درباره طرح کاشت یک میلیارد درخت چه می دانید؟

درختکاری رویکردی مهم برای حفظ محیط زیست است که در کشورهای مختلف جهان دنبال می‌شود. بسیاری از فعالان در عرصه محیط‌زیست و منابع طبیعی معتقدند درختان ریه‌های کره زمین و بخشی ضروری در اکوسیستم‌های جنگل‌ها محسوب می‌شوند که سهم بسزایی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز انسان‌ها دارند.

هرچند این روزها جنگل‌زدایی در اغلب نقاط دنیا در حال رشد است اما پروژه‌های درختکاری بسیاری نیز در سراسر جهان با هدف احیای جنکل‌ها در حال اجراست، قطع درختان بدون جایگزینی پوشش سبز در بسیاری از نقاط دنیا مرسوم و منجر به نگرانی‌های بسیاری میان بشر شده است. بدیهی است که وجود درختان به افزایش تأمین اکسیژن برای تنفس، جذب و ذخیره دی اکسید کربن، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بالا بردن شانس بارندگی در شهرها، ذخیره آب باران و حاصلخیز کردن خاک، تأمین سایه برای خنک‌سازی محیط و بسیاری از مزایای مهم دیگر را در پی دارد.

امروزه مدیران در بسیاری از کشورهای جهان تحت پیروی از جنبش‌های مختلف نظیر Bonn Challenge و سایر موارد مشابه اقدامات قابل توجهی در راستای کاشت درخت اعمال کرده و مزایای بی‌شمار آن را برای شهرها و شهرنشینان به ارمغان آورده‌اند.

طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران

طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران نیز از رویکردهای مهمی است که به منظور احیای جنگل‌ها، تلطیف هوا، کاهش اثر گازهای گلخانه‌ای، تولید اکسیژن، حفاظت از منابع آب و خاک، نفوذپذیری آب، جذب دی اکسید کربن و گرد و غبار دنبال می‌شود. هدف از اجرای این طرح این است که هر سال با کاشتن ۲۵۰ میلیون نهال، تا چهار سال آینده یک میلیارد درخت در ایران کاشته شود.

کاشت درخت‌هایی با اهداف مختلف

سید یوسف مرادی مدیرکل دفتر آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در گفتگو با خبرنگار فارس گفت: امسال ۳۰۰ میلیون درخت کاشته خواهد شد، این درخت‌ها شامل درخت میوه که بیش از ۶۰ میلیون اصله، زارعت چوب کمی بیش از ۸۰ میلیون اصله، درختان فضای سبز روستاها و شهرها که بیش از ۸۰ میلیون است و درخت‌هایی که برای تقویت جنگل‌ها است نزدیک به ۸۰ میلیون اصله هستند.

وی درباره کاشت نهال گفت:در این طرح نهال‌ها تولید شده، عرصه‌های کاشت و وظیفه هر دستگاه مشخص شده است.  ما امید داریم که مردم و نهادها در این طرح  همیاری کنند، مثلاً آموزش و پرورش از ۱۱ آذر «طرح هر مدرسه یک نهالستان» را کلید خواهد خورد. اولین نهالستان دانش‌آموزی کشور با تولید ۲۰۰۰ نهال در دبیرستان ماندگار البرز شروع خواهد شد و از سال بعد به تعداد هر دانش‌آموز ۳ نهال تولید می‌شود که با این کار چیزی در حدود ۶۰ میلیون نهال تولید می‌شود.

طرحی کاملاً مردمی

مرادی ادامه داد: عمده هزینه‌های این طرح مردمی تعریف کردیم، مثل صنایع، چون یکی از اهداف این طرح از بین بردن کربن است. ما سعی کردیم عمده هزینه از طریق مشارکت به دست بیاید. در هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان با کمک مردم و بخش خصوصی چهار میلیون درخت حرا تولید شده که با کمک مردم و بخش خصوصی بوده است این گسترده‌ترین پویش جنگل‌های حرا در سطح منطقه بوده است یا در تبریز تراکتورسازی و در کرمان صنایع به این طرح کمک کردند. دولت در بودجه ۱۴۰۲ ردیف اختصاصی برای آن در نظر نگرفته است که این نشان می‌دهد طرح مردمی است.

وی درباره نگهداری این درختان گفت: در این طرح ۱۰ درصد تولید، ۲۰ درصد کاشت و ۷۰ درصد نگهداری این درختان است . عمده برنامه‌ریزی نگهداری درختان است؛ بیش از ۶۰ میلیون درخت میوه در اینجا است که این‌ها را خود باغداران از آن‌ها مراقبت می‌کنند. بیش از ۸۰ میلیون زراعت چوب است که نگهداری آن با مردم است چون برای آن‌ها منافع دارد، بیش از ۸۰ میلیون درختان در شهر و روستا فضای سبز است که شهرداری‌ها و دهیاری‌ها موظف به مواظبت از این هستند.

این مقام مسؤول گفت: بیش از ۸۰ میلیون از این درختان جنگلی هستند که طوری برنامه‌ریزی شده است که متناسب با زیست بوم باشد این درخت‌ها کاملاً متناسب با محیط هستند و خود طبییعت از آن‌ها نگهداری می‌کند. سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری بین ۵ تا ۱۰ سال از آن‌ها نگهداری می‌کند تا استقرار پیدا کنند. این طرح ۴ ساله است و هرسال ۲۵۰ میلیون درخت کاشته خواهد شد ولی در سال‌های بعد این رقم بسیار بالاتر خواهد رفت.

مرادی افزود: همه عرصه‌ها مشخص خواهد شد که کجا این درختان کاشت خواهد شد به عنوان مثال زراعت چوب استان خوزستان ۲۹۰ هزار هکتار زراعت چوب خواهم کرد و عرصه را مشخص کرده‌ایم  و در اختیار آنها قرار داده‌ایم. هر نهاد عرصه خود را مشخص کرده‌اند. عرصه باغی که دست خود مردم است و قسمت جنگلی را هم مشخص کرده‌ایم.

ظرفیت ایران بیش از یک میلیارد

مدیرکل دفتر آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی گفت: ظرفیت ایران بیشتر از سالی ۲۵۰ میلیون درخت است و برای ایران به این عظمت چیزی نیست در سال‌های ۷۱ در سازمان منابه طبیعی ۲۵۰ میلیون درخت هدف گذاری شد که ۲۰۰ میلیون تولید شد. اما در دهه ۹۰ این سهل‌انگاری در کاشت درخت از طرف دولت صورت گرفت.تا آن سال‌‌ها دولت‌ها خوب کار می‌کردند همه نقشه ‌های هوایی در سازمان وجود دارد. یک میلیون ۴۵۰ هکتار جنگل‌کاری موفق در هیرکانی داشته ‌ایم ما ۷۰۰ هزار هکتار جنگل کاری داشته‌ایم و قریب به ۲ میلیون هکتار بیابان زدایی داشته‌ایم که تصاویر آن‌ها است. در زاگرس و هیرکانی خود  درختان سالانه میلیون‌ها نهال به طبیعت هدیه می‌دهند. در ایام نوروز زیر درختان زاگرس بیش از ۵۰۰ عدد نهال است.

 وی ادامه داد: کشور چین ۱۰۰ میلیارد نهال هدف‌گذاری کرد که ۷۰ میلیارد نهال کاشته است، افغانستان ۲ میلیارد درخت، پاکستان ۱۴ میلیارد و عربستان ۴۰ میلیارد درخت را هدف خود قرار داده‌اند که رقم ما در مقابل آن بسیار کم است و توانایی ما بیشتر از این است.درختانی که در جنگل‌های  شمال کاشته‌ایم تبدیل به جنگل طبیعی شده است.

حفاظت بسیار مهم

مرادی افزود: سال ۹۸ ،۹۹ و ۱۴۰۰ اوج آتش‌سوزی‌ها بوده است. از سال گذشته تا امسال ۹۰ درصد کاهش آتش‌سوزی داشته‌ایم. غیر از جنگل‌کاری به سمت حفاظت هم رفته‌ایم، در سال ۹۹ طول آتش در زاگرس جنوبی ۴۰ کیلومتر بود سه ماه تمام زاگرس جنوبی می‌سوخت. توزیع امکانات، سازماندهی مردم و آموزش جوامع محلی در دستور کار قرار گرفت، مسئله حفاظت بسیار مهم است و ما با تمام توان آن را دنبال می‌کنیم.

درخت برای آب

وی گفت: طرح تعدیل کربن این است که باید کاهش کربن داشته باشیم، درخت کربن موجود در سوخت‌ها را می‌گیرد و به اکسیژن تبدیل می‌کند و باعث می‌شود سفره‌های زیر زمینی آب به وجود بیاید و چشمه ایجاد شود مثل زاگرس، هر هکتار درخت در زاگرس ۱۰۰۰ متر مکعب آب ذخیره می‌کند. ما وقتی درخت می‌کاریم تولید آب خود را بالا می‌بریم که آبخیزداری بیولوژیک نام دارد.

مرادی در پایان افزود: نسبت به میانگین جهانی یک سوم فضای سبز داریم ما ۱۷۰۰ متر در هکتار برای هر نفر فضا داریم در حالیکه در دنیا ۵۱۰۰ متر فضا وجود دارد اگر بخواهیم به میانگین جهانی برسیم باید ۲۰ میلیارد درخت بکاریم.در سال ۸۹ در مجلس قانون داشته است که این سرانه۰/۱۷ درصد به ۰/۲۵ درصد برسانیم که دولت در دهه ۹۰ دولت کوتاهی کرد و ما سعی می‌کنیم آن را جبران کنیم.