تهران-رياض؛ بوي بهبود روابط از بغداد به مشام مي‌رسد
آرمان ملی: مذاکرات ایران و عربستان وارد فاز جدیدی شده و این در حالی است که تاکنون چهار دور مذاکره بین ایران و عربستان به میزبانی عراق برگزار شده که پشت در‌های بسته بوده است. اخبار ضدونقیضی از جزئیات این مذاکرات منتشر شده است. مقامات عرب معتقدند همه‌گیری ویروس کرونا، تاثیرات مخرب اقتصادی آن، انتخاب بایدن به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا و از سرگیری مذاکرات هسته‌ای بین ایران و کشورهای غربی در بروز این شرایط نقش داشته است. این موضوعات با هم ترکیب شده‌اند تا رهبران منطقه را مجبور به تنظیم مجدد سیاست‌های خارجی خود کنند. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستآنکه در پی سقوط قیمت نفت در سال گذشته می‌خواهد بیشتر بر برنامه‌های خود برای مدرن‌سازی پادشاهی تمرکز کند، از تمایل خود برای رابطه خوب و مثبت با جمهوری اسلامی سخن گفته است. ایران هم متقابلا اقدام به تنش‌زدایی کرده است. در شرایط کنونی ایران به صورت همزمان دو مذاکره، هسته‌ای در وین و مذاکره با عربستان در بغداد را پیش می‌برد. در آستانه پنجمین دور این مذاکرات فواد حسین وزیر امور خارجه عراق در سفری که به تهران داشت گفته برای ما مهم است که مساله روابط ایران با کشورهای همسایه
عراق را مورد بحث قرار دهیم. عراق نقش مهمی در حمایت از گفت‌وگو‌های بین عربستان و ایران داشته و امیدواریم دور پنجم مذاکرات بین ایران و عربستان برگزار شود. این در حالی است که عربستانی‌ها با دست پس می‌زنند و با پا پیش می‌کشند، اما این روزها برای تسریع در دستیابی به توافق، بغداد هم برای پا در میانی بین دو طرف دعوا وارد گود مذاکرات شده است. مذاکراتی که گاهی اتفاقی رقم می‌خورد که آن را بی‌نتیجه جلوه می‌دهد مثل اخبار تایید نشده از تعلل عربستان برای انتقال سفیر کشورمان در یمن به تهران و گاهی هم اتفاقاتی رقم می‌خورد که نتیجه‌بخش بودن مذاکرات ایران و سعودی را تصدیق می‌کند مثل دادن ویزا به دیپلمات‌های ایرانی برای شرکت در اجلاس کشورهای اسلامی در جده. آنچه مسلم است اینکه می‌توان به مذاکرات پیش‌رو با دید امیدوارانه نگاه کرد.
پالس‌های مثبت تهران- ریاض
دور پنجم مذاکرات میان تهران و ریاض نیز در بغداد قرار است در شرایطی از سر گرفته شود که همه طرف‌ها نسبت به پیشرفت مذاکرات ابراز امیدواری و خوشبینی میکنند. چنانکه اخیرا برخی رسانه‌های منطقه نیز از مذاکرات سری تهران ریاض درباره تمام پرونده‌های مورد اختلاف، گفته‌اند. گفت‌وگویی که انتظار می‌رود نتایج مهم آن، نقطه عطفی در منطقه باشد و بر کشورهای مختلف منطقه، به ویژه لبنان و یمن سایه افکند. از سوی دیگر عده‌ای از تحلیلگران بر این باورند که سعودی‌ها هنوز در تصمیم خود مبنی بر بهبود روابط با ایران جدی نیستند، یا هنوز به اختلافات خود در داخل کشورشان بر این موضوع فائق نیامدند و همین موضوع باعث می‌شود که به رغم چند دور از مذاکره هنوز رفتار‌های متناقضی را از خود بروز دهند. البته ایران هم از بهبود روابط استقبال کرده و مذاکرات را پیگیری می‌کند. مساله اصلی این است که آن‌ها خود صاحب تصمیم نیستند، بلکه وابسته به غرب بوده و استقلال نظری ندارند. ایران خود برای روابط خود تصمیم می‌گیرد. اما آن‌ها عوامل و مولفه‌های دیگری هم در تصمیم‌گیری‌هایشان به طور مستقیم وغیر مستقیم اثر داشته و باعث شده مذاکرات تا به اینجا انتظارات را
برآورده نکند. این در حالی است که اخیرا امیر عبدا...یان وزیر امور خارجه کشورمان در مورد مذاکرات ایران و عربستان گفته: «در مورد روابط ایران و عربستان و مسائل مرتبط با آن مجموعه‌ای از نکات مثبت و منفی وجود دارد. آقای فواد حسین وزیر خارجه عراق و آقای مصطفی الکاظمی نخست وزیر تلاش‌های زیادی برای انجام این مذاکرات بین تهران و ریاض انجام داده‌اند و ما براساس این تلاش و کوشش‌ها در دور آینده مذاکرات ایران و ریاض در بغداد شرکت می‌کنیم و من از تلاش عراق برای رفع سوءتفاهم‌ها و بازگشت روابط به حالت طبیعی تشکر می‌کنم. ما آمادگی داریم که هیأت‌های فنی دو کشور از سفارتخانه‌های دو کشور بازدید کنند تا مقدمات بازگشت روابط دو کشور به حالت طبیعی فراهم شود. البته باید دید که در چه زمان و در چه مرحله از مذاکرات این موضوع انجام می‌شود. خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز اخیرا گفته: «روابط ما با عربستان و گفت‌وگوها در این زمینه با یک فهمی نسبت به نقاط اختلافی و اشتراکی جلو می‌رود. دو کشور در مورد برخی از موضوعات اختلافات روشن دارند ولی ما تلاش کرده‌ایم که مسیری را طی کنیم که نتیجه آن برای مردم دو کشور و منطقه همراه با منفعت
باشد. باید دید مذاکرات پیش‌رو که بسیاری آن را مذاکرات حساسی قلمداد میکنند چگونه و تحت چه شرایطی پیش رفته و چه نتایجی خواهد داشت.
تحرک عراقی‌ها
مذاکرات ایران و عربستان برخی کشورهای منطقه را نیز به تحرک و کنش وادار کرده که از آن جمله می‌توان به عراق اشاره کرد که خود برای ارتباط مجدد میان تهران و ریاض پیشقدم شده است و طی دوره‌های گذشته مذاکرات نیز تحرکات مثبتی داشته است. در این راستا یک مقام مسئول عراقی روز گذشته اعلام کرد که تحرکات جدیدی در دفتر مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق برای برگزاری نشست جدید میان تهران و ریاض در بغداد درحال انجام است. این مقام عراقی که خواسته نامش فاش نشود تاکید کرد: فواد حسین، وزیر خارجه عراق و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی این کشور به منظور ایجاد شرایط برگزاری نشست جدید میان ایرانی‌ها و سعودی‌ها در عراق درحال انجام تحرکات گسترده‌ای هستند. این منبع گفت: دو طرف ایرانی و سعودی با برگزاری دور جدید مذاکرات موافقت کرده‌اند اما تا این لحظه مشخص نیست که دو کشور در چه سطحی مشارکت خواهند کرد و طی دور روز گذشته تماس‌های زیادی در این چارچوب انجام شده است. این مسئول عراقی می‌گوید: تلاش عراق برای فراهم کردن شرایط برگزاری این نشست‌ها به این دلیل است که مسئولان بغداد معتقدند کاهش تنش در منطقه تاثیر مثبتی بر اوضاع سیاسی و امنیتی عراق در
این دوره بحرانی خواهد گذاشت. وی تصریح کرد: اگر اتفاق خاصی نیفتد و مانعی ایجاد نشود نشست جدید ایران و عربستان بزودی برگزار خواهد شد.
ارسال نظر