راهی برای بازگشت به زندگی عادی

چه اینکه به گفته رحیم مطهرنژاد، مدیر عامل بنیاد تعاون زندانیان؛ «زندانی‌ها در کارگاه‌هایی برای وزارت دفاع نیز تولیداتی دارند و نوعی همکاری نیز با این وزارتخانه برقرار شده است.» چهارمین تور رسانه‌ای مرکز رسانه قوه قضائیه جدای از جنبه‌های دیگری که خبرنگاران و رسانه‌ها را با نحوه و چگونگی عملکرد سازمان زندان‌ها در حوزه اشتغال زندانیان آشنا نمود نوع نگرش تازه‌ای را نیز برای بسیاری در خصوص مقوله زندان و زندانی گشود. چرا که شاید تا پیش از این برای بسیاری وقتی صحبت از زندان و زندانی به میان می‌آمد صرفا محکومان و خلافکارانی متصور می‌شد که فقط به جهت تحمل مدت حبس خود به زندان آورده شده‌اند و تا پایان مدت حبس بدون هیچ کارکرد مفیدی صرفا در آن محل گذران اوقات می‌کنند. اما به گفته مسئولان امر سال‌هاست که سازمان زندان‌ها در راستای سند تحول قضائی در پی ایجاد اشتغال برای زندانیان بر آمده است. اشتغالی که هم برای خود زندانیان آورده‌ای  در قالب حقوق خواهد داشت و مهم‌تر از آن زندانی‌ها پس از پایان دوره حبس خود حرفه‌ای را به طور کامل می‌آموزند و به گفته مسئولان سازمان زندان‌ها گواهینامه‌ پایان دوره زیر مجموعه سازمان فنی و حرفه‌ای آن هم بدون درج عبارت زندانی به آنها اعطا می‌شود. نکته مهم‌تر اینکه خود سازمان زندان‌ها نیز برای آن دسته از زندانیانی که بخواهند بیرون از زندان برای خود کسب و کاری آغاز کنند تا حدودی وام‌های خود اشتغالی فراهم می‌کند. نکته جالب اینکه محکومان به اصطلاح رأی باز با هماهنگی و تجهیزاتی چون پابند الکترونیک هر روز پس از حضور در زندان و شروع کار در پایان روز مثل مردم عادی به خانه‌های خود باز می‌گردند تا خانواده آنها نیز بتوانند از حضورشان بهره‌مند شود. لازم به ذکر اینکه بنیاد تعاون زندانیان مسئولیت حرفه‌آموزی، اشتغال زندانیان و کمک به امرار و معاش خانواده‌های آنان را بر عهده دارد. این بنیاد با در اختیار داشتن هزار واحد تولیدی، سالانه بالغ بر ۵۰ هزار نفر از زندانیان را در داخل، پیرامون و بیرون از زندان‌های کشور مشغول به کار کرده است‌. این بنیاد با 10 شرکت همکاری دارد که خبرنگار «آرمان ملی»‌ به‌همراه سایر رسانه‌ها از شرکت کشت و صنعت حامیان فدک دارای چند مجتمع و ۲ هزارو ۶۵۰ هکتار اراضی است، بازدید کردند.

* تفاوتی در برخورد با زندانی‌ها نیست

نشست خبری رئیس سازمان زندان‌ها با حضور رسانه‌های داخلی انجام شد که پس از صحبت‌های محمدی، رئیس این سازمان معاونان وی به پاسخگویی سوالات خبرنگاران پرداختند. در همین راستا محمود ضیایی‌فر، معاون سلامت، اصلاح و تربیت سازمان زندان‌ها در پاسخ به این پرسش خبرنگار «آرمان ملی» که در نوع مواجهه دستگاه قضائی تفاوتی میان برخورد میان زندانیان مطرح و به عبارت دیگر دانه‌درشت با زندانیان خرده‌پا وجود دارد، اظهار داشت: شاید بگویید که در هر ماده قانونی استثنایی هم وجود داشته باشد و شاید هم اینگونه باشد اما قاعده بر این نیست و اتفاقا برخی زندانی‌ها که سوژه شده و مطرح می‌شوند حقوقشان بیشتر به شکلی محدودتر می‌شود. چرا که وقتی برخی جرمی انجام داده و به زندان آمدند و آزاد شدند ولی همین رسانه‌ها فشار آورد و او را به داخل زندان بازگرداندند. ولی اگر آن زندانی یک آدم عادی بود بارها آزاد شده و رفته بود. هر زندانی چه اختلاس‌گر باشد و چه سارق خرده‌پا یک حقوق و تکالیفی دارند که مساوی است. ما کسی را داریم در داخل زندان‌ها وضع مالی‌اش خیلی خوب است و می‌تواند به داخل زندان‌ها و سایریبن کمک کند،  ولی به این دلیل به اینگونه افراد میدان نمی‌دهیم  که خدای ناکرده برای همکاران رسانه‌ای شائبه‌ای پیش نیاید که با یک زندانی به یک شکل و زندانی دیگر به شکلی دیگر برخورد کردیم. من استثنائات را می‌پذیرم اما تناقضی که در برخورد متفاوت با زندانیان است را قبول ندارم.  وی در خصوص اینکه برخی زندانیان مورد توصیه یا سفارش قرار می‌گیرند، بیان کرد: اگر در مجموعه‌ای کسی کار کند هزار نفر سفارش می‌کنند  و به نظر ما این از آن 5 درصد اقلیت است و اینکه مجری قانون آن را بپذیرد ملاک است.

*زندانیان می‌توانند به تحصیل بپردازند

رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور اظهار داشت: باید تمام تلاش خود را به کار بگیریم تا زندانیان به زندگی سعادتمند خود پس از زندان رسیده و تا به بازسازگاری اجتماعی برسند. محمدی تصریح کرد: سه بخش اقدامات تأمینی داریم که نگهداری مناسب زندانیان، کلیه خدمات نگهداری آنها، پوشاک، بهداشت، درمان و مباحث قضائی از جمله آنهاست. وی افزود: : اشتغال زندانیان در راستای پرکردن اوقات فراغت و نیل به تربیت آنها انجام می شود. در دو سال اخیر خروجی خدمات زندان‌ها به نحوی انجام شده که کاهش ۳۰ درصدی بازگشت به زندان‌ها را مشاهده کردیم؛ این حکایت از اهتمام سازمان بر گسترش فعالیت‌های فرهنگی زندانیان است. محمدی تاکید کرد: ما تفاهمنامه‌ای با سازمان فنی و حرفه‌ای داریم و گواهینامه‌های مهارتی که برای زندانیان صادر می‌کنند، بدون درج عبارت زندان است. غلامعلی محمدی تاکید کرد: ۱۸ هزار زندانی در مراکز اشتغال خارج از زندان مشغول به کار هستند. همچنین ما با نهادهای گردشگری و آموزش و ترویج کشاورزی و... نیز همکاری داریم و برای بیش از ۱۵۰ مهارت دوره حرفه آموزی برگزار می‌کنیم. محمدی در مورد ادامه تحصیل زندانیان با بیان این‌که تفاهم‌نامه‌هایی با وزارت علوم وجود دارد، اظهار کرد: زندانیان می‌توانند مقاطع تحصیلی را چه در سطح دانشگاهی و مدرسه‌ای ادامه دهند و حتما اخبارش را شنیده‌اید که برخی از زندانیان حتی از داخل زندان از پایان‌نامه یا رساله خود دفاع می‌کنند.