پاسخ تهران و صبراستراتژیک

  پاسخ متقابل یک حق شناخته شده از منظر عرف و حقوق بین‌الملل است اما اینکه این حق چگونه و در چه سطح و تناسبی توسط ایران مورد استفاده قرار گیرد محل پرسش است و باید این مورد را از جهت‌های مختلف مورد بررسی قرار داد. در سوریه سیاست دولت این کشور همواره بر این مبنا بوده که به تجاوزات اسرائیل پاسخ داده نشود. از سال1973 به این سو از سمت دمشق به سمت اسرائیل هیچ تحرک نظامی صورت نگرفته است. سوریه از این تاریخ به بعد هیچ گاه به صورت مستقیم پاسخ اقدامات اسرائیل علیه خود را نداده است. طبیعتا اکنون هم همین سیاست را دنبال می‌کند چرا که در اقدام اخیر علیه سفارت و ساختمان کنسولگری ایران، پیش از اینکه مقرهای دیپلماتیک ایران مورد حمله قرار گیرد، کشور سوریه و خاک سوریه و آسمان سوریه مورد تجاوز قرار گرفته است. بنابراین حق اولیه برای مقابله با حملات اسرائیل در اختیار دولت سوریه قرار دارد اما سوریه ظاهرا علاقه‌ای ندارد که خود را با اسرائیل درگیر کند. ایران  البته در این بین آسیب دیده و کنسولگری و سفارتخانه‌اش در سوریه که باید بنابرعرف دیپلماتیک  دارای مصونیت باشد، مورد حمله قرار گرفته است  اینکه ایران چگونه باید به این عملیات پاسخ دهد باید مورد مداقه قرار گیرد چرا که ضمن اینکه پاسخ به این عملیات متناسب باشد باید  بازدارندگی هم ایجاد نماید. ضمن اینکه به اقدام علیه اسرائیل به بهانه حمله موشکی به سفارتخانه کشورمان در دام  طراحی شده توسط اسرائیل  نیفتد. به عبارتی به نظر می‌رسد نتانیاهو و دولت اسرائیل علاقه‌مند هستند که جنگ را گسترش داده و پای ایران را به  میدان جنگ غزه بکشاند اگر چنین باشد باید هوشیاری به خرج داد. در اینجاست که واژه صبر استراتژیک خودنمایی می‌کند و صبر استراتژیک در این معناست که ایران در دام طرف مقابل نیفتد اما اینکه واقعا چنین نقشه‌ای وجود دارد و آیا سیاست نه جنگ و نه صلح مسائل و مشکلات را حل می‌کند؛ محل تامل است. در این صورت حتی ممکن است اسرائیل دست به اقدامات شدیدتری بزند به طوری که فضای تنش بین اسرائیل و ایران بیش از شرایط کنونی شود.  در اینجا حق پاسخ با چگونگی پاسخ با یکدیگر متناوت است. اکنون باید هوشیاری به خرج داد و زمانی اقدام متقابل کرد که بیشتری برد نصیب ایران شود و تهران کمترین هزینه را بپردازد. شاید ندادن پاسخ در شرایط کنونی منافع بیشتری ایجاد کند تا اینکه پاسخی سنگین از سوی ایران داده شود چرا که اگر درگیری بزرگتری  در منطقه ایجاد شود و زد و خورد از سطح غزه و جنوب لبنان به سطح ایران و اسرائیل گسترش پیدا کند وضعیت متفاوت خواهد شد و دیگر جنگ تنها بین ایران و اسرائیل نخواهد بود و کل منطقه تحت تاثیر درگیری بین ایران و اسرائیل با مشکلات پیچیده قرار خواهد گرفت.

* قاسم محبعلی

 کارشناس روابط بین‌الملل