معلولیت؛ از تبعات تصادفات

اما همچنان هیچ چاره‌ای اندیشیده نشده است. زیرا این جاده‌های ناایمن، خودروهای بی‌کیفیت، بی‌توجهی و خطای متعدد انسانی را نمی‌شود یک شبه و حتی یک ساله، درست کرد. حالا با توجه به نزدیک شدن به فصل تعطیلات که به دلیل افزایش سفرها، متاسفانه هر سال تصادفات هم افزایش می‌یابد، تبعات این تصادفات هم از چالش‌های جدی است، که کاش لااقل رانندگان، خود بیشتر به آن توجه کنند.

 معلولیت یکی از جدی‌ترین تبعات تصادفات است. طبق آنچه آمارها روایت می‌کنند، سالانه 17هزارنفر در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند و حدود 60 هزارنفر نیز دچار معلولیت می‌شوند. از این تعداد حدود 3هزارنفر به جمع معلولان دچار آسیب نخاعی افزوده می‌شوند؛ آسیبی که همه زندگی آنها و خانواده و اطرافیانشان را تحت الشعاع قرار می‌دهد. این افراد نه تنها دچار آسیب جسمی، که از لحاظ روحی نیز دچار احساس طردشدگی می‌شوند و عذابی مضاعف در درون با خود حمل می‌کنند. اینکه خانواده خود را دچار مسئولیتی سنگین کرده، در کنار مسائل اقتصادی، بار سنگینی بردوش آنها قرار می‌دهد. ناگهان زندگی‌شان تغییر کرده، کار خود را از دست داده و دچار شوکی طولانی خواهند شد. اما آنها که این میان از وضعیت اقتصادی مناسبی هم برخوردار نیستند، دیگر ابعاد این حادثه برایشان چندبرابر خواهدشد.

در همین راستا، کامران عاروان، رئیس جامعه معلولان ایران، درباره آماری که از تعداد معلولان براثر تصادفات داده می‌شود، به «آرمان ملی» گفت: یک سری آمارهای دوره‌ای و سالیانه داده می‌شود، که افرادی بر اثر تصادفات مصدوم می‌شوند، که تعدادی از آنها دچار معلولیت می‌شوند، یعنی بعد اینکه دوره درمانشان طی می‌شود، مشخص می‌شود که به نقص و مصدومیت دائمی دچار شدند، و این باعث عدم انجام یک سری از تکالیف زندگی و کارهای روزمره فرد می‌شود، که البته بین وزارت بهداشت و بهزیستی درگیری وجود دارد، که چه زمانی این فرد را معلول اعلام کنند. گاهی اوقات تا دو - سه سال هم می‌گذرد، درعین اینکه گاهی اوقات بهزیستی هم قبول نمی‌کند، و می‌گوید که این فرد ممکن است بعد از چهار پنج سال باز بهبود پیدا کند. به همین دلایل در آمارها خیلی نمی‌شود دقیق گفت که چه تعداد از این افراد واقعا معلول می‌شوند. اما تعدادشان کم نیست.

هزینه‌های کمرشکن

عاروان درباره آسیب‌هایی که این ناتوانی‌ها به افرادی که به یکباره دچار معلولیت می‌شوند، گفت: متاسفانه آسیب‌ها بسیار است و باعث هزینه‌های بسیاری به جامعه، خانواده و صدمات بسیاری به خود فرد وارد می‌شود. فرد شغلش را از دست می‌دهد. خانواده‌اش دچار آسیب جدی می‌شوند. روحیه و روان خود فرد به هم می‌ریزد. از بابت فیزیوتراپی و کار درمانی و درمان و توانبخشی دچار مشکلات است. مثلا خیلی مواردش شامل بیمه نمی‌شود و یا پرداخت می‌کند، بعد بیمه می‌گوید که این مقدار را بیشتر نمی‌توانیم بدهیم. آن سهم فرانشیز بیمار کم است. هزینه زیادی برفرد وارد می‌کند. این در مجموع سبب آسیب جدی به بخشی از جامعه می‌شود. عملا حمایت‌های بیمه‌ای، درمانی، اجتماعی، وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی، در خیلی از مواقع ندارد و فرد خودش و خانواده‌اش باید اینها را تا حدودی تامین کند. حالا در نهایت معلول شود هم می‌گویند یک مستمری به شما می‌دهیم، که مبلغش برابر ماهی یک میلیون و چهارصد هزارتومان است. برای دریافت حق پرستاری هم که باید در نوبت قرارگیرد. حق دریافت وسایل بهداشتی هم به این زودی‌ها به این افراد تعلق نمی‌گیرد. عملا ما یک معلول رها شده را داریم، که اگر بتواند، خانواده‌اش به او کمک می‌کند. اگر نتواند، دقیقا می‌رود زیر زیر خط فقر، که من به آن قعر فقر می‌گویم. خط فقر نسبت به وضعیت این افراد جای بهتری است.

رئیس جامعه معلولان ایران در ادامه افزود: متاسفانه آمارها دقیق نیست. حمایت‌ها کافی نیست. در نهایت هم فرد احساس رهاشدگی درجامعه دارد. بار سنگین زندگی برعهده خود فرد است. برخی مواقع شده است که یکی از اعضای خانواده این افراد کار خودش را رها کرده است، تا از خواهر یا دیگر افراد خانواده خود که به دلیل معلولیت براثر تصادف به بستر افتاده است، نگهداری کند. متاسفانه یک نفر که دچار معلولیت می‌شود، سه چهار نفر از اطرافیانش را هم دچار معلولیت می‌کند. رفت و آمد فرد، مواردی که دچار زخم بستر می‌شود، همه اینها هست. متاسفانه در برخی این موارد افرادی که دچار زخم بستر می‌شوند، به دلیل عفونت حتی جان خود را از دست می‌دهند. ما موردی را داشتیم در همدان که به خانواده آموزش لازم را نداده بودند، که تصادف کرده است، ممکن است دچار زخم بستر شود. متاسفانه این فرد دچار زخم بستر می‌شود و عفونت می‌کند و جانش را از دست می‌دهد. به این دلیل که حتی آموزش درست هم برای نحوه نگهداری این فرد را به خانواده اش نداده بودند، البته زخم بستر هم هزینه‌های بسیار زیادی دارد. تخت و تشک مخصوص، داروها و پمادهای گران قیمت می‌خواهد. نگهداری می‌خواهد و یک فرد قوی می‌خواهد که فرد را جابجا و مداوا کند. از پرستاری که می‌آید و آمپول می‌زند و هزینه‌های بسیاری دارد. متاسفانه حمایت کامل نمی‌شوند. بنابراین آسیب‌های بعد از معلولیت براثر تصادف، بسیار وحشتناک است.

سالانه بالای صدنفر دچار آسیب نخاعی می‌شوند

همچنین فاطمه عباسی، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، در خصوص بررسی وضعیت افراد دارای آسیب نخاعی ناشی از تصادفات و خدمات حمایتی و توانبخشی ارائه شده به آن‌ها، به ایسنا گفت: جاده‌های ناایمن، خودروها و خیابان‌های غیراستاندارد و بی‌احتیاطی در رانندگی در کشور، چرخه‌ای برای مرگ و معلولیت در جاده‌ها و شهرها ایجاد کرده است. سالانه ۱۷ هزار نفر در تصادفات جاده‌ای جانشان را از دست می‌دهند و حدود ۶۰ هزار نفر به معلولان کشور اضافه می‌شود؛ در این میان برآورد می‌شود حدود ۳۰۰۰ نفر از آنها دارای آسیب نخاعی هستند. به عبارتی، سالانه ۶۰ هزار نفر از نیروی انسانی فعال برای مدتی کار نمی‌کنند و ۳۰۰۰ تن از این افراد نه فقط دیگر نقشی در چرخه اقتصاد کشور ندارند که خودشان نیازمند دریافت خدمات توانبخشی و حمایتی هستند.

بنابر گفته معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور و براساس بررسی بانک اطلاعاتی ضایعه نخاعی سازمان، در استان‌های تهران، اصفهان، آذربایجان غربی، فارس، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، خوزستان و البرز سالانه بالای ۱۰۰ نفر به افراد دارای آسیب نخاعی ناشی از تصادفات آنها اضافه شده است و گروه سنی ۵۰ ـ ۲۵ سال رنج بالایی از افراد دارای آسیب نخاعی ناشی از تصادفات را در سازمان تشکیل می‌دهند.