سفر گروسی به تهران در آستانه دور دوم مذاکرات

 برخی رسانه‌های مجازی در ارتباط با سکوت مشاور امنیت ملی آمریکا و وزیر خارجه ایالات متحده درباره مذاکرات ویتکاف- عراقچی، تفسیرهایی را نشر می‌دهند که گویا جز ترامپ و ویتکاف کسی در آمریکا خواستار توافق با تهران نیست. با این وجود، بلومبرگ خبر داده است که جی‌دی ونس، معاون ترامپ، در مذاکرات مرحله بعد حضور خواهد داشت. این رسانه مدعی شده مشخص نیست که او نقش مستقیمی در مذاکرات خواهد داشت یا نه. همزمان برخی رسانه‌ها از سفر ترامپ به رم یک روز قبل از مذاکرات و دیدار او با رئیس‌جمهور ایتالیا خبرهایی را منتشر کرده‌اند. در تهران نیز مخالفان گفت‌وگو با آمریکا، اگرچه همانند سال ۲۰۱۵ حرارت ندارند، اما مدام تأکید دارند که مذاکرات به جایی نخواهد رسید. سوی دیگر فعالیت رسانه‌ها در ارتباط با ایران و آمریکا، به گمانه‌زنی از درخواست‌های دو طرف بازمی‌گردد؛ به طوری که برخی نوشته‌اند ایران از آمریکا در نامه‌نگاری‌های خود خواسته است که هرگونه توافق درباره پرونده هسته‌ای ایران، به تصویب کنگره آمریکا برسد تا افراد به‌سادگی نتوانند در آینده توافق احتمالی را با مانع روبه‌رو کنند. البته این اخبار تا زمانی که تأیید نشود، صرفاً یک گمانه‌زنی است، خصوصاً اینکه دونالد ترامپ که علاقه شدیدی به رسانه‌ای کردن اخبار دارد، چندان درباره گفت‌وگوهای ایران و آمریکا نظر نمی‌دهد و احتمالا منتظر است تا تصمیم نهایی را بگیرد. گویی او فقط به دو حالت «همه‌چیز» و «هیچ‌چیز» فکر می‌کند. وی البته اخیراً گفته است با گروهی از مشاوران خود در ارتباط با مذاکرات ایران و آمریکا گفت‌وگو کرده و خیلی زود در این باره تصمیم خواهد گرفت. گویا ترامپ اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس را هم از مذاکرات آگاه کرده است. جان کری، یکی از خالقان برجام در تیم اوباما، درباره مذاکرات نوشت: «امکان رسیدن به توافق گسترده وجود دارد.» به عبارت دیگر او لغو تحریم‌ها و شکل‌گیری زمینه مناسب برای روابط دیپلماتیک با آمریکا را در صورت توافق ممکن دانسته است. 

 مذاکرات؛ بدون تروئیکا 

 از سوی دیگر، خبر انتقال مقر گفت‌وگوهای تهران و واشینگتن تأیید شده و دور دوم این گفت‌وگوها که همچنان با میانجی‌گری عمان صورت می‌گیرد احتمالا در یکی از کشورهای اروپایی آغاز خواهد شد. نام وین، به‌عنوان محل مذاکرات بین‌المللی و گفت‌وگوهای برجام شنیده می‌شود. برخی رسانه‌ها وین را به عنوان پایتخت مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا عنوان کرده‌اند.عراقچی وزیر خارجه ایران گفت:دومین دور از مذاکرات ایران و آمریکا در رم، پایتخت ایتالیا برگزار می‌شود.

 اما تکلیف اروپایی‌ها که یکی از طرف‌های برجام هستند و قرار است دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در اروپا برگزار شود، چه خواهد شد؟ خصوصا اینکه آنها این توان را در خود می‌بینند که اگر نتوانند در نهایت تعادلی بین طرف‌های برجامی ایجاد کنند، از مکانیسم ماشه استفاده کنند. یعنی پرونده ایران را به شورای حکام ارسال کرده و اسنپ‌بک را علیه تهران فعال کنند. آخرین دور گفت‌وگوهای ایران و اروپایی‌ها نیز به چند هفته قبل و اسفندماه بازمی‌گردد که در سطح کارشناسی برگزار شد. البته بر اساس برخی اخبار، ظاهراً طرفین علاقه‌مندند این مذاکرات را ادامه دهند. با این وجود، تا این لحظه خبری از اینکه قرار است اروپایی‌ها به مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا بپیوندند وجود ندارد. برخی معتقدند چون ایران و آمریکا در حال مذاکره هستند، دیگر نیازی نیست اروپایی‌ها سهمی در توافق آینده و حتی در خود مذاکرات داشته باشند. چرا که نقش پیشین آن‌ها ناشی از نبود ارتباط میان ایران و آمریکا بود. 

 مدیرکل آژانس در ایران 

 قبل از اینکه دور اخیر مذاکرات بین ایران و آمریکا آغاز شود، تنش بین دو طرف آن‌قدر اوج گرفته بود که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد به تهران سفر می‌کند تا شاید بتواند تنش میان ایران و آمریکا را کم کند و اجازه ندهد طرفین به سمت درگیری حرکت کنند. بعد از مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط، گروسی ابراز خوش‌بینی کرد که مسئله از طریق دیپلماسی حل‌وفصل شود. اکنون نیز در خبرها آمده که گروسی چهارشنبه آینده به تهران سفر کرده و با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر امور خارجه دیدار خواهد کرد. این سفر می‌تواند منشأ تحولات مثبت باشد، تا هم سرنوشت برخی پرونده‌های باز بین ایران و آژانس به خوبی و بدون تنش بسته شود و هم ایران و آژانس برای تصمیم احتمالی که قرار است در نتیجه مذاکرات گرفته شود، رایزنی کنند. 

 اهمیت لغو تحریم‌ها

یک کارشناس روابط بین‌الملل در ارتباط با گفت‌وگو‌های ایران و آمریکا اظهار کرد: در جریان مذاکرات اخیر که باید آن را نوعی گفت‌وگو دانست تحولاتی صورت گرفته است. این گفت‌وگو‌ها می‌تواند دستور کار خوبی را برای مذاکرات آینده به وجود آورد و تا زمانی که این گفت‌وگو‌ها برگزار نشود نمی‌توان امید داشت که طرفین به سمت حل مسائل حرکت کنند. حسن بهشتی‌پور تاکید کرد: مردم ایران خواستار لغو تحریم‌ها هستند و از این منظر مشاهده می‌شود که از کوچک‌ترین گفت‌و‌گوها نیز استقبال می‌کنند. به نظر می‌رسد اگر طرفین به این نتیجه رسیدند که مثلا آمریکا برخی تحریم‌ها را تعلیق کند و ایران نیز پاسخ کنترل شده‌ای بدهد در این صورت می‌توان امیدوار بود گفت‌وگو‌ها به لغو تحریم‌ها منجر شود.