تهران ‌و دمشق در مسیر آشتی؟

 سقوط دولت بشار اسد در آذرماه ۱۴۰۳ را بسیاری به‌عنوان نقطه‌ای حساس در معادلات منطقه‌ای قلمداد کردند؛ حادثه‌ای که فرامنطقه‌ای‌ها می‌پنداشتند می‌توانند به‌دنبال انزوای برخی کشورها مانند ایران باشند. با همه اتفاقات و اینکه بسیاری بر این باور بودند که روابط تهران و دمشق به‌دلیل نزدیکی دولت پیشین یعنی بشار اسد به ایران که هم اکنون در روسیه حضور دارد در ابهام خواهد ماند ولی زمزمه‌هایی از بهبود روابط این دو کشور به گوش می‌رسد و طرف‌ها از طریق پیام‌ها و آنچه «دیپلماسی رسانه» نام دارد نرمش‌هایی از خود نشان می‌دهند. باتوجه به اینکه هفته گذشته رئیس دولت سوریه تمایل خود به روابط با ایران را نشان داده بود در همین مورد سخنگوی وزارت امورخارجه هم اعلام کرد که جمهوری اسلامی به آرامش سوریه اهمیت خواهد داد. در ادامه این گزراش به آخرین تحولات این دو کشور اشاره خواهیم کرد و همچنین تحلیلی خواهیم داشت بر اینکه بهبود روابط بین ایران و سوریه چه تاثیری روی انزاوای آینده اسراییل خواهد گذاشت.در چنین شرایطی، رژیم صهیونیستی با بحران عمیق‌تری مواجه خواهد شد. از یک سو، تهدید محور مقاومت را بیشتر حس می‌کند و از سوی دیگر، با از دست رفتن امید غرب به تغییر معادلات سوریه، تل‌آویو خود را تنها‌تر از گذشته می‌یابد. علاوه بر این، هرگونه توافق و همکاری ایران با دولت جدید سوریه، عملا این رژیم را در موقعیتی قرار می‌دهد که بیش از پیش از روندهای منطقه‌ای کنار گذاشته شود. در این موارد بیشتر می‌خوانید.

تبادل پیام‌های دیپلماتیک

روند بهبود روابط بین دو کشور مهم در غرب آسیا در حال طی شدن است و تا اینجا پیام‌های دیپلماتیک از سویی به سوی دیگر منتقل می‌شود. روز گذشته اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت‌ امورخارجه در پاسخ به سوالاتی درباره گفته‌های الجولانی، رئیس دولت جدید سوریه درباره روابط با ایران گفت: «ما معتقدیم که قطع روابط بین ۲ کشور اسلامی با سابقه دوستی حتما ابدی نیست. ما در رابطه با سوریه معتقدیم که سرنوشت سوریه باید توسط مردم سوریه و با در نظرگرفتن حقوق همه اقوام و اقشار تشکیل‌دهنده جامعه سوریه تعیین شود. حملات رژیم صهیونیستی علیه سوریه را قاطعانه محکوم کردیم و معتقدیم که تمامیت سرزمینی و یکپارچگی سوریه باید حفظ شود. خودمان را دوست مردم سوریه می‌دانیم و در خصوص برقراری روابط با سوریه عجله‌ای نداریم هر زمان که تشخیص بدهند که دوستی با ایران به نفع مصالح مردم این کشور است، حتما ما هم متقابلا آمادگی خواهیم داشت» در همین مورد هفته گذشته ابومحمد الجولانی، رئیس هیات تحریرالشام و رئیس دوره انتقالی سوریه در گفت‌وگویی تأکید کرد که تحولات اخیر این کشور «فرصت تاریخی تازه‌ای برای منطقه ایجاد کرده و معادلات سیاسی و امنیتی را به‌طور کامل دگرگون ساخته است». او همچنین در بخشی از این مصاحبه به تمایل ارتباط با تهران اشاره کرد و درباره روابط منطقه‌ای مدعی شد که «سقوط نظام قبلی باعث خروج بازوهای ایران از منطقه و کاهش چشمگیر روابط دمشق با تهران شد. هرچند برخی طرف‌های ایرانی این مساله را از دست رفتن محور منطقه‌ای خود می‌دانند، اما ما قائل به قطع رابطه دائمی با ایران نیستیم». الجولانی اضافه کرد که «سوریه به‌دنبال آرامش کامل در روابط با همه کشورها است».

مسیر انزوای اسراییل

بهبود روابط جمهوری اسلامی و سوریه در شرایط کنونی می‌تواند پیامدهای عمیقی در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشد و یکی از مهم‌ترین این پیامدها، افزایش انزوای رژیم صهیونیستی است. باتوجه به مقبولیت جمهوری اسلامی در منطقه حتی دولت سوریه که تضادهای بسیاری را با ایرانی‌ها دارد به‌دنبال رابطه با تهران است اما رژیم صهیونیستی مشروعیتی در میان ملت‌های منطقه ندارد و صرفا با اتکا به قدرت نظامی و حمایت غرب توانسته موجودیت خود را حفظ کند. اگر روابط تهران و دمشق پس از تحولات اخیر در سوریه وارد مرحله‌ای تازه از همکاری و اعتماد شود. در این بین باید اشاره کنیم که تقویت روابط ایران، سوریه و لبنان که به معنای محدود شدن میدان مانور رژیم صهیونیستی است. همچنین به‌معنای ناکام ماندن طرح‌های آمریکا و برخی کشورهای غربی برای جایگزین کردن دولت‌های وابسته به جای دمشق مستقل خواهد بود. مورد دیگر اینکه نشان‌دادن این واقعیت به جهان که حتی پس از سقوط یک حکومت، ایران همچنان توانایی برقراری ارتباط سازنده با ساختارهای جدید را دارد. در نهایت باید اشاره کنیم که نزدیکی مجدد تهران و دمشق نه‌تنها به تثبیت استقلال سوریه کمک می‌کند، بلکه به منزوی‌ترشدن رژیم صهیونیستی در معادلات سیاسی و امنیتی منطقه خواهد انجامید.