مذاکرات هسته‌اي همچنان ادامه خواهد يافت؟
گير امضاي برجام کجاست؟
مذاکرات هسته‌اي همچنان ادامه خواهد يافت؟
چهارشنبه شب بالاخره پاسخ ايالات متحده به ايران ارائه شد؛ پاسخي که بعد از ده روز بررسي جامع پاسخ ايران به هماهنگ‌کننده اروپايي داده شد. رويداد24 نوشت؛ مطابق اظهارات محمد مرندي، مشاور رسانه‌اي تيم مذاکرات هسته‌اي ايران، پاسخ ايالات متحده به پيشنهادهاي ايران نه يک «بله يا نه قاطع» بلکه پاسخ مفصلي به پيشنهادهاي ايران بود. از اين رو جمهوري اسلامي ايران در نظر دارد با بررسي همه جانبه پاسخ آمريکايي‌ها پاسخ خود را در قالب پيشنهادهاي جديد به طرف ارائه کنند.
آخرين وضعيت مذاکرات هسته‌اي
تاکنون به نظر مي‌رسيد که با وجود پاسخ مثبت آمريکا به برخي شروط و خواسته‌هاي ايران مخصوصا در حوزه تحريم‌ها، در سه محور اصلي مطالبات ايران پاسخ منفي يا حداقل غير مثبت داده شده است. در اين مورد ظاهرا با وجود قول دولت جو بايدن براي تصويب توافق در نهاد قانونگذاري آمريکا به منظور تضمين برجام، ارائه تضمين معتبر به منظور جلوگيري از خروج دولت بعدي آمريکا از توافق دور از دسترس است. همچنين به نظر مي‌رسد که تضمين پرداخت غرامت يا حداقل معافيت‌هاي 2 سال و نيمه درخواستي جمهوري اسلامي ايران از تحريم‌هاي ناشي از خروج احتمالي دولت بعدي آمريکا از توافق نيز فاقد ضمانت اجرايي معتبر خواهد بود. اين در حالي است که آمريکايي‌ها اساسا با دخالت سياسي به منظور پايان بخشيدن پرونده ايران در جلسه آينده شوراي حکام که بيست و هفتم سپتامبر برگزار خواهد شد نيز مخالفت کرده‌اند. از سوي ديگر آمريکايي‌ها با درخواست ايران به منظور آزاد شدن معاملات با دلار و بازگشت به سيستم سوئيفت را نيز منوط به تصويب و اجراي قوانين FATF و نيز پاسخ به سوالات اين نهاد کرده‌اند. ذکر اين نکته نيز خالي از لطف نيست که مذاکرات وين نه مذاکراتي به منظور رسيدن به يک توافق هسته‌اي جديد بلکه مذاکراتي به منظور رسيدن به توافقي در جهت بازگشت به توافق سال 2015 (احياي برجام) است. قاعدتا در چنين وضعيتي نبايد انتظار مولفه‌هاي جديدي در توافق هسته‌اي باشيم و اين مساله مخصوصا از اين نظر براي جمهوري اسلامي ايران مهم است که عمر بسياري از محدوديت‌هاي هسته‌اي ايران از جمله محدوديت‌هاي تحقيق و توسعه و نيز به کارگيري نسل‌هاي جديد ماشين‌هاي جداسازي و سانتريفيوژ طبق توافق قبلي يا به پايان رسيده يا به زودي به پايان خواهد رسيد. اين در حالي است که هم دولت ترامپ و هم دولت بايدن بر ضرورت طولاني کردن اين مدت زمان تاکيد زيادي داشته‌اند. در حالي که طبق مذاکرات جاري جمهوري اسلامي ايران و قدرت‌هاي جهاني صرفا براي بازگشت به توافق سال 2015 در حال مذاکره هستند.
شرايط منطقه در بحبوحه مذاکرات
به نظر مي‌رسد تا زماني که مباحث منطقه‌اي و رقابت‌هاي منطقه‌اي ميان جمهوري اسلامي ايران از يکسو و از سوي ديگر متحدان منطقه‌اي ايالات متحده در جريان هست هر گونه توافقي شکننده و غير قابل اعتماد خواهد بود. اين در حالي است که جيک ساليوان مشاور امنيت ملي بايدن و ند پرايس مسئول هماهنگي ارتباطات راهبردي شوراي امنيت ملي آمريکا با اشاره به حملات آمريگا به مخور مقاومت در سوريه، پاسخ نظامي آمريکا به اين حملات را تعهد دولت بايدن به حمايت از جان نيرو‌هاي نظامي و نيز امنيت متحدان منطقه‌اي آمريکا قلمداد کرده است؛ نشانه‌اي که برخي از رسانه‌هاي آمريکايي آن را تلاش دولت بايدن به منظور فروختن توافق احتمالي با ايران به کنگره مردد و حفظ اعتبار بازدارندگي آمريکا عليه فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران قلمداد کرده‌اند. در همين حال عربستان سعودي نيز در پاسخ به پيشرفت مذاکرات ايران و قدرت‌هاي جهاني، اعلام کرده است در صورت ادامه کاهشي روند قيمت نفت رهبري مجموعه اقدامات کشور‌هاي عضو اوپک پلاس را به منظور کاهش توليد به عهده خواهد گرفت.
گير مذاکرات احياي برجام کجاست؟
شايد بي‌دليل نباشد که نه جمهوري اسلامي ايران و نه ايالات متحده آمريکا عجله‌اي براي دستيابي به توافقي جهت بازگشت به برجام ندارند. چرا که حجم معادلات حاشيه‌اي اين توافق حتي از خود توافق احتمالي نيز پررنگ‌تر است و هر گونه شکست مذاکرات يا حصول توافق مي‌تواند به واسطه متغير‌هاي گوناگون بر مجموعه امنيتي منطقه‌اي و معادلات آن تاثير شديدي داشته باشد. اتحاديه اروپا به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات ظاهرا در مرحله فعلي انگيزه مضاعفي براي موفقيت مذاکرات دارد. اين مساله مخصوصا با توجه به زمستان پيش روي اتحاديه اروپا با توجه به قيمت‌هاي بالا‌ي انرژي که در نتيجه تحريم‌هاي روسيه رخ داده، قابل توجه است. به عبارت ديگر با وجود قول‌هاي مساعد ايالات متحده به منظور تامين انرژي مورد نياز اتحاديه اروپا، آنها باز هم در تلاش به منظور متنوع‌سازي منابع انرژي خود هستند. اين تلاش مخصوصا با امضاي سند مشارکت راهبردي ميان اتحاديه اروپا و شوراي همکاري خليج فارس اهميت بيشتري مي‌يابد.
ارسال نظر