«آرمان ملی» تحلیل می‌کند
تهران و بغداد در برابر کاخ سفید
آرمان ملی- گروه سیاسی: روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق در سال‌های اخیر، با وجود فشارهای خارجی و تحولات پرتنش منطقه، روندی رو به گسترش و راهبردی به خود گرفته است.
این روابط که بر پایه پیوندهای تاریخی، فرهنگی، مذهبی و جغرافیایی شکل گرفته، امروز به یکی از ستون‌های ثبات و امنیت در غرب آسیا تبدیل شده است. ایران و عراق، پس از سال‌ها تنش و درگیری در دهه‌های گذشته، توانسته‌اند در دو دهه اخیر مسیر جدیدی از همکاری و همگرایی را ترسیم کنند؛ مسیری که از بازسازی اقتصادی و همکاری‌های انرژی گرفته تا هماهنگی‌های امنیتی و نظامی را در بر می‌گیرد. در عرصه اقتصادی با توجه به معافیت‌های تحریمی، عراق یکی از مهم‌ترین مقاصد صادراتی ایران به‌شمار می‌آید و بخش قابل‌توجهی از نیازهای انرژی و کالاهای اساسی خود را از ایران تأمین می‌کند. دو کشور در سال‌های اخیر پروژه‌های مشترک متعددی در حوزه برق، گاز، حمل‌ونقل زمینی و تجارت مرزی به اجرا گذاشته‌اند. از سوی دیگر، ایران نیز عراق را نه تنها بازاری بزرگ بلکه حلقه‌ای کلیدی در مسیر ترانزیت کالا به سوریه و مدیترانه می‌داند. در حوزه امنیتی و نظامی، همکاری‌های تهران و بغداد در چارچوب توافق‌نامه‌های رسمی و غیررسمی ادامه یافته است. یکی از نقاط عطف این همکاری‌ها، امضای توافق امنیتی سال ۲۰۲۳ بود که بر کنترل مرزهای مشترک و جلوگیری از فعالیت گروه‌های مسلح در خاک عراق علیه ایران تأکید داشت. این هماهنگی‌ها در کنار تعامل مستمر نیروهای امنیتی دو کشور، به ثبات نسبی در مناطق مرزی و کاهش فعالیت‌های تروریستی انجامیده است. با این حال، آمریکا و رژیم صهیونیستی طی سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با ایجاد شکاف در روابط تهران و بغداد، نفوذ ایران در عراق را محدود سازند. واشنگتن با فشارهای سیاسی و اقتصادی، و تل‌آویو از مسیر عملیات اطلاعاتی و جنگ روانی، کوشیده‌اند بغداد را از مدار تهران دور نگه دارند. با وجود این، واقعیت‌های ژئوپلیتیکی و منافع مشترک، دو کشور را ناگزیر از تداوم همکاری‌های راهبردی کرده است. با همه این حاشیه‌ها و استفاده آمریکا و اسراییل از آسمان عراق برای حمله به ایران ولی باز هم تاثیری بر روابط دو همسایه نگذاشته است. در همین مورد به آخرین رایزنی‌های مسئولان دو کشور به دیدار علی‌لاریجانی با قاسم الاعرجی، دبیر شورای امنیت ملی عراق اشاره خواهیم کرد که بر همکاری دوکشور تاکید می‌کنند. در این مورد بشتر می‌خوانید.
سوءاستفاده از آسمان عراق
همانقدر که عراق به ایرانی آرام و با امنیت بالا نیاز دارد، تهران هم نمی‌خواهد بار دیگر همسایه غربی خود را در ناآرامی ببیند. در این مورد علی لاریجانی، دبیر شورای امنیت ملی در نشست خبری مشترک با دبیر شورای امنیت ملی عراق در پاسخ به اینکه فضای هوایی عراق در جنگ ۱۲ روزه مورد سوءاستفاده اسراییل و آمریکا علیه ایران قرار گرفت، گفت: «همان‌طور که آقای الاعرجی گفتند عراق نمی‌خواهد این اتفاق بیفتد؛ این یک نمونه از رفتار آمریکا با کشورهای مستقل و نیز عراق است که نمی‌گذارد فضای آن در اختیار خودشان باشد و تمام صحبت آقای الاعرجی هم همین است، اما آنها (آمریکا) سوءاستفاده می‌کنند. با وجود اینکه دولت عراق مستقل است، اما آمریکا نمی‌گذارد و از فضای سیاسی و امنیتی این کشور سوءاستفاده می‌کند». او درباره دیدارش با همتای عراقی‌اش ادامه داد: «گفت‌وگوهای مهمی درباره مسائل امنیتی که در سفر به عراق هم پیگیری شد، داشتیم و امروز این مسائل مرور شد. مهم‌ترین مسائلی که مورد بحث قرار گرفت حول توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور بود. اگر بخواهیم روابط اقتصادی‌مان پایدار بماند باید مسائل امنیتی دو کشور هم سامان پیدا کند. ما از مواضع کشور عراق در جنگ ۱۲ روزه تشکر می‌کنیم. همچنین مواضع‌شان در مجامع سیاسی مطلوب بود، البته اسراییل و آمریکا سوءاستفاده‌هایی از خاک عراق کردند. در عین حال دوستان ما در عراق این مساله را پیگیری می‌کردند و فکر می‌کنم سفر آقای الاعرجی به ایران سفر مهمی است و امیدوارم به تعمیق روابط دو کشور بینجامد».
تعهد بغداد به توافقات
استفاده غربی‌ها از آسمان عراق برای حمله به ایران واکنش‌های بسیاری را برانگیخت ولی در ادامه رفتار عراقی‌ها بسیاری از حاشیه‌ها را کاهش داد. قاسم الاعرجی، دبیر شورای امنیت ملی عراق که در تهران حضور دارد در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود در تهران با بیان اینکه «این سفر در امتداد سفری است که لاریجانی به بغداد داشتند» گفت: «عراق بارها تاکید کرده است که اجاره نمی‌دهد خاکش علیه کشوری استفاده شود. ما در رابطه با سوءاستفاده از خاک عراق علیه ایران در جنگ ۱۲ روزه به شورای امینت شکایت کردیم و در نشست‌های اتحادیه عرب و تماس‌هایی که آقای سودانی با همتایانش داشت بر مخالفت عراق و فشار به همه طرف‌ها برای خودداری از استفاده از خاک عراق علیه ایران تاکید شد. امنیت ایران، جزئی از امنیت عراق است. به نفع هیچکس در منطقه نیست که جنگ دیگری رخ دهد». الاعرجی درباره اقدامات دولت عراق برای مقابله با فعالیت گروه‌های تروریستی در مرز با ایران اظهارکرد: «دولت و اقلیم کردستان به تعهدی که با ایران درباره این مساله امضا کرده است پایبند است. ۱۱ میلیون دلار جهت اسکان بقایای گروهک‌هایی که ایران آنها را معارض می‌خواند، تخصیص دادیم و ۷۷ نقطه مرزی را پاکسازی کردیم».
ارسال نظر