حوادث تلخ کارگری تمامی ندارد

شامگاه شنبه، تعدادی از کارکنان پالایشگاه زرقان شیراز، به دلیل نشتی گاز کشته و زخمی شدند. تا این لحظه سه کارگر جان خود را از دست داده و 13نفر هم به بیمارستان‌های شیراز و زرقان منتقل شدند. به گفته‌ سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور، تعدادی از افراد به صورت سرپایی در محل درمان شدند و باقی مصدومان بدحال به مراکز درمانی شیراز و زرقان انتقال یافتند. هرچند هنوز دلایل این اتفاق در دست بررسی است، اما طبق گفته دبیرکل خانه کارگر ایران، سهل انگاری منجر به نشت گازهای سمی شده است. اتفاق تلخی که بار اول نیست که رخ می‌دهد، اما متاسفانه بارها در سال‌های اخیر، در حوادث حین کار، تکرار شده است. پالایشگاه نفت خام زرقان در جاده شیراز به اصفهان قرار دارد و به گفته «حسین ظفری» پس از نشت گاز هیدروژن سولفید در یکی از مخازن این پالایشگاه، شش تیم اورژانس به محل حادثه اعزام شدند. پالایشگاه شیراز (که به عنوان SORC نیز شناخته می‌شود) یک پالایشگاه نفت خام است که در کیلومتر ۲۲ جاده شیراز به اصفهان واقع شده است. این پالایشگاه برای پالایش ۴۰هزاربشکه نفت خام در روز، معادل ۲ میلیون تن در سال، طراحی شده است. خوراک نفت خام مورد نیاز از طریق یک خط لوله ۱۰ اینچی ۲۳۰ کیلومتری از مناطق نفتی گچساران تامین می‌شود.

سهل انگاری با زمینه عمدی؟

علیرضا محجوب، دبیرکل خانه کارگر ایران، درباره حادثه پالایشگاه شیراز، به «آرمان ملی» گفت: این حادثه متاسفانه به واسطه سهل انگاری منجر به نشت گازهای سمی گوگردی در محیط شده است و 13نفر را در آن واحد مسموم و دو نفر در محل حادثه فوت شدند و یک نفر هم در بیمارستان جان‌باخت. حال باقی حادثه دیدگان هم آن طور که به من گفتند، در حال بهبود است. ولی خطر برای همه مرتفع نشده است. به نظر می‌رسد که باید مسئولان پالایشگاه به واسطه موضوع ایمنی، و عدم توجه به نکات ایمن ساز، در خطوط مختلف منتهی به بخش‌های کلیدی در پالایشگاه طرف سوال و پرسش باشند. به نظر می‌رسد که حادثه باید عمیق و دقیق بررسی شود. محجوب با بیان اینکه اینگونه حوادث را نمی‌توان سهل انگاری ‌بشماریم، افزود: این ساده‌ترین عنوانی است که می‌شود به یک حادثه داد. ولی فوت 3نفر نمی‌تواند با این عبارت تمام شود. سهل‌انگاری زمینه‌های عمدی دارد و باید مشخص شود که چه کسانی قصورشان سبب این سهل‌انگاری شده است یا در محیط‌های دیگر هم می‌شود. به نظر می‌رسد، نادیده گرفتن آنچه که ما آیین‌نامه‌های ایمنی می‌دانیم، جزو مواردی است که اساسا باید به شدت مورد تعقیب دستگاه‌های مسئول مثل حوزه بازرسی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و محکمه قضائی که قاعدتا این پرونده به واسطه این حادثه درش قرار می‌گیرد، قرار بگیرد و به سادگی از تقصیر کسانی که در این مورد می‌توانند از بالاترین تا پایین‌ترین سطوح مسئول باشند، گذشت حاصل نشود.

کارفرما و حفظ جان کارگران

دبیرکل خانه کارگر ایران درباره وظایف کارفرما نیز بیان کرد: اساسا آموزش و دادن تعلیم کافی و مستقر کردن امکانات کافی از وظایف اصلی کارفرماست. این نکاتی است که در قانون کار برآن تاکید شده است و همچنین برای برخی از آنها مجازات هم مشخص شده است. امیدواریم که این موضوع در وهله اول توسط دستگاه ذی ربط طرف توجه باشد، به جای اینکه ما توجیه کنیم و وزارتخانه هم بگوید که این موضوع سهل انگاری بوده است. بهتر است که به این مسائل عمیقا رسیدگی شود و ما فکر می‌کنیم اگر در این موارد کوتاهی کنند، ناچار می‌شویم به انتشار همه توضیحات، که آن زمان هم مشخص می‌شود که مقصر کارگران نیستند، مقصر درگذشتگان و مجروحان نیستند. امیدواریم که دستگاه قضائی و وزارت تعاون، کار و ورفاه اجتماعی، با قاطعیت با این موضوع برخورد کنند و مانع از تکرار این وقایع در پالایشگاه‌ها که باید امن‌ترین محیط کار ما باشند، چون باید امنیت بالایی در این مکان باشد، طرف توجه قرار بگیرد و نتیجه آن افزایش امنیت و جلوگیری از حتی حوادث کوچک باشد. این حادثه بزرگی است. ما ظاهرا از دور حوادث ناایمن خارج نمی‌شویم. مهم‌ترین موضوع حفظ جان و سلامت کسانی است که در محیط کار می‌کنند. هرکارفرما و مدیر و مسئول و سرپرستی، این را از نظر دور بدارد و یا اقداماتی که باعث تهدید جان افراد می‌شود، برایش مهم نباشد و مورد کم توجهی قرار بگیرد، قطعا می‌تواند به عنوان مقصر در این موارد هم مواخذه و هم محاکمه شود.

اهمیت سیستم مانیتورینگ

محجوب درباره حوادثی نظیر آنچه سال گذشته در معدن معدنجوی طبس روی داد و جان 53 کارگر را گرفت، نیز گفت: ما معدن را رها نکردیم و همین هفته گذشته باز در شهر طبس تشکیل کمیته دادیم. همه مدیران و مسئولان ذی‌ربط هم بودند. مجددا در مورد این موضوع که باید محیط مانیتورینگ شود و تا استقرار کامل مانیتورینگ و موارد ایمنی متعددی که می‌تواند رعایت شود و مانع حوادث جدید شود، آنها بحث و نوشته شد. سیر حرکت به این سمت می‌تواند حداقل در آن نقطه پر حادثه اسباب التیام افرادی باشد که در آن محیط کار می‌کنند. امیدواریم که بعد از استقرار مانیتورینگ که گفتند قراردادش را هم بستند و در آستانه نقل و انتقال و نصب تجهیزات هستند، خیال ما را از آن معدن اسوده خواهند کرد. اما بقیه معادن همچنان باید طرف توجه باشد. وزارت صمت باید بداند که در مورد آن معدن نمی‌شود که فقط مدیرانش را مقصر دانست. صد البته استقرار سیستم مانیتورینگ که یک تکلیف قانونی است، وظیفه مدیران بوده است، اما با توجه به گرانی این سیستم‌ها، قانونگذار در قانون پیش‌بینی کرده بود که هر معدنی را که در زمینه زغال‌سنگ فعالیت می‌کند، وادار کند به در نظر گرفتن نکات ایمنی. به نظر ما قصور کاملا مشخص است و محکمه باید حتما بعد از مدیران مجموعه که آنها را مورد مواخذه و بازجویی قرار داده، همچنان مساله را پیگیری کند.

مرگ تلخ کارگران

روزی نیست که اخبار را بخوانید و با مرگ حداقل چند کارگر در سراسر ایران مواجه نشوید. متاسفانه حوادثی که هنگام کار رخ می‌دهد، و در اغلب آنها هم قصور موارد ایمنی و رعایت آنها به چشم می‌خورد، روز به روز بیشتر می‌شود. شاید در گذشته هم اوضاع به همین شکل بوده است، اما به اندازه امروز این اخبار به سرعت دست‌به‌دست نمی‌شد. هربار بعد از هر حادثه‌ای که ابعاد وسیع‌تری دارد، مسئولان توصیه‌هایی می‌کنند و پرونده‌ای هم برای کارفرمایان خاطی تشکیل می‌شود و امکاناتی هم برای خانواده‌های کارگران بازمانده درنظر گرفته می‌شود، اما باز این حوادث تلخ تکرار می‌شود. تا امروز حتی بعد از اتفاق‌های تلخی که سال گذشته شاهدش بودیم، نظیر آنچه در معدن معدنجوی طبس رخ داد و 53 نفر جان خود را از دست دادند و همچنین حادثه انفجار بندر شهید رجایی رخ داد، باز هم شاهد این حوادث هستیم. این درحالی است که بسیاری از کارگرانی که روزانه و در ابعاد کوچک‌تر دچار آسیب در حوادث هنگام کار می‌شوند، گاه به دلیل تعداد کم آنها و عدم اطلاع‌رسانی، اصلا در میان اخبار نمی‌آیند.