خاورمیانه زیر ذره‌بین مسکو و پکن

همانطوری که در ادامه این گزارش اشاره خواهیم کرد چین همچنان مواضع محافظه‌کارانه خود را ادامه می‌دهد ولی در این مورد اخطار جدی به اسراییل داده است که نباید به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کند، پکن در ادوار اخیر هموراه به‌دنبال تثبیت جایگاه خود در منطقه است و حتی اگر خودش هم نخواهد، مجبور است در روزهای آینده تحرکاتی نشان دهد. در سوی دیگر و در کاخ کرملین دولت روسیه تلاش می‌کند تا به‌عنوان همسایه و یکی از متحدان جمهوری اسلامی نقش میانجی ‌را بر عهده داشته باشد. رئیس‌جمهور، پوتین در این مورد با دونالد ترامپ گفت‌وگوی تلفنی انجام داده است ولی تاکنون نتیجه‌ای در این مورد مشاهده نمی‌کنیم. در این مورد بیشتر می‌خوانید.

رایزنی‌های کرملین برای آتش‌بس

رهبران روسیه و ترکیه در تماسی تلفنی درباره درگیری بین ایران و اسراییل صحبت کردند و اقدام نظامی رژیم صهیونیستی را که با نقض منشور سازمان ملل متحد و سایر هنجارهای حقوق بین‌الملل انجام شده، محکوم کردند. کرملین، کاخ ریاست‌جمهوری روسیه روزگذشته دوشنبه با اشاره به گفت‌و‌گوی ولادیمیر پوتین و رجب اردوغان، اعلاک کرد که این رهبران بر اوضاع به شدت وخیم‌تر در خاورمیانه تمرکز کردند. در این بیانیه آمده است: «ولادیمیر پوتین با رئیس‌جمهور ترکیه گفت‌وگوی تلفنی داشت و تمرکز اصلی بر تشدید شدید اوضاع در خاورمیانه بود. پوتین و اردوغان نسبت به تشدید ادامه درگیری ایران و اسرائیل ابراز نگرانی کردند. هر 2 طرف جدی‌ترین نگرانی خود را در مورد تشدید ادامه درگیری ایران و اسرائیل که تاکنون منجر به تلفات زیادی شده و مملو از پیامدهای طولانی مدت شدید برای کل منطقه است، ابراز کردند.» مسکو اعلام کرد که هر 2 رهبر اقدام نظامی اسراییل علیه ایران را که با نقض منشور سازمان ملل متحد و سایر هنجارهای حقوق بین‌الملل انجام شده است، محکوم کردند.

مسکو آماده میانجیگری؟

دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه در سخنانی گفت: پیشنهادهای روسیه برای میانجیگری در خاورمیانه، که قبلا پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا گفته بود، «روی میز می‌ماند و می‌تواند اجرا شود.» به گفته پسکوف، روسیه با تل‌آویو و ایران تماس دارد و توجه دوطرف را جلب می‌کند تا از اقداماتی که می‌تواند امنیت را تهدید کند، اجتناب شود. سخنگوی کرملین همچنین بیان داشت: «روسیه اقداماتی را که منجر به تشدید تنش در خاورمیانه شد، محکوم کرد. مقامات روسیه از نزدیک تحولات در خاورمیانه را زیر نظر دارند. روسیه به شدت مظاهر تروریسم را در هر شکلی محکوم می‌کند و قصد دارد به مبارزه سازش‌ناپذیر خود ادامه دهد.» دیمیتری پسکوف همچنین گفت، پیشنهاد روسیه برای آماده بودن برای حذف مواد هسته‌ای اضافی از ایران همچنان مرتبط است. روسیه در صورت لزوم آماده میانجیگری برای حل و فصل مناقشه بین ایران و اسرائیل است.»

موضع پکن در مورد جنگ

گوآ جیاکون، سخنگوی وزارت خارجه چین، در نشست خبری در جمع خبرنگاران به جنگ ایران و اسراییل واکنش نشان داد. او در جواب به سوال خبرنگاران در مورد موضع چین در این جنگ گفت: «چین به‌شدت نگران تشدید ناگهانی درگیری نظامی بین اسرائیل و ایران است و از همه طرف‌ها می‌خواهد فورا اقداماتی برای کاهش تنش انجام دهند و مانع از سقوط منطقه به ورطه بی‌ثباتی بیشتر شوند. چین بر این باور است که استفاده از زور نمی‌تواند صلح پایدار به‌همراه آورد. اختلافات بین‌المللی باید از طریق گفت‌وگو و مذاکره حل‌وفصل شوند. امنیت مشترک، تنها راه پاسخ به نگرانی‌های مشروع همه طرف‌ها است.» در این مورد باید اضافه کنیم که وانگ‌یی، وزیر خارجه چین روز شنبه و به‌طور جداگانه با وزرای خارجه ایران و اسراییل به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کرده است. در این تماس او حمله اسرائیل به حاکمیت، امنیت و تمامیت ارضی ایران را محکوم کرد و هشدار داد که حمله به تاسیسات هسته‌ای می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری داشته باشد. وانگ‌یی همچنین در گفت‌وگو با همتای اسرائیلی، تاکید کرد که چین با استفاده از زور علیه ایران که ناقض قوانین بین‌المللی است، مخالف است. وزیر خارجه چین با اشاره به تأثیرگذاری دوطرف بر منطقه افزود: «ایران و اسرائیل هر 2 کشورهای مهم منطقه هستند. روابط میان آنها بر کلیت صلح و ثبات خاورمیانه تأثیرگذار است. ضروری است هر دوطرف فورا از تشدید درگیری پرهیز کنند و به مسیر دیپلماسی بازگردند. هنوز برای حل دیپلماتیک مساله هسته‌ای ایران فرصت باقی است.»

چین اعلام کرده که به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای کاهش تنش‌ها، میانجی‌گری و ایجاد مسیر گفت‌وگو بین طرفین ادامه خواهد داد.