا همجوشی هسته‌ای (همچون همجوشی هسته‌ای در خورشید) در نیروگاه‌های هسته‌ای انجام می‌شود. در این فرایندها، انرژی هسته‌ای آزاد می‌شود که به بخش‌هایی مانند توربین‌ها منتقل می‌شود و از طریق ژنراتورها به برق تبدیل می‌شود.
استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق در برخی کشورها رایج است و نیروگاه‌های هسته‌ای می‌توانند به طور مستقل و پایدار برق تولید کنند. این فناوری توانایی تولید انرژی بزرگی را دارد و باعث کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با آنها می‌شود. با این حال، استفاده از انرژی هسته‌ای نیز دارای مسائل امنیتی، مدیریت پسماندها و نیاز به تکنولوژی‌های پیچیده است که نیاز به رعایت استانداردها و اصول ایمنی دارد.
امید است که در آینده استفاده از سوخت‌های پاک جایگزین سوخت‌های فسیلی شود و کمتر شاهد آلودگی هوا و آلودگی‌های زیست محیطی باشیم و بیماری‌‌ها و مرگ و میر ناشی از آلودگی‌ها نیز در کشور کاهش یابد.
*حسین معافی
کارشناس ارشد آموزش شیمی
ارسال نظر