آشوب به‌وقت شام

 هرچند دولت مستقر تلاش دارد با کردهای سوریه وارد مذاکره و گفت‌وگو شود ولی دیگر گروه‌ها و اقوام که گوناگونی خاصی را در این کشور شکل داده‌اند هنوز نیازی به مذاکره در روابط خود نمی‌بینند و حتی تن به درگیری‌های نظامی هم می‌دهند. در حالی‌که فعلا خبری از درگیری با علوی‌های سوری نیست، ولی شاهد ناآرامی در استان سویدا در جنوب این کشور هستیم، منطقه‌ای با اکثریت جمعیت دروزی که اگر به‌ حمایت اسراییل از دروزی‌ها اشاره کنیم به‌خوبی متوجه حساسیت‌ این درگیری‌ها خواهید شد. اسراییل بعد از سقوط اسد تلاش دارد با حمایت از دروزی‌ها مدیریت بلندی‌های جولان را در اختیار بگیرد. کارشناسان معتقدند تحریرالشام با ادامه‌ مسیر فرقه‌گرایانه، از کشتار علوی‌ها تا نفوذ در مناطق اقلیت‌نشین، به‌دنبال حذف جوامع مخالف ایدئولوژی خود است. در ادامه این گزارش به آخرین تحولات سوریه خواهیم پرداخت.

شروع درگیری‌ها

یکشنبه گذشته، درگیری بین گروه‌های دروزی و قبایل بادیه‌نشین مسلح (طرفدار جولانی) در محله المقوس استان السویدا به‌ بهانه جلوگیری از حمل سلاح و... شدت گرفت و سپس نیروهای کمکی از هر 2 طرف به مناطق درگیری رسیدند و جبهه‌های جدیدی در جنوب سوریه گشوده شد. گروه‌های دروزی در شرق السویدا با حمله عناصر وابسته به حکومت جولانی مقابله کردند که در نتیجه تعداد زیادی کشته و برخی زخمی شدند و گفته می‌شود تا لحظه تهیه این گزارش، درگیری‌ها همچنان با شدت ادامه دارد.

واکنش تحریرالشام

نورالدین البابا، سخنگوی وزارت کشور دولت مستقر سوریه در پی تداوم درگیری‌های سنگین میان دروزی‌ها و عناصر مسلح وابسته به جولانی گفت: «بسیاری از شخصیت‌های ملی دروزی مخالف تجاوز اسراییل و تجزیه سوریه هستند. هرگونه حمل غیرقانونی سلاح باید متوقف و درخواست حمایت خارجی باید ممنوع شود. اکثر دروزی‌ها درخواست‌ها برای جلب حمایت خارجی را رد می‌کنند که نشان‌دهنده خروج از چارچوب ملی‌گرایی است. دولت سوریه مجبور شد برای حفظ آرامش مدنی پس از حمله باندهای خودسر در سویدا به نیروهای ارتش و وزارت کشور، علیه آنها اقدام کند».

حمله اسراییل به جولان

ارتش رژیم اسراییل روز دوشنبه اعلام کرد که طی حمله‌ای هوایی، تعدادی تانک ارتش سوریه را در منطقه بین روستاهای سُجَین و سُمیع در استان السویدا در جنوب سوریه که به‌بلندی‌های جولان معروف است، هدف قرار داده است. رسانه‌های اسراییلی‌ هم به‌نقل از منابع امنیتی صهیونیست ادعا کرده‌اند که این حمله پس از آن صورت گرفته که تانک‌های ارتش سوریه از خط تعیین‌شده از سوی اسراییل عبور کردند. این منابع همچنین با اشاره به تنش‌های اخیر در مناطق دروزی‌نشین جنوب سوریه، مدعی شدند که این اقدام در واکنش به حملات تروریستی علیه دروزی‌ها انجام شده است.

حمایت اسراییل از دروزی‌ها

حمایت تل‌آویو از دروزی‌ها یکی از چالش‌های جدی الجولانی است. در این مورد باید اضافه کنیم که اسراییل از سال 2018 به‌طور علنی از حمایت از دروزی‌های سوریه سخن گفته و در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از سقوط بشار اسد، این حمایت را به اقدامات نظامی گسترش داده است. دروزی‌ها در اسراییل، به‌ویژه در بلندی‌های جولان اشغالی، جمعیتی حدود 150,000 نفر دارند و روابط نزدیکی با مقامات اسرائیلی دارند. بسیاری از دروزی‌های اسرائیل در ارتش این کشور خدمت می‌کنند و به‌عنوان بخشی از جامعه حاضر در اراضی اشغالی شناخته می‌شوند. این پیوند قومی و خانوادگی با دروزی‌های سوریه، به‌ویژه در سویدا، اسراییل را به حمایت از آنها ترغیب کرده است. به‌عنوان مثال، موفق طریف، رهبر دروزی‌های اسراییل، روابط نزدیکی با برخی رهبران دروزی سویدا، مانند حکمت الهجری، دارد که خواستار خودمختاری مناطق دروزی است.

جولانی به‌دنبال آشوب است

جنبش رجال الکرامه، بزرگترین گروه نظامی استان سویدا در بیانیه‌ای دولت موقت سوریه را مسئول اصلی تنش و درگیری‌های خونین استان سویدا دانست. این جنبش در این بیانیه اعلام کرد که «ریشه‌های این تنش به بی‌عملی عمدی دولت موقت سوریه در تامین امنیت شریان حیاتی دمشق به سویدا و چشم‌پوشی حکومت بر تجاوزهای مکرر به غیرنظامیان در این مسیر بازمی‌گردد. تنش خطرناکی که استان سویدا شاهد آن است، آرامش و امنیت کشور را تهدید می‌کند و زمینه ساز هرج و مرج می‌شود». همچنین در این بیانیه آمده است که اصل دفاع از خود یک اصل اجتناب‌ناپذیر است و ما برای مقابله با کسانی‌که امنیت مردم را خدشه‌دار کردند و نه برای انتقام بلکه اعلام بسیج عمومی کردیم.

مذاکره هدفمند با کردها

اداره خودمختار کردهای سوریه، دیدارهای اخیر با دولت موقت سوریه با حضور نمایندگان آمریکا و فرانسه را یک گام بسیار مهم در مسیر برگزاری مذاکرات سوری- سوری دانست. طبق گزراش‌های منتشر شده این اداره در بیانیه‌ای اعلام کرد که حضور گروه‌های سوری بر سر یک میز برای بررسی مسائل سرنوشت‌ساز با جدیت و شفافیت، یک دستاورد سیاسی مهم است. بازسازی اعتماد یک ضرورت ملی است و تنها با مذاکرات سازنده به دست می‌آید. تنوع قومی و دینی در سوریه، تهدیدی برای وحدت آن نیست بلکه منبع قدرتی است که باید از آن حمایت شود. تمامیت ارضی سوریه اصلی غیرقابل سازش است. تمام طرف‌ها باید به مسئولیت ملی عمل کرده و انزجار و خشونت را کنار بگذارند تا راه برای حل سیاسی فراگیر باز شود. در ماه مارس توافقی میان دولت موقت سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) برای ادغام نیروهای کُرد سوریه در دستگاه امنیتی صورت گرفت اما اختلاف‌نظرها درباره کنترل بر برخی مناطق استراتژیک همانند سد تشرین ادامه دارند». لازم به ذکر است اخیرا یک هیات «کرد» جهت گفت‌وگو با دمشق تشکیل شد. گفت‌وگوهایی که محور اصلی آن انحلال ساختار نظامی قسد، ادغام آن در ارتش سوریه و بازگرداندن مدیریت نهادهای دولتی مناطق تحت کنترل قسد به دولت مرکزی است.