«کاریزما» یعنی چی؟
افشین طباطبایی نویسنده و پژوهشگر
کاريزما تواناييِ تحت تأثير قرار دادن افراد ديگر است که حاصل ارتباطات عالي و مهارتهاي بين فردي است. ازاينرو ميتوان بسياري از عوامل کليدي در شکلگيري شخصيتي کاريزماتيک را شناسايي کرد. شخصيتهاي کاريزماتيک جزو موفقترين افراد هستند. براساس نظر پژوهشگران نيمي از شخصيت کاريزماتيک افراد، ذاتي و نيمي ديگر، اکتسابي است. ترکيبات کليدي کاريزما شامل کارهاي سادهاي است که با تمرين، بخشي از شخصيت ميشوند و تعامل با اطرافيان را بهتر ميکنند. همچنين رضايت کلي از زندگي را بالا ميبرند. کاريزما ترکيبي است از شور و ترغيب و جذابيت که يکي از ويژگيهاي مهم رهبران بزرگ است. در برابر شخص کاريزماتيک، بهسختي ميتوان مقاومت کرد. شور و شوقي که در سخنان فرد کاريزماتيک موج ميزد، رمزِ کشاندن خيل عظيمي از مردم بهدنبال خود است. افراد کاريزماتيک با دقت به حرفهاي ديگران گوش ميدهند، گوش دادني توأم با اشتياق و توجه. واضح و شفاف صحبت ميکنند و از ديگران ايراد نميگيرند. درحقيقت عيبجويي نميکنند. واقعي ميخندند، لبخندي که از درون جان ميگيرد و با چشم و لبِ خندان نمايان ميشود. ديگران را تحسين ميکنند و به ايشان راهحل ارائه ميدهند. نام افراد را بهخاطر ميآورند و همه را به اسم صدا ميزنند. به ديگران اهميت داده و با ايشان ارتباط چشمي برقرار ميکنند. در جوار چنين افرادي احساس خوبي به انسان دست ميدهد و ناخودآگاه خود فرد هم از انرژي ذاتي افراد کاريزما بهرهمند ميشود. اعتماد بهنفس و خودباوري زيادي دارند و همين را نيز در اطرافيان ايجاد ميکنند. آرمان و اعتقادات و دکترين محکم و قدرتمندي دارند و ضمن پايبندي آن را ترويج ميکنند. فن بيان و قدرت کلام زيادي دارند که به راحتي در ديگران انگيزش ايجاد ميکنند. رفتاري جذاب و راسخ دارند که خود زمينه مجذوب کردن ديگران را فراهم ميکند. توانايي تغيير در افراد و محيط اطراف خود را دارند و ميتوانند الگوي شخصيتي کاملي براي ديگران باشند. کاريزما، يعني فرهمند يا فرمندي يا به عبارتي ديگر جاذبه استثنايي. کاريزماتيک کلمهاي يوناني به معناي موهبت است. کلمه کاريزما در انجيل به کار رفته است تا روح مقدس را توصيف کند. کاريزما نوعي ويژگي و خصوصيت است که برخي افراد دارند. يک فرد کاريزماتيک، دوست داشتني، قابل اعتماد، فعال و در بسياري از موارد جادويي است. افراد داراي کاريزما، قوي و خودباور، اميدوار و صميمي هستند. آنها جذابيت دروني دارند که ديگران را به خود جذب ميکنند. اگر شما کاريزما داريد، ديگران تمايل دارند که با شما کار کنند، ايدههايتان را ميپذيرند، به نظراتتان اعتماد ميکنند. يک سوء تعبير رايج درباره کاريزما اين است که کاريزما ارتباط زيادي با جذابيت ظاهري دارد. افراد کاريزماتيک، در ارتباط با ديگران چه در تعاملهاي عادي روزمره و چه بهعنوان يک الگو و فرد الهامبخش، بر لايههاي احساسات ديگران تاثيري عميق ميگذارند. جذاب بودن آنها از نظر ديگران، اثرگذار بودن نظر و حضورشان جاذبه فردي و قدرت جهت دادن به ديگران. از جمله ويژگيهاي افراد کاريزماتيک است. شخصيت کاريزماتيک، شخصيتي است که براي ديگران جذاب است. خوشبيني از جمله صفات برجسته آنان است. برخي پژوهشگران کاريزما را آميزهاي از شور و هيجان، برونگرايي و مهارتهاي شنيداري ميدانند. افراد کاريزماتيک از مهارت کلامي زيادي برخوردارند و تن صدايشان در طول صحبت، بيشتر از سايرين، بالا و پايين ميشود. افراد کاريزماتيک طوري رفتار ميکنند که مخاطب احساس ارزش ميکند. به بياني روشنتر افراد کاريزما توانايي نوازش عاطفي و توجه و تاييد ديگران را دارند. در پژوهشي تعدادي فرد کاريزماتيک را با همان تعداد شخصيت خنثي هم کلام کردند. بعد از مدتي، خلقيات اشخاص خنثي و غيرکاريزماتيک به خلقيات اشخاص کاريزماتيک بسيار نزديک شد. يعني شور حياتي که در افراد کاريزماتيک وجود دارد، مسري است و به ديگران مخصوصا نزديکان سرايت ميکند. گرچه برخي پژوهشگران معتقدند کاريزما بودن امري اکتسابي و آموختني است و با آموزش و تمرين ميتوان بدان دست يافت، ولي بسياري ديگر از دانشمندان علوم انساني بر ذاتي بودن آن تاکيد دارند. ولي منکر ارتقا و پرورش کاريزما نيستند.
ارسال نظر