اختلاف بر سر میدان گازی آرش بالا گرفت

حدود 40 درصد ساختمان نفتی و گازی موجود میدان آرش، در آب‌های ایران قرار دارد در حالی که مرز‌های دریایی هنوز توسط همه طرف‌ها تعریف و توافق نشده است و کویت و عربستان سعودی با ترسیم PNZ به تفاهم متقابل رسیده‌اند. از سوی دیگر کویت و ایران در مورد مرز مشترک دریایی با هم گفت‌وگو داشته‌اند، اما هیچ توافق رسمی هرگز حاصل نشده و از سوی دیگر عربستان سعودی و ایران نیز بی‌سر و صدا مذاکراتی انجام داده‌اند اما این مذاکرات متناقض بوده و تا به امروز نتایج مشخصی نداشته و ممکن است به تیره شدن روابط مجدد ایران و عربستان بینجامد این درحالی است که به گفته کارشناسان مسئول در این زمینه عدم برنامه‌ریزی و تمرکز ایران در سال‌های گذشته بر میدان گازی مشترک آرش باعث شده تا کشورهای رقیب میدان‌دار شوند و برای توسعه آن وارد عمل شوند.

ایران از سهم خود در میدان آرش نمی‌گذرد

وزیر نفت با اشاره به مذاکرات وزارت امور خارجه درباره موضوع توسعه میدان آرش گفت: انتظار داریم مباحث مربوط به این میدان را هم از طریق مذاکره با طرف کویتی حل و فصل کنیم؛ جمهوری اسلامی ایران از سهمش در میدان آرش نمی‌گذرد و وزارت امور خارجه هم پیش از این اعلام کرده است، جمهوری اسلامی ایران از سهمی که در میدان آرش دارد نخواهد گذشت همچنین با مذاکراتی که از سوی وزارت امور خارجه انجام شده، مانند دیگر میدان‌های مشترک که با همسایگان از مسیر مذاکره توسعه می‌دهیم، انتظار داریم مباحث مربوط به این میدان را هم از طریق مذاکره با طرف کویتی حل و فصل کنیم.

وزیر نفت درباره صادرات میعانات گازی گفت: فروش میعانات گازی یکی از دغدغه‌های این دولت در آغاز کار خود بود. متأسفانه در دولت قبل نزدیک به ۷۸ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب داشتیم. پیشنهادهایی هم در این ارتباط داده بودند که مکاتبات وزیر پیشین نفت با رئیس‌جمهوری پیشین و ابراهیم رئیسی، رئیس‌ دولت سیزدهم مبنی بر خرید ۱۲ کشتی برای ذخیره میعانات گازی موجود است.

اوجی با بیان اینکه با آغاز به‌کار دولت سیزدهم و تلاش جهادی در وزارت نفت بازارهای مطلوبی را در این بخش پیدا کردیم، هم مصارف میعانات گازی در کشور افزایش یافت و هم بازارهای بسیار مطلوبی در بخش صادرات پیدا کردیم، گفت: تولید میعانات گازی ایران نزدیک به ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار بشکه در روز است و ما در بحث میعانات گازی جدای از اینکه هیچ بشکه‌ای روی آب نداریم، تعهدها و مصارفی هم که در این بخش داریم که بیش از تولیدمان است.

او با اشاره به برنامه دولت در زمینه تکمیل زنجیره ارزش گفت: در 2 دهه گذشته توجهی از سوی دولت‌ها در بخش زنجیره ارزش به‌ویژه در بخش پتروشیمی نشده بود و بیشتر سرمایه‌گذاری در زمینه تولید مواد پایه یا صنایع مادر پتروشیمی بود، اما در این دولت خوشبختانه طرح‌های زیادی شناسایی و مطالعات آنها انجام و عملیات اجرایی بعضی از این طرح‌ها نیز بیشتر از سوی بخش خصوصی آغاز شده است و بنا داریم تا پایان دولت سیزدهم تا جایی که امکان دارد وارد زنجیره ارزش شویم، زیرا ورود به بخش زنجیره ارزش تحریم‌ناپذیر است و ورود به این بخش‌ها ارزآوری خوب، اشتغال‌زایی، جلوگیری از خام‌فروشی و تحقق اقتصاد مقاومتی را به همراه دارد.

به گزارش ایسنا، اوجی بیان کرد: دیگر آرام آرام تحریم‌ها برای صنعت نفت و گاز ایران بی‌معنا و بی‌اثر می‌شود و ما به همت ۱۰ هزار متخصصی که در صنعت نفت داریم توانسته‌ایم به دستاوردهای خوبی در این بخش دست یابیم و در بحث صادرات هم هر جایی که اراده کنیم، صادرات را انجام می‌دهیم.

به گفته وزیر نفت رشد گروه اقتصادی نفت و گاز بر اساس اطلاعات بانک مرکزی، در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بیش از ۱۰ درصد بوده است که از بالاترین رشد اقتصادی نسبت به دیگر گروه‌های اقتصادی حکایت دارد، علت هم مشخص است، زیرا تولید نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی افزایش یافته است.

اختلافاتی در زمینه میدان مشترک آرش داریم

مصطفی نخعی درباره مواضع کشورهای کویت و عربستان در زمینه حق ایران از میدان مشترک آرش، اظهار کرد: میدان‌های مشترک زیادی با کشورهای همسایه داریم و در تمامی برنامه‌های توسعه‌ای نیز نسبت به توجه و تمرکز بر میادین مشترک تاکید شده است، عدم برنامه‌ریزی و تمرکز ما در تمامی سال‌های گذشته بر میدان گازی مشترک آرش باعث شده تا کشورهای رقیب میدان‌دار شوند و برای توسعه آن وارد عمل شوند اما متاسفانه ما کار خاصی بر روی آن انجام نداده‌ایم.

او افزود: حدود ۶۰ سال از کشف این میدان مشترک می‌گذرد و منابع بسیار ارزشمند گازی، تا حدودی میعانات گازی و کمی نفت در آن وجود دارد و با وجود تمامی شرایط مطرح شده واضح است ایران از منافع خود در میدان آرش به هیچ عنوان کوتاه نمی‌آید و هیچ مسئولی از جمهوری اسلامی ایران حق مسامحه و کوتاهی در خصوص منافع کشور در این میدان گازی و توسعه آن را ندارد و این میدان متعلق به همه ملت و کشور، این نسل و نسل‌های آینده است.

وی تصریح کرد: اختلافاتی در زمینه میدان مشترک آرش داریم که باید آنها را در گام اول با مذاکره در چارچوب دیپلماتیک برطرف کنیم اگر به هر دلیلی مذاکرات به نتیجه نرسید آن را در چارچوب حقوقی مشخص با حضور نهادهای بین‌المللی دنبال می‌کنیم.

نخعی با بیان اینکه تعیین مرزهای آبی سهم هر یک از کشورها در این میدان گازی مشترک و نهایتا تصمیم‌گیری برای چگونگی توسعه میدان باید در مذاکرات مطرح و نسبت به حل و فصل آن اقدام شود، عنوان کرد: بهتر است ابتدا با توجه به بهبود روابط با کشورهای همسایه در یک چارچوب دیپلماتیک و با مذاکره مشکلات را حل کنیم کما اینکه با کشور ترکمنستان و عراق مذاکره و تاحدود زیادی مشکلات را برطرف کردیم.

به گزارش خانه ملت، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه اگر به هر دلیلی در چارچوب مذاکره و روابط دیپلماتیک مشکلات برطرف نشد از طریق نهادهای بین‌المللی باید طرح دعوا و مسائل را دنبال کنیم به خانه ملت گفت: در ارتباط با سهیم بودن عربستان در این میدان گازی شک داریم، بنابراین باید اختلافات را به روش‌های ارائه شده برطرف کنیم، تا زمان حل نشدن اختلافات و مشخص نشدن مباحث هیچ کشوری حق شروع و بهره‌برداری و توسعه این میدان گازی را نباید داشته باشد.

معطل کردن ایران برای بهره‌برداری از میدان گازی آرش

محمود خاقانی کارشناس حوزه نفت و انرژی در گفت‌وگو با جهان صنعت معتقد است کسانی که اعلام می‌کنند کویت و عربستان تاکید دارند که ایران مرز دریایی خود را تعیین کند، به دنبال بهانه برای معطل کردن طرف ایرانی هستند، تا این دو کشور بتوانند بهره‌برداری از این میدان را شروع کنند.

به نظر می‌رسد کویت و عربستان نگران هستند که ایران به دلیل نداشتن تکنولوژی و تخصص لازم در حفاری این میدان گازی، به مخزن آسیب برساند. به همین دلیل هم شرکت شل و برخی دیگر از شرکت‌های چند‌ملیتی با کویت و عربستان وارد مذاکره شده‌اند که حفاری این میدان را شروع کنند.

این کارشناس انرژی تاکید می‌کند که موضع ضعف ایران نه در میدان گازی آرش، بلکه در سایر حوزه‌های انرژی به دلیل نداشتن یک برنامه کلان انرژی نیز مشهود است؛ به عنوان مثال در حالی ترکمنستان با همکاری آذربایجان می‌خواهد با کشیدن لوله از عرض دریای خزر، گاز خود را به اروپا برساند که ایران در این حوزه وقت تلف می‌کند.