رشد اقتصادی لزوما بهمعنای خروج از رکود نیست
وحید شقاقیشهری اقتصاددان
دهه ۹۰ یک دهه فرصت سوزی برای اقتصاد ایران بود، در این دهه یک رکود تورمی سنگین بر کشور حاکم شد. میانگین رشد اقتصادی دهه ۹۰ صفر و میانگین تورم هم ۲۴درصد، رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص منفی 2/5درصد و نابرابری هم تشدید و از 5/36درصد به ۴۱درصد در پایان دهه 90 رسید. این رکود تورمی در دهه ۹۰ در کشور حاکم شد. در همین دو ساله اخیر هم ۱۲درصد کیک اقتصاد ایران کوچک شد. درحال حاضر اقتصاد ایران به کمترین اندازه خود در تولید رسیده است که با توجه به متغیرهای صادرات و واردات کمتر از این هم نخواهد شد. دلیل اینکه چرا ایران از امسال و در سال آینده از رکود خارج میشود این است که اقتصاد ایران به اندازه کافی کوچک شده است و امکان کوچک شدن بیشاز این را ندارد. از طرفی امسال صادرات نفت ما به واسطه کاهش شدت تحریمها درحال رشد است و احتمالا امسال یک رشد اقتصادی بالایی را ابتدا به واسطه افزایش صادرات نفت و پس از آن به حداقل رسیدن اندازه اقتصاد ایران تجربه خواهیم کرد به همین دو دلیل احتمالا امسال رشد اقتصادی ایران بالای شش یا هفت درصد خواهد شد، اما این موضوع نشاندهنده خروج ایران از رکود اقتصادی نیست. این رشد صرفا بهواسطه رشد درآمدهای نفتی و حداقل شدن کیک اقتصاد ایران در طول دهه ۹۰ است و این علائم خروج از رکود اقتصاد ایران نیست. زمانی میتوانیم بگوییم اقتصاد ایران از رکود خارج میشود که رشد سرمایهگذاری، مثبت شود، اگر در دو یا سه سال آینده این متغیر مثبت شود میتوانیم انتظار داشته باشیم که کشور از رکود خارج میشود که آن هم نیاز به بهبود فضای کسبوکار، رشد سرمایهگذاری در بخش مسکن و ماشینآلات، حذف موانع سرمایهگذاری، حمایت مالی از بخش خصوصی و دیگر اصلاحات ساختاری است. بهعبارتی لزوما رشد اقتصادی مثبت به معنای خروج از رکود نیست. مثلا ما سال ۹۵، 5/12درصد رشد اقتصادی داشتیم که بیش از 5/9درصد آن به واسطه رشد درآمدهای نفتی بود. با اینکه رشد اقتصادی ایران در آن سال 5/12درصد بود ولی چون 5/9درصد آن بهواسطه رشد صادرات نفتی بود، عملا این رشد اقتصادی نشانگر رشد سرمایهگذاری، خروج از رکود و بهبود وضعیت اقتصادی نیست. این اتفاق یک دهه و یکبار اتفاق میافتد و تمام میشود. در سال 96 رشد اقتصادی ایران سه درصد شد. این رشد فقط یک سال اتفاق میافتد و آن هم بهدلیل رشد درآمدهای نفتی بود. سال ۱۴۰۰ رشد بالایی خواهیم داشت.
ارسال نظر