تقلیل نفوذ به شبکه های اجتماعی

این در حالی است که مسئولان در سازمان پدافند غیرعامل در ماجرای شهادت فرماندهان بلندپایه کشورمان به نقش شبکه‌های اجتماعی خارجی و تکنولوژی‌های نوین تاکید دارند و موافق فیلترینگ و از دسترس خارج‌کردن این شبکه‌ها هستند. این در شرایطی است که اگر نگاهی به وظایف سازمان پدافند غیرعامل داشته باشیم در می‌یابیم که سازمان پدافند غیرعامل کشور وظایف متعددی در حوزه‌های مختلف دارد که مهمترین آنها عبارتنداز: سازماندهی، طرح‌ریزی، هدایت و راهبری عملیات پدافندی در برابر تهدیدات نوین (سایبری، زیستی، پرتوی، شیمیایی، اقتصادی) و مدیریت و کنترل سامانه‌های مرتبط با پدافند غیرعامل در برابر این تهدیدات است. همچنین این سازمان وظیفه تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های مرتبط با پدافند غیرعامل و نظارت و ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها در این زمینه را بر عهده دارد. با این حال رئیس سازمان پدافند غیرعامل اخیرا در گفت‌وگویی درباره نقش تکنولوژی‌های نوین در اقدامات تروریستی علیه فرماندهان مقاومت اظهار کرد: «پیام‌رسان واتساپ در مکان‌یابی و ترور برخی از فرماندهان حماس نقش داشته است. مکان‌یابی شهید «هنیه» به همین روش انجام شد که نشان‌دهنده استفاده از ابزار‌های دیجیتال در شناسایی و هدف قراردادن شخصیت‌های برجسته است. سردار غلامرضا جلالی به استفاده از هوش مصنوعی در شناسایی صدای فرماندهان اشاره کرد و گفت: استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص صدا و موقعیت فرماندهان یکی دیگر از روش‌هایی است که رژیم صهیونیستی به‌کار می‌برد. وی به حادثه انفجار پیجر‌ها در لبنان اشاره کرد و افزود: این حادثه شبهه امکان‌پذیری استفاده از این روش‌ها را حل کرد و نشان داد که رژیم صهیونیستی در وسایل ارتباطی فوریتی دستکاری می‌کند. وی همچنین تأکید کرد: عدم اعتماد ما به تکنولوژی و سخت‌افزار‌های خارجی یک مساله جدی است. نمونه‌ای از این موضوع را در قطعات برخی از صنایع داخلی مشاهده کرده‌ایم. وی تصریح کرد: احتیاط ایجاب می‌کند که مردم از برخی نرم‌افزار‌های خارجی که خصومت آنها با ایران ثابت شده است، استفاده نکنند. اینستاگرام نیز کاملا به‌عنوان ابزاری برای مأموریت‌گیری در بخش رسانه‌ای فعالیت می‌کند. اما این نوع مواجهه و برخورد سردار جلالی با مساله با واکنش‌های مختلفی روبرو شد. واکنش‌هایی نه چندان مثبت که انتقادات تندی را به وی وارد آورده‌اند.

*واکنش‌ها به اظهارات جلالی

توصیه جلالی به عدم استفاده مسئولان از وسائل و تجهیزات ارتباطی و الکترونیکی و اینکه دشمن از راه شبکه‌های اجتماعی خارجی مثل واتساپ به اطلاعات فرماندهان و مسئولان دست پیدا می‌کند؛ باعث شد تا برخی نسبت به این رویکرد واکنش نشان دهند. از جمله دختر شهید شادمانی که مواجهه خود با این موضوع را در شبکه اجتماعی اینستاگرام به اشتراک گذاشت. مهدیه شادمانی دختر سردار شهید شادمانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام نوشت؛ «محل استقرار پدر هر چند ساعت تغییر می‌کرد. گوشی و وسایل هوشمند همراه نداشتند! پروتکل‌های امنیتی رعایت شده بود، اما در طی روزهای فرماندهی ستاد جنگ، چندین بار مورد ترور هدفمند اسرائیل قرار گرفتند و پس از چندبار ناکامی بالاخره دشمن موفق به شهادت ایشان شد. ردیابی‌های دقیق اسرائیل فراتر از واتساپ و یا جاسوسی سنتی و فردی است. ای کاش مسئولان مرتبط اقدام به شناخت دقیق و پیشرفته ردیابی به جای تکیه صرف به نرم‌افزارهای خارجی کنند. اما مساله‌ای که باعث دلگیری و یا تعجب من بعد از شهادت بابا شد، دو نکته بود؛ برخی مدعی بودند حتما پدرت موبایل همراه داشته، یا اینکه بعد از انتشار اخبار شهادت سریع پیام دادند که شما سالم هستید! این نشان می‌دهد که مردم و یا حتی خیلی از مسئولان با شرایط جنگی و نوع کنش یک فرمانده در میدان آشنا نیستند. واقعا یک فرمانده در شرایط جنگی موبایل همراهش دارد، یا اینکه وسط جنگ برای استراحت به خانه می‌آید که عده‌ای نگران حال خانواده شده‌اند؟ پدر من در حالت عادی به‌دلیل مشغله و ماموریت خیلی کوتاه حضور داشتند، چه برسد زمان جنگ! از همان نیمه شب جمعه که حمله صورت گرفت ما دیگر پدر را ندیدیم تا معراج و ایشان با لباس خاکی، بدون یونیفرم و زدن درجه‌های نظامی در وسط میدان بودند.» البته این تنها واکنش نبود و دیگر فعالات سیاسی و رسانه‌ای نیز واکنش‌هایی داشتند چنانکه محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا نوشت: «جناب آقای جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل. در روزهای سخت‌جنگ، نه از خودتان خبری بود و نه از سازمان‌تان. حالا که بودن و نبودن‌تان فرقی نمی‌کند استعفا بدهید و بروید همانجایی که در این مدت بودید. حالا که آمده‌اید همه هنرتان خلاصه‌شده در فحش دادن به واتساپ؟ خسته نباشی برادر.» همچنین محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات نیز در واکنشی کوتاه نوشت: «بعید است سرداران و دانشمندان شهید ایران از سکو‌های پیام‌رسان خارجی استفاده کرده باشند. به‌جای فرافکنی بهتر است به بازنگری در شیوه‌ها و مبانی حفاظت اطلاعات پرداخت.» جلال رشیدی کوچی نیز در ایکس در همین رابطه نوشت: «رئیس محترم سازمان پدافند غیرعامل، شما اجازه ندارید ضعف آشکار و سهل‌انگاریتان را به گردن فیلترینگ و شبکه‌های اجتماعی بیندازید. همگان خوب می‌دانند فرماندهان ارشد ما، هیچ‌گاه از گوشی‌های هوشمند آمریکایی و پیام‌رسان‌های خارجی استفاده نکرده و نمی‌کنند.»

*اظهارات ریشه‌دار

البته این برای نخستین‌بار نیست که جلالی در مقام رئیس سازمان پدافند غیرعامل مطالبی را مطرح می‌کند که واکنش‌های مختلفی به‌دنبال دارد؛ چرا که پیش از این نیز در مسائل مختلف با طرح برخی مسائل و عدم پاسخگویی مستدل و درست منتقدان زیادی را مقابل خود دیده است. نکته‌ای که بسیاری از منتقدان روی آن متفق‌القول هستند اینکه رئیس سازمان پدافند غیرعامل در مواقعی که لازم است، در رسانه حاضر نمی‌شود و سپس با داده‌هایی نادرست جلوی دوربین می‌آید. آذرماه سال ۱۴۰۲، المیرا شریفی مقدم مجری تلویزیون بعد از وقوع یک حمله سایبری روی آنتن زنده گفته بود:‌ «سازمان پدافند غیرعامل دقیقا چکار می‌کند که همزمان با مردم از هک‌ها مطلع می‌شود؟ مدیر سازمان پدافند غیرعامل ۱۸ سال است که تغییر نکرده و همیشه تقصیر را به گردن دولت‌های قبلی می‌اندازد!» این بار نیز حضور جلالی مقابل دوربین تلویزیون، با کنایه یکی از مجریان شبکه افق مواجه شد. سیدحسین حسینی مجری شبکه افق به غیبت جلالی در روزهای گذشته کنایه زد و گفت: «خبری از ایشون نبود و این چند روز پیداش شده و در حال توصیه به مردم است که ما گفته بودیم بهتون!» جالب اینکه جلالی هیچگاه پاسخ مستند، مستدل و فنی به اتفاقات رخ داده نداده است. شاید بتوان شاخص‌ترین این مسائل را، حمله‌های سایبری به سیستم سوخت‌رسانی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ قلمداد کرد. هر چند که اخیرا در جنگ 12 روزه ایران و رژیم صهیونیسیتی نیز بانک‌های سپه و پاساگارد مورد حمله سایری دشمن قرار گرفت و روند عملکردی این بانک‌ها را مختل نمود و شهروندان را نیز سرگردان ساخت، اما هنوز هیچ پاسخی در خصوص اینگونه مسائل داده نشده است. به نظر می‌رسد اینکه در هر مساله‌ای تقصیر را به گردن شبکه‌های اجتماعی خارجی بیندازیم چندان درست و دقیق نباشد و باید آسیب‌شناسی دقیقی صورت گیرد تا مشخص گردد علت این اتفاقات رخ داده چه بوده و چه تصمیماتی در تقابل با این حملات اتخاذ شده و چه سودهایی داشته است.