دانــستنیهـــا
مصرف زياد نمک و ابتلا به سرطان معده
مصرف زياد نمک بهعنوان يکي از ريسک فاکتورهاي اصلي فشارخون بالا و بيماريهاي قلبيوعروقي شناخته شده است و البته پيامدهاي ديگر آن از جمله سرطان معده را نيز نبايد فراموش کرد. سرطان معده يکي از سرطانهاي شايع در جهان است و بر اساس آمارهاي موجود سالانه 870 هزار مورد جديد سرطان معده گزارش ميشود که در حدود 10 درصد موارد جديد سرطانها را شامل ميشود. ميزان کشندگي سرطان معده همچنان بالاست و بيش از 628 هزار مورد و معادل 12 درصد کل مرگوميرها در کشورهاي توسعهيافته و در حال توسعه جهان است. چندين علت براي بروز سرطان معده شامل عفونت هليکوباکترپيلوري، عادات غذايي، مصرف ماهيهاي نمک سود شده، مصرف غذاهاي پرنمک، آجيلهاي شور، تنقلات شور (چيپس و انواع فراوردههاي غلات حجيم شده)، شوريجات و ترشيها، غذاهاي نمک سود، چاقي، سيگار و وجود نيترات در موادغذايي مصرفي و همچنين سابقه فاميلي ذکر شده است. در انگليس برآورد شده است که 24درصد موارد سرطان معده (31درصد در مردان و 12درصد در زنان) با مصرف روزانه بيش از شش گرم نمک ارتباط دارد. اگرچه بهطور کلي ميزان بروز سرطان معده در جهان بهخصوص در کشورهاي غربي، چين و ساير کشورهاي شرق آسيا در دهههاي گذشته کاهش يافته است، ولي در ساير کشورها اين روند کاهشي مشاهده نميشود؛ بهويژه اينکه در اين کشورها سن بروز سرطان معده کاهش يافته است. کاهش مصرف نمک در جامعه به عنوان يک راهکار اصلي با هزينه اثربخشي بالا براي پيشگيري از اپيدمي بيماريهاي قلبيوعروقي در کشورهاي صنعتي و در حال توسعه شناخته شده است. مطالعات متعددي ارتباط بين مصرف زياد نمک و عفونتهاي هليکوباکتريپيلوري را بهعنوان عامل ايجاد صدمه در مخاط معده و سرطان معده را نشان داده است. از جمله در يک متا آناليز ارتباط بين عادات غذايي و خطر سرطان معده در 270 هزار نفر از 7 مطالعه گذشتهنگر نشان داده شده است. اين مطالعه نشان داده است که خطر بروز سرطان معده با مصرف زياد نمک 68 درصد افزايش مييابد. حتي مصرف نمک در حد متوسط نيز اين خطر را 41درصد افزايش ميدهد. در افرادي که غذاهاي پرنمک مثل ترشيها، ماهي نمک سود شده و گوشتهاي فرآوري شده مصرف ميکنند به ترتيب خطر ابتلا به سرطان معده 27 درصد و 24 درصد بيشتر است. بنابر اعلام دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، در ايران، سرطان، سومين علت مرگومير به شمار ميرود و سرطان معده سومين سرطان شايع است. مصرف نمک 10 تا 15 گرم در روز يعني 2 تا 3 برابر مقدار توصيه شده توسط سازمان جهاني بهداشت است. سرطان معده تنها يکي از زيانهاي مصرف زياد نمک است. پوکياستخوان، فشارخون بالا و بهدنبال آن نارساييهاي کليوي و بيماريهاي قلبيوعروقي از ديگر مشکلاتي است که مصرف زياد نمک در بروز آنها يک عامل خطر مهم به شمار ميرود. بنابراين با کاهش نمک مصرفي در حين طبخ غذا، حذف نمکدان سر سفره و ميز غذا، منع مصرف تنقلات شور و پرنمک ميتوان احتمال ابتلا به سرطان معده را کاهش داد.
راهکارهاي خلاصي از «سردرد صبحگاهي»
اگرچه بسياري از افراد سردردصبحگاهي را تجربه ميکنند اما شناسايي دليل بروز اين سردردها بسيار حياتي است. سردردصبحگاهي معمولا از ساعت 4 صبح تا 9 صبح شروع ميشود و اغلب، خواب فرد مبتلا را قطع ميکند. اين درد ميتواند به دستههاي مختلفي از جمله سردرد خوشهاي، سردرد تنشي يا حتي ميگرن تقسيم شود. دلايل زيادي وجود دارد که باعث ميشود صبح با سردرد بيدار شويد. بيخوابي يکي از دلايل مهم ميگرن صبحگاهي است. ساير مشکلات خواب مانند نارکولپسي يا حملهخواب، راهرفتن در خواب، خوابيدن با بالش اشتباه و تغيير ناگهاني در برنامه خواب مانند خواب زياد يا کاهشمدت خواب ممکن است در ايجاد سردرد نقش داشته باشند. از آنجا که خواب ناکافي آستانه درد را کاهش ميدهد، سردردها با گذشت زمان تشديد ميشوند. تحقيقات نشان داده است که سردردهاي صبحگاهي همچنين ميتوانند ناشي از اختلالات ريتم شبانهروزي بدن يا آپنهخواب باشند. آپنه انسدادي باعث ميشود مجاري تنفسي در طول شب منقبض شده و بهطور موقت تنفس متوقف شود. اين امر باعث سردرد و خستگي روز بعد و همچنين خروپف در طول شب ميشود. افسردگي و اضطراب نيز دليل اصلي سردردهاي مزمن صبح هستند. علاوهبر اين، داروهايي از جمله آسپرين و داروهاي ضددرد، گياهان دارويي و کافئين، اغلب سردردهاي مزمن و ميگرن ايجاد ميکنند.
روشهاي پيشگيري
گاهي اوقات سردردها ممکن است نشانه يک بيماري جديتر مانند تومورمغزي، فشارخون بالا و سکتهمغزي باشد. اما اين احتمال، نادر است. علاوه بر قرصهاي بدوننسخه، مهم است که بهخوبي هيدراته باشيد يعني در طول روز به ميزان کافي آب و مايعات مصرف کنيد علاوه بر اين، قراردادن بسته سرد روي پيشاني ميتواند براي پيشگيري از درد ميگرن صبحگاهي معجزه کند. کمپرس را بهمدت 15 دقيقه روي سر خود نگه داريد و بعد از 15 دقيقه استراحت، مجدد آن را روي سر خود بگذاريد. براي سردردهاي تنشي، يک پد گرمکننده روي گردن يا پشتسر خود قرار دهيد. اگر سردرد سينوسي داريد، پارچهاي گرم را در ناحيهاي که درد ميکند نگه داريد. يک دوش آبگرم نيز همين خاصيت را دارد. يادتان باشد که دماسبي بستن موها و جويدن آدامس ميتواند باعث سردرد شود. چراغهاي روشن يا چشمکزن نيز ميتوانند باعث ايجاد ميگرن شوند. اگر مستعد ابتلا به ميگرن هستيد، در طول روز پنجرههاي خود را با پردههاي تيره بپوشانيد و سعي کنيد از عينک آفتابي در فضاي باز استفاده کنيد. همه افرادي که سردردهاي صبحگاهي دارند، لزوما نيازي به مراجعه به پزشک ندارند با اين حال برخي علائم نشان ميدهد که فرد بايد به پزشک مراجعه کند از جمله: اگر در هفته دو يا چند سردرد رخ دهد، سردردهاي مکرر بهويژه در افراد بالاي 50 سال، سردرد ناگهاني يا شديد همراه با سفتيگردن، سردرد همراه با تب، حالت تهوع يا استفراغ، سردرد همراه با گيجي، ضعف، ضعف ديد يا ازدستدادن هوشياري، سردرد همراه با ازدستدادن احساس در هر قسمت از بدن، سردرد همراه با تشنج يا تنگينفس و سردردهاي مکرر در کسيکه سابقه ابتلا به ويروس HIV íÇ ÓÑØÇä ÏÇÑÏ.
ارسال نظر