لایحه تشکیل وزارت بازرگانی به مجلس ارسال نشده است

سخنگوی هیات‌رئیسه مجلس گفت: هنوز لایحه تشکیل وزارت بازرگانی به مجلس ارسال نشده است. سیدنظام الدین موسوی اظهارکرد: هنوز دولت لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را به مجلس ارسال نکرده است و لایحه واردات خودرو کارکرده به دست مجلس رسیده است. در حالی‌که مجلس یازدهم یکبار در زمان فعالیت دولت دوازدهم با تفکیک وزارت صمت مخالفت کرده بود، اما در حال حاضر خود پیگیر تشکیل وزارت بازرگانی است. تا جایی‌که رئیس مجلس در نامه‌ای به رئیس دولت خواستار تدوین لایحه دو فوریتی برای تشکیل وزارتخانه جدید شد. اتفاقی که همزمانی آن با استیضاح وزیر صمت شائبه‌های جدی مبنی بر لابی رضا فاطمی‌امین برای ماندن در کابینه رئیسی ایجاد کرده است. در هر حال اکنون بهارستانی‌ها با فوریت به‌دنبال تشکیل وزارت بازرگانی هستند که دولت حسن روحانی در هشت سال فعالیت خود یکی از راهکارهای تنظیم بازار را در جداکردن وظایف بازرگانی از وزارت صنایع و معادن و جهاد کشاورزی و سپردن این وظایف به وزارت بازرگانی می‌دید. بر همین اساس لایحه‌ تشکیل این سازمان را در تاریخ 17 خرداد سال 1396 با قید یک فوریت برای مجلس دهم به ریاست علی لاریجانی ارسال کرد. مجلس با بررسی این لایحه نهایتا در اردیبهشت سال 1397 اعلام کرد که این لایحه در کمیسیون مشترک رأی نیاورده است. پس از آن، دولت دوازدهم یکی از مأموریت‌های اصلی وزیر صمت را پیگیری تشکیل وزارت بازرگانی از مجلس می‌دانست و با جدیت به دنبال تشکیل این وزارتخانه بود. تا اینکه در اسفند ماه سال 1397 مجلس در اثر پیگیری‌های دولت طرحی برای تشکیل وزارت بازرگانی تدوین و با گرفتن مصوبه صحن، طرح را برای شورای نگهبان ارسال کرد. این بار اما به‌دلیل مخالفت شورای نگهبان تشکیل این وزارتخانه در مجلس دهم به نتیجه نرسید و بررسی این طرح به مجلس یازدهم به ریاست محمدباقر قالیباف موکول شد. مجلس انقلابی به‌رغم پیگیری‎‌های جدی دولت دوازدهم برای ایجاد وزارت بازرگانی با ایجاد این نهاد مخالفت کرد. از جمله افراد مؤثر مجلس در مخالف با تشکیل وزارت بازرگانی در آن مقطع سیداحسان خاندوزی و سیدجواد ساداتی‌نژاد، از اعضای کابینه رئیسی بودند.

جدی‌شدن تشکیل وزارت بازرگانی
حال که بحث برکناری وزیر صمت در استیضاح امروز رنگ و بوی جدی گرفته، پای وزارت بازرگانی هم به آن باز و نقل شد که بعد از برکناری فاطمی‌امین قرار است وزارت بازرگانی هم تشکیل شود و دولت دو وزیر برای وزارتخانه‌های بازرگانی و صنعت و معدن معرفی کند. زمزمه‌های تشکیل وزارت بازرگانی و تفکیک آن از صنایع و معادن در دور اول استیضاح وزیر صمت هم بلندتر از هر زمانی به گوش می‌رسید. اما پس از رأی اعتماد دوباره نمایندگان به فاطمی‌امین باز هم مخالفت‌های مجلس با این لایحه بالا گرفت. کار به‌جایی رسید که محمدباقر قالیباف پس از رأی نیاوردن و در جلسه استیضاح در صحن مجلس اعلام کرد که به‌دلایل کاملا کارشناسی تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس پیگیری نخواهد شد و مجلس با آن مخالف است. دولت سیزدهم اما برای نجات خود از وضعیت آشفته‌ تنظیم بازار همان ایده دولت‌ تدبیر و امید را پیگیری کرد و به‌دنبال تشکیل وزارت بازرگانی افتاد. پس از اعلام مخالفت کارشناسی مجلس با تشکیل این وزارتخانه، دولت برای پیگیری همان ایده، لایحه‌ «ایجاد سازمان بازرگانی و تنظیم بازار» را به مجلس ارائه کرد. در این لایحه زمینه‌ انتقال تمام سازمان‌ها و ساختارهای دولتی مرتبط با بازرگانی به یک سازمان ذیل ریاست جمهوری مهیا شد که همان وظایف وزارت بازرگانی را انجام دهد که مجلس با آن هم مخالفت کرد. مجلس یازدهم که این سازمان را خارج از اشراف نظارتی خود دید چندان روی خوشی به این لایحه نشان نداد و پس از دو ماه عقب انداختن بررسی این لایحه با 172 رأی مخالفت قاطع خود را با فوریت بررسی تشکیل این سازمان اعلام کرد. پس از بررسی فوریت این لایحه رئیس مجلس یازدهم محمدباقر قالیباف طی نامه‌ای رسمی به ابراهیم رئیسی از مخالفت مجلس با تشکیل سازمان بازرگانی خبر داد و تقاضای ارسال لایحه تشکیل وزارت بازرگانی از سوی دولت را مطرح کرد. همچنین دو نفر از نمایندگانی که جزو مخالفان اصلی وزارت بازرگانی زمان ریاست جمهوری روحانی بودند، خودشان از وزرای دولت سیزدهم هستند و اکنون هیچ مخالفتی با تشکیل این وزارتخانه ابراز نمی‌کنند. البته اخیرا ساداتی‌نژاد از وزارت کشاورزی هم کنار گذاشته شد.