جراحی زیبایی در اقتصاد!
قطعا حذف چهارصفر پول به لحاظ ظاهری شاید بهترین تشبیه را که بتوان انجام داد، همان جراحی زیبایی برای پول ایران است. اما اینکه این حذف چهار صفر اثرگذار باشد روی تورم یا اثرگذار باشد روی شاخصهای پولی مثل رشد نقدینگی، یا اثرگذار باشد روی سپردههای بانکها، یا اثرگذار باشد روی پرداخت تسهیلات بانکها یا سایر شاخصها، به هیچ وجه تاثیری نخواهد داشت.
حتی تاثیری روی رشد اقتصادی یا افزایش تولید ناخالص ملی یا تسهیل در نظام بانکی یا اثرگذار بر بازار پول نخواهد بود. بنابراین این مصوبه همانطور که در مقدمه ذکر شد، حداکثر میتواند به عنوان یک عمل جراحی زیبایی تلقی شود وگرنه نه در حسابداری حسابدارها، نه در تراز مالی بانکها یا موسسات یا شرکتهای دولتی و خصوصی اثرگذار نخواهد بود. اما ممکن است اندک تاثیری در جابهجایی پول نقد داشته باشد. منظور از جابهجایی پول نقد این است که حجم اسکناس کمتر خواهد شد اما با توجه به اینکه بانکداری امروز عمدتا الکترونیکی است و مردم کمتر با پول نقد خرید میکنند بلکه عمدتا از کارتهای بانکی خریدهای روزانه را انجام میدهند، از این منظر هم حذف چهار صفر تاثیری در جابهجایی پول یا معاملات روزمره نخواهد داشت. اما میتوان به یک نکته مهم دیگری اشاره کرد و آن این است که در چاپ جدید پول احتمالا شاید مکانیسمی بهکار گرفته بشود که پول دیرتر کهنه بشود یا پولهای کهنهای که امروز در اختیار بانک مرکزی یا سایر بانکها هست، این پولها مابهازای آنها پول جدید با رقمهایی که امروز وجود دارد مجددا چاپ نشود و شاید در واحد مقیاس، صرفهجویی در چاپ پول بشود. از این منظر که با حذف چهار صفر، تعداد اسکناسهای کمتری در دسترس مردم قرار بگیرد. اما باید به یک واقعیت تلخ هم اشاره کرد که اگر تورم فعلی برای سنوات آینده ادامه پیدا کند، باز باید به نقطه سر خط برگردیم همین رفتاری که امروز در خصوص حذف چهار صفر انجام دادیم، در یک مقطع زمانی دیگر باز این کار انجام بشود. قطعا حذف چهار صفر هیچ راه حلی برای افزایش یا اعتبار بخشی ریال نخواهد بود.
هادی حقشناس
اقتصاددان
ارسال نظر