توانایی ژئوپلیتیک پشتوانه دیپلماسی

سیاست خارجی برآیند وضعیت داخلی و وضعیت خارجی کشور است. اگر مثلثی را رسم کنیم که راس آن سیاست خارجه باشد، دو قاعده دیگر آن مقدورات و توانمندی‌های داخلی و قاعده دیگر آن مسائلی است که در بیرون از مرزهای آن کشور در جریان است. سیاست خارجی یک کشور با توجه به این دو ضلع طرح‌ریزی می‌شود تا بر مبنای آن سیاست خارجی اهداف مدنظر نظام سیاسی عملیاتی شود. سیاست خارجی‌ای خوب است که اهداف آن با مقدورات داخلی و خارجی هماهنگ باشد. البته مطلوبیت‌هایی همچون تلاش برای ایجاد صلح جهانی در کنار سایر این سه ضلع وجود دارد که اصلی نیست اما از اهمیت برخوردار است. سیاست خارجی دولت سیزدهم با مسائل مختلفی از جمله تحریم‌های بین‌المللی و مسائل اجتماعی و اقتصادی همراه بوده است. با این وجود اینگونه نیست که این دولت دسته بسته‌ای داشته باشد چرا که کشور از توانمندی‌های ذاتی از منظر ژئوپلیتیکی و نظامی برخوردار است و دولت با توجه به این توانمندی‌های داخلی با وجود مشکلات ذکر شده توانسته اهدافی را برای خود تعیین کند. البته دولت در خارج از کشور با محدودیت‌هایی روبه‌روست و کشورهای اروپایی و آمریکا نگاه‌هایی به برنامه هسته‌ای ایران دارند و اتهاماتی را نسبت به مسائل حقوق بشری و مسائل داخلی ایران روا می‌دارند که موجب ایجاد محدودیتی از جمله فروش نفت و نقل و انتقالات بانکی برای ایران و دولت کنونی شده است. دولت سیزدهم در ارتباط با مسائل منطقه‌ای نوعی تجدید نظر کلی را در نظر دارد و تلاش کرده در این زمینه و به منظور رسیدن به توافقاتی با کشورهای منطقه گام‌هایی را بردارد. البته این تجدید نظر از سوی ایران با در نظر گرفتن مسائل مختلف صورت گرفته و ایران به سمتی حرکت کرده است که با همراهی کشورهای منطقه تنش‌های منطقه و به خصوص از میزان تنش با کشورهای همسایه بکاهد تا کشورهای خارج از منطقه نتوانند در امورات مربوط به کشورهای اسلامی و منطقه دخالت داشته باشند. به هر میزان از تنش‌های سیاسی در منطقه کم شود به همان میزان شاهد کاهش دخالت‌های خارجی در منطقه خواهیم بود و در چین شرایطی دلایل بیشتری به وجود می‌آید تا کشورهای منطقه خواستار خروج آمریکایی‌ها و سایر بازیگران بین‌المللی در منطقه باشند. در سیاست خارجی ایران پرونده‌هایی با اروپا و غرب وجود دارد که اروپایی‌ها تلاش کردند چتری از مسائل داخلی را بر آن پهن کنند. از این منظر ایران تلاش کرده نگاه به شرق را با توجه به منافع خود در ارتباط با جهان اجرایی کند و سیاست خارجی در این دولت به این سمت پیش رفته که در ارتباط با کشورهای شرق و غرب توازن ایجاد کنند. در حال حاضر نیز این سیاست به منظور کاهش تنش به جهان در دستور کار دستگاه دیپلماسی کشور قرار دارد. ایران در سیاست منطقه‌ای تلاش کرده به رقابت به عربستان در مسائل امنیتی، انرژی و سایر مسائل پایان دهد و به نوعی دو کشور تلاش دارند روابط حسنه‌ای را در دستور کار دارند. ایران قصد دارد با در نظر گرفتن دوستی با کشورهای منطقه و شرق از میزان فشارها بر خود کاهش دهد تا از این طریق در یک فضای آرام سایر مسائل خود را با غرب از جمله پرونده هسته‌ای را حل کند.