ازآمدن نظامیان تا بانوی ورزشکار موتورسوار

آرمان ملی-محمدهادی علیمردانی: روز گذشته اولین نامزدها در حالی برای انتخابات ثبت‌نام کردند که اختلافات بر سر اجرایی شدن یا نشدن ابلاغیه شورای نگهبان به وزارت کشور در هاله‌ای از ابهام قرار داشت. ثبت‌نام دختر موتور سوار و نامزد زن انتخابات نیز مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. در این میان سعید محمد، حسین دهقان، محمدحسن نامی، محمود زمانی قمی و محمد زارع فومنی چهره‌های سرشناس ثبت‌نام کننده در انتخابات بودند. محمدباقر قالیباف نیز اعلام کرد که رئیس دستگاه قضا آخر هفته برای ثبت‌نام انتخابات به وزارت کشور می‌رود. سید مصطفی تاج‌زاده نیز روز جمعه برای ثبت‌نام به وزارت کشور خواهد رفت.
کم سن و سال‌ترین‌ها
جوان‌ترین نامزد انتخابات در اولین روز ثبت‌نام انتخابات ریاست جمهوری متولد سال 77 بود. اما روز اول ثبت‌نام انتخابات در سال 96 میزبان فردی 17 ساله بود. فردی 27 ساله نیز در حالی ثبت‌نام کرد که بر کراوات او این بیت از حافظ نوشته شده بود: «پیر ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت/آفرین بر نظر پاک خطاپوشش باد» و کتابی با عنوان از «مدرنیسم تا پست مدرنیسم» را در دست داشت. این شهروند که امیر علیپور نام داشت، برگه چاپ شده‌ای در دست داشت که بر آن نوشته شده بود: «شوراها فاسدترین نهادهای کشور هستند. انتخابات شوراها از انتخابات ریاست جمهوری مهم‌تر است. با فرستادن زنان به شوراها و فمینیزه کردن یک نهاد مرد‌سالار جامعه‌ای امن‌تر بسازیم.» اما این تنها خبر درباره زنان در تالار وزارت کشور نبود.
نامزدهای خانم
دو زن نیز برای ثبت‌نام در انتخابات حاضر شدند. اولین نامزد زن انتخابات ریاست جمهوری گفت که دکتری علوم سیاسی دارد و حقوقدان و اقتصاددان است. او با شعار انتخاباتی «ما می‌توانیم چون می‌خواهیم» در انتخابات ثبت‌نام کرد. دیگر نامزد زن روز گذشته حواشی بیشتری داشت. او با موتورسیکلت به وزارت کشور رفت و هر چند اقدام او امری نمادین به نظر می‌رسد، به رسانه‌ها گفت: «عاشق کشورم هستم. آمده‌ام خدمت کنم.» شاید همین اقدام نمادین نیز خدمتی به جامعه زنان به شمار آید.
نامزدهای سرشناس روز گذشته
سردار سعید محمد فرمانده سابق قرارگاه خاتم‌الانبیاء، سردار حسین دهقان وزیر دفاع دولت یازدهم، محمدحسن نامی وزیر ارتباطات دولت دهم، محمود زمانی قمی استاندار پیشین ایلام و چهارمحال و بختیاری، سید وحید کریمی سفیر پیشین ایران در نامبیا، محمد زارع فومنی دبیرکل حزب مردمی اصلاحات و وهاب عزیزی دبیرکل جبهه جهادگران چهره‌های بیشتر شناخته شده نامزد انتخابات ریاست جمهوری هستند. فردی کفن‌پوش و با قرآن و پرچم ایران نیز در وزارت کشور حاضر شد و گفت نوکر ملت ایران هستم. سال 1396 نیز فردی 63 ساله با همین شعار و شمایل در انتخابات اعلام نامزدی کرده بود. نامزد کفن‌پوش ادعا کرد که باید به هر ایرانی 240 هزار یورو وجه نقد پرداخت شود. از نامزدهای گمنام ثبت‌نام کرده در انتخابات نیز می‌توان به حمید زاهد، جواد رویین‌تن و ابوالقاسم عربیون اشاره کرد.
آمدن رئیسی قطعی قلمداد شد
نامزدی احتمالی سید ابراهیم رئیسی ریاست قوه‌قضائیه، که در روزهای اخیر با جدیت از سوی برخی فعالان سیاسی اعلام شده بود، از زبان محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، اعلام شد و قالیباف روز گذشته در جلسه یکی از فراکسیو‌ن‌های تخصصی مجلس و در پاسخ به سؤال یکی از نمایندگان درباره کاندیداتوری تصریح کرد: «با توجه به کاندیداتوری آقای رئیسی، بنده بنای ثبت‌نام در انتخابات را ندارم.» قالیباف همچنین گفته است که آقای رئیسی، آخر هفته جاری برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌‌جمهوری اقدام خواهد کرد. با توجه به اعلام پی در پی جریانات اصول‌گرا، رئیسی نامزد قطعی این جریان برای ریاست سیزدهمین دولت جمهوری اسلامی خواهد بود. در همین راستا دیروز محمدجواد محمدی‌نوری عضو هیأت اجرایی شورای وحدت اصولگرایان، به ایسنا گفت: «حداقل ۵ نامزد مطرح انتخابات ریاست جمهوری هرچند که ممکن است ثبت‌نام هم کنند و در مناظرات بمانند اما سرانجام برای وحدت همه نیروهای انقلاب به نفع آقای رئیسی کنار می‌روند و انصراف می‌دهند.» اخیرا اخباری مبنی بر پوششی بودن سعید محمد و احتمال کناره‌گیری او به نفع رئیسی در انتخابات مطرح شده بود اما رد یا تایید نشد. روز گذشته غلامعلی حداد عادل رئیس شورای ائتلاف اصولگرایان، نیز طی نامه‌ای از رئیسی برای حضور در انتخابات دعوت کرده بود.
حاشیه‌های نظارتی
شاید بحث برانگیز‌ترین رویداد انتخاباتی روز گذشته، اختلاف میان دولت و شورای نگهبان درباره مصوبه ابلاغ شده به وزارت کشور از سوی شورای نگهبان بود. این مصوبه که شرایط نامزدهای انتخابات را تعیین کرده است، از سوی بسیاری از فعالان سیاسی به عنوان اقدامی غیرقانونی شناخته شد. وزارت کشور اعلام کرد که این ابلاغیه را اجرایی خواهد کرد، در حالی که حسن روحانی رئیس جمهوری کشور با این مصوبه مخالف بود. همچنین دو تن از اعضای شورای نگهبان در گفت‌وگوهایی مجزا از قانونی بودن اقدام این شورا دفاع و اعلام کردند، شورای نگهبان ابدا ادعای قانون‌گذاری ندارد. موضوع دیگری که شورای نگهبان را تحت فشار قرار داده، این مطالبه است که فیلترهای نظارتی با دست بازتری فرآیند احراز صلاحیت را به پایان ببرند و اجازه دهند انتخابات رقابتی شود. در همین زمینه «آرمان ملی» گفت‌وگویی با سید ناصر قوامی فعال سیاسی اصلاح‌طلب داشت که در ادامه می‌خوانید.
کاهش مشارکت یکی از نگرانی‌های کشور در این بازه است. آیا می‌توان نسبتی میان عملکرد شورای نگهبان و میزان مشارکت قائل شد؟
تا به حال هر کاهش مشارکتی در انتخابات‌ها داشته‌ایم، مقصر آن رویکردهای سلبی بوده است. سال‌هاست که این رویکرد پیش می‌رود و تغییری نیز در رویکردها رخ نداده است.
از نگاه شما چرا این موضوع بر جریانی خاص متمرکز بوده و اصول‌گرایان تا کنون گلایه‌ای از این موضوع نداشته‌اند؟
در اینکه فیلترها بعضا جانب‌دارانه رفتار کرده، شبهه‌ای وجود ندارد. در دهه‌های گذشته اصولگرایان کمتر نگران رد صلاحیت خود بوده اند ولی اصلاح‌طلبان برای تایید صلاحیت معمولا مشکل دارند. بعضی از چهره‌های اصلاح‌طلب حتی در انتخابات نیز ثبت‌نام نمی‌کنند.
چرا بعضی اصلاح‌طلبان در انتخابات اعلام نامزدی نمی‌کنند؟
زیرا می‌دانند که رد صلاحیت می‌شوند. بعضی‌ها زمانی که آقای خاتمی در انتخابات پیروز شد، گفتند دشمن در انتخابات برنده شد. بنابراین روشن است که اینها جانبداری اصولگرایان بوده و اصلاح‌طلبان چه در مجلس و چه در ریاست جمهوری برای تایید صلاحیت با مشکل مواجه‌اند.