شلیک مستقیم شکارچی به حافظ محیط زیست

آماده مراسم ترحیم همکارشان هستند؛ کاظم مصدق، محیط‌بان 45ساله با دو فرزند، که شنبه عصر در درگیری با شکارچیان غیرمجازی که می‌دانند، تعداد محیط‌بانان برای پارک ملی گلستان با وسعت بسیار به هیچ وجه کافی نیست، اقدام به شلیک مستقیم به او کردند. گلوله به سینه کاظم مصدق برخورد کرد و یک شهید دیگر به شهیدان حافظ محیط زیست اضافه شد. اتفاقی که همه محیط‌بانان در سراسر ایران را غمزده کرد. با هرکدامشان که صحبت کردم، جز تلخی حرفی برای گفتن نداشتند. به قول آنها کمبودها را همه می‌دانند، اما کسی به فکر رفع کاستی‌ها نیست. محیط‌بانانی که با حداقل حقوق و امکانات در مناطق سختگذر در شرایطی که جان عزیزشان را بر کف دست گرفته‌اند، از محیط زیست و جانوران بی‌زبان حفاظت می‌کنند. پارک ملی گلستان با وسعت بیش از 92 هزار هکتار، تنها با حدود 31 محیط‌بان اداره می‌شود. شکارچیان غیرمجازی هم که منطقه را می‌شناسند، از این کمبود نیرو سوءاستفاده کرده و اقدام به شکار غیر مجاز می‌کنند. اما این شکارچی آنقدر بی‌رحم بود که مستقیم به سینه محیط‌بان شلیک کرد.

مقابله با شکارچیان

پارک ملی گلستان، که در سال ۱۳۳۶ با نام «آلمه و ایشکی» تحت حفاظت قرار گرفت، از سال ۱۳۵۴ به‌عنوان یکی از ۵۰ ذخیره‌گاه زیست‌کره جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. وسعت این منطقه حتما به تعداد بیشتری محیط‌بان نیاز دارد؛ موضوعی که همه مسئولان به آن واقف هستند. این شغل مشقت‌ها و سختی‌هایی دارد که کمتر کسی توان وارد شدن به آن را در خود می‌بیند. شاید اگر سازمان حفاظت محیط زیست، در برابر سختی‌هایی که این کار دارد، حمایت بیشتری انجام می‌داد و کمبودها را جبران می‌کرد، کمبود نیرو و تجهیزات موجب از دست رفتن جان عزیز یک محیط‌بان دیگر نمی‌شد و جان دیگر محیط‌بانان به مخاطره نمی‌افتاد و سایه محیط‌بانان برای همیشه بر سر فرزندان باقی می‌ماند و نگرانی از این بابت وجود نمی‌داشت. در چنین شرایطی بوده که کاظم مصدق از محیط‌بانان منطقه حفاظت شده کویلر در استان، در درگیری با شکارچیان غیر مجاز، جان عزیز خود را از دست داد. شکارچیان بعد از شلیک به این محیط‌بان که به همراه همکارش از منطقه حفاظت می‌کرد، از تاریکی شب استفاده کرده و گریختند. این اولین محیط‌بانی نبود که در این منطقه قربانی شده است. در سال ۱۴۰۰ نیز تاج‌محمد باشقره یکی دیگر از محیط‌بانان پارک ملی گلستان و سعید پرهام در منطقه گلول و سرانی در سال ۱۳۸۹ با شلیک شکارچیان غیر مجار به شهادت رسیدند. طبق گفته خود محیط‌بانان این منطقه، درگیری با شکارچیان همیشه اتفاق می‌افتد. اتفاقی که متاسفانه تنها محدود به این منطقه نیست و به دلیل کمبود نیروی محیط‌بان در مناطق مختلف، شکارچیان قدرت بیشتری پیدا کرده‌اند. چنین درگیری‌هایی سبب شده که محیط‌بانی شغل پرخطری در ایران باشد. محیط‌بانان با کمترین حقوق و مزایا، در شرایطی سخت، تن به شغلی می‌دهند، که جز خطری که همیشه در کمین آنهاست، از کمترین حمایت‌ها برخوردارند. نکته مهم این است که از نظر حقوق و مزایا هم تعادل مناسبی بین چنین کار پر مسئولیت و خطیری با دریافتی محیط‌بانان برقرار نیست.

کمبود نیرو

در همین راستا، یحیی مرادی، روابط عمومی پارک ملی گلستان درخصوص این حادثه به «آرمان ملی» گفت: شهیدکاظم مصدق محیط‌بان، روز شنبه با همکارش در حین گشت و پایش منطقه کویلر بودند که با دو نفر از متخلفان شکارچی غیر مجاز برخورد کردند. همکاران ما اقدام به تیراندازی هوایی کردند و متاسفانه آنها هم یک راست و مستقیم گلوله‌ها را به سینه همکار ما شلیک کردند که درجا فوت کرد. معمولا اکثرا شکارچیان فرار می‌کنند. زیرا این مناطق صعب‌العبور است و خودرو نمی‌توانست به آسانی در آن منطقه متخلفان را دنبال کند. مرادی در ادامه گفت: پارک ملی گلستان همیشه مورد هجوم شکارچیان غیر مجاز است. حق این محیط‌بانان در سراسر کشور نادیده گرفته می‌شود و در تمام مناطق دچار کمبود نیرو هستیم. فرضا پارک ملی گلستان با وسعت 92 هزار هکتار با 31 محیط‌بان می‌گردد. این 31 محیط‌بان هم 15 روز هستند و 15 روز نیستند. باز از آن 15 نفر هم یکی بیمار می‌شود. یکی گرفتار است، یکی دانشجو است. یکی اقوامش بیمار می‌شود و نمی‌آید. حساب کنید اگر در کل 15 نفر هم در منطقه حضور داشته باشند، این 15 نفر چگونه می‌خواهند در 92 هزار هکتار پایش منطقه را انجام دهند؟ درضمن بی‌سیم‌های ما هم متاسفانه فاقد تماس هستند. گوشی‌های ما چون در مناطق سختگذر و استپی و جنگلی هستند، گاهی می‌گیرد و گاهی نمی‌گیرد. به این خاطر ما از هر نظر دچار کمبود هستیم.

در جست‌وجوی قاتل

معاون یگان حفاظت محیط زیست گفت: اکنون نیروی انتظامی به همراه محیط‌بانان استان گلستان در منطقه مستقر و در حال جست‌وجو و تحقیق هستند که خوشبختانه به سرنخ‌هایی برای شناسایی قاتل یا قاتلان رسیده‌ایم. منوچهر فلاحی در گفت‌وگو با ایرنا درباره اقدامات صورت گرفته برای شناسایی قاتل یا قاتلان محیط‌بان پارک ملی گلستان افزود: اکنون یک تیم ۵ نفره از نیروی انتظامی به همراه محیط‌بانان استان گلستان در منطقه حضور دارند و در حال تحقیق هستند. وی اظهار داشت: چون متخلفان در منطقه متواری هستند از این رو با ادارات محیط زیست استان‌های مجاور نیز برای همکاری و شناسایی هماهنگی‌های لازم صورت گرفته است. معاون یگان حفاظت محیط زیست درباره اینکه آیا شناسایی متخلفان زمان زیادی نیاز دارد گفت: قطعا منطقه متخلف دارد، از این رو برای شناسایی و رسیدن به متخلفان به اطلاعات دقیق‌تری نیاز داریم که در حال انجام و رایزنی هستیم، در این راستا یگان حفاظت محیط زیست هم با استان گلستان همکاری تنگاتنگی دارد. وی تاکید کرد: علاوه بر نیروهای یگان حفاظت و انتظامی، نیروهای محلی که با محیط زیست همکاری می‌کنند نیز در منطقه حضور دارند و به علت آشنایی بیشتر با جغرافیای منطقه می‌توانند در شناسایی زودتر متخلفان کمک کنند.

گریختن در تاریکی

در همین راستا رئیس پارک ملی گلستان شامگاه شنبه با اعلام این خبر به ایرنا گفته بود: کاظم مصدق به همراه یکی دیگر از محیط‌بانان، مشغول گشت‌زنی در منطقه کویلر بود که با شکارچیان غیرمجاز برخورد کردند و شکارچیان بی‌توجه به وظیفه قانونی محیط‌بانان، با شلیک گلوله محیط‌بان مصدق را به شهادت رساندند. احمد رادمان اظهارکرد: شکارچیان از تاریکی شب برای فرار استفاده کردند، اما تلاش‌های پلیس آگاهی برای شناسایی و دستگیری قاتلان آغاز شده است. همچنین رئیس کل دادگستری گلستان هم از تشکیل پرونده قضائی و دستور فوری برای شناسایی و دستگیری عاملان شهادت محیط‌بان پارک ملی گلستان خبر داد. حیدر آسیابی گفت: با تشکیل پرونده قضائی در دادسرای کلاله، دادستان‌ کلاله ماموریت یافته با ارجاع پرونده به شعبه بازپرسی و صدور دستورات لازم به ضابطین، عملیات شناسایی و دستگیری شکارچیان غیرمجاز را با جدیت دنبال کنند. وی با تاکید بر برخورد قاطع با متجاوزان به منابع طبیعی و محیط زیست، افزود: محیط‌بانان تحت حمایت قضائی هستند و برای جلوگیری از تکرار این حوادث تلخ، رسیدگی به این پرونده در اولویت کاری دستگاه قضائی استان قرار گرفته است. این اولین اتفاق تلخ برای محیط‌بانان نیست و کاش که آخرینش باشد. این را از لحن تلخ صدای تک‌تک همکاران کاظم مصدق که سکوتی طولانی داشتند می‌شد فهمید، که اکنون در سوگ همکار از دست رفته‌شان در اندوه فرو رفته‌اند. صدای شلیک شکارچی‌ها اما، همچنان در دل پارک ملی گلستان طنین‌انداز می‌شود و لازم است هرچه زودتر از همه امکانات کشور استفاده شود تا جلو جنایت شکارچیان غیرمجاز برای همیشه گرفته شود.