عید رسید؛ اتوبوس‌ها نه

به گزارش آرمان ملی، هر ساله حمل ونقل جاده‌ای بیشترین سهم را در جابجایی مسافران نوروزی دارد؛ براساس آمار سازمان راهداری در نوروز 1402 بیش از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار مسافر توسط ناوگان حمل ونقل جاده‌ای جا‌به‌جا شدند که از این تعداد، سهم ناوگان عمومی اتوبوسرانی ۶۱.۹ درصد، مینی‌بوسرانی ۲۳.۱ درصد و سواری کرایه ۱۵ درصد بوده است. امسال نیز براساس اعلام مرکز مدیریت راه‌های کشور با افزایش ۵ درصدی سفرها در نوروز ۱۴۰۳، میانگین سفر به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تردد در روز می‌رسد و پیش‌بینی می‌شود رقم مسافران جاده‌ای از مرز 7 میلیون و 500 هزار نفر عبور کند. قطعا از این آمار سهم قابل ملاحظه‌ای نیز  بر دوش ناوگان اتوبوسرانی است که با توجه به عملیاتی نشدن واردات اتوبوس بین شهری از اردیبهشت ماه سال جاری یکی از دغدغه‌هایی که با آغاز سفرهای نوروزی مطرح است کمبود تعداد ناوگان اتوبوس بین شهری در بخش حمل ونقل جاده‌ای است. در حالی کمتر از دو هفته به پایان سال باقی‌مانده که سازوکار دست و پاگیر دولتی مانع از ورود اتوبوس‌های دست‌دوم اروپایی به کشور شده است.

بر زمین ماندن توصیه‌های وزیر راه و شهرسازی

بر اساس این گزارش، با و جود تاکید وزیر راه و شهرسازی در روزهای اخیر مبنی بر به کارگیری همه ظرفیت‌ها برای سهولت سفرهای عید در حوزه حمل و نقل ریلی، جاده‌ای، هوایی، دریایی به منظور انجام سفری راحت با هزینه‌های معقول هنوز اقدامی جدی صورت نگرفته است، در حالی که در تیرماه امسال معاون سابق وزیر راه و شهرسازی از انجام اقدامات لازم برای واردات 2000 دستگاه اتوبوس ویژه ایام اربعین 1402 خبر داده و گفته بود: با همکاری وزارت صمت و سایر دستگاه‌ها اقدامات لازم در خصوص اجرای مصوبه هیأت دولت مورخ 1402/03/07 با موضوع واردات اتوبوس بین‌شهری با کارکرد تا 5 سال در حال انجام است، اما هنوز خبری از نتایج این اقدامات منتشر نشده است.

پاسکاری توپ کم‌‌کاری‌ بین دستگاه‌ها

این اظهارنظر شهریار افندی‌زاده تا کنون  که در فاصله کمتر از دو هفته تا پایان سال قرار داریم، به دلیل کم کاری و عدم تعامل سازمان‌ها و نهادهای ذیربط  بسیار کُند پیش‌ می‌رود. جعفرزاده، مدیرعامل یک شرکت واردکننده اتوبوس اوایل ماه جاری در این‌باره به تسنیم گفته بود: طرحی به‌نام اربعین برای واردات اتوبوس توسط هیأت وزیران مصوب شد، قرار بود یک سری اتوبوس برای نوسازی ناوگان وارد کشور شود. وی با ابراز اینکه هیچ زیرساختی برای واردات اتوبوس آماده نشده بود، ادامه داد: اعلام شد شرکت‌های مسافربری واردات اتوبوس را انجام دهند،‌ این در حالی بود که اساساً این شرکت‌ها کارت بازرگانی ندارند که بتوانند این کار را انجام دهند. بر اساس اظهارات ارائه شده مقرر شده بود که برای واردات اتوبوس با شرکت‌های بازرگانی قرارداد امضا شود، بر این اساس با یکی از شرکت‌های معرفی‌شده از سوی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای مذاکره کردیم. مدیرعامل شرکت مذکور، سرشبکه است و شعبه‌های متعددی در سراسر ایران دارد. این شرکت ما را به‌ سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای معرفی کرد و سازمان قرارداد یکطرفه را با ما امضا کرد. وی درباره یکطرفه بودن قرارداد توضیح داد: یکی از موارد این بود که مبالغ در قرارداد مشخص نبود، یکی دیگر آنکه ما به شرکت مسافربری تعهد می‌دهیم وقتی اتوبوس وارد و رسید قبض انبار شد متعلق به شرکت معرفی‌شده از سوی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای است!

پیش‌بینی افزایش 5درصدی مسافران بدون راهکار

این گزارش حاکی است؛ کمبود و گرانی بلیت اتوبوس در حالی رخ می‌دهد که بر اساس پیش بینی مرکز مدیریت راه‌های کشور، میزان سفرها در نوروز ۱۴۰۳، با افزایش ۵ درصدی روند افزایشی خواهد داشت. واقعیت‌های آماری موجود نشان می‌دهد، اتوبوس‌های موجود پاسخگوی نیاز مسافران نخواهد بود.چنان‌که به گفته احمدرضا عامری، سخنگوی اتحادیه شرکت‌های تعاونی‌های مسافربری، تعداد اتوبوس‌های فعال از ۱۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه در سال 1400 به ۷ هزار و ۵۰۰ دستگاه در 1402 رسیده، در نتیجه عملا ظرفیت ناوگان جاده‌ای ظرف 2 سال گذشته نصف شده است. برای حل مشکل، در بهار امسال، هیأت وزیران در نشست ۲۰ اردیبهشت خود با واردات اتوبوس‌های کارکرده موافقت کرد. اما با وجود گذشت 8 ماه از صدور موافقت هیأت وزیران، مشاهدات میدانی نشان می‌دهد؛ این مصوبه هنوز عملا اجرایی نشده و متقاضیان واردات بین سازمان راهداری و وزارت صمت پاسکاری می‌شوند. اخیراً عباسعلی بنی‌اسدی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با تکرار وعده‌های 8 ماه گذشته، باز هم، بدون به اشاره به زمان دقیق انجام واردات اتوبوس، وعده داد: با تحقق واردات اتوبوس بین شهری، روند توسعه و نوسازی ناوگان در این عرصه در آینده نزدیک آغاز و عملیاتی می‌شود، اما این وعده‌ها تا کنون که متقاضیان بلیت برای سفرهای خود باید برنامه‌ریزی مناسب برای تهیه بلیت را انجام دهند، هیچ اقدام جدی صورت نگرفته است.

 سفر نوروزی گران شد، ولی کمیابی بلیت حل نشد

این گزارش می افزاید؛ به دنبال اقدامات صورت گرفته برای حل این مشکل نتیجه بر این قرار گرفته که قیمت بلیت اتوبوس همزمان با رونق بازار سفرهای نوروزی با اتوبوس افزایش یابد، تا شاید این مشکل حل شود! در این زمینه مدیرعامل اتحادیه تعاونی مسافربری‌های کشور اعلام کرد: نرخ کرایه اتوبوس‌های برون شهری از سه شنبه ۱۵ اسفند به میزان متوسط ۲۵ درصد افزایش می‌یابد، احمدرضا عامری با اشاره به افزایش کرایه اتوبوس‌های مسافربری که از امروز اجرایی شد، افزود: این افزایش، دردی از مشکلات رانندگان و صاحبان اتوبوس‌ها را دوا نمی‌کند.  وی افزود: نرخ مصوب دولت برای هر نفر - کیلومتر سفر اتوبوسی ۴۰۰ تومان است که طبق نظر کارشناسان، هزینه سفر برای هر نفر - کیلومتر در بخش اتوبوس‌های ویژه موسوم به وی آی پی، ۱۸۵۰ تومان و برای اتوبوس‌های معمولی ۱۶۰۰ تومان است. این رقم مصوب دولت، بسیار پایین‌تر از نرخ‌های کارشناسی است بنابراین، این افزایش با توجه به افزایش هزینه‌های این بخش، مشکلی از رانندگان و صاحبان اتوبوس‌ها حل نمی‌کند.

حداقل مطالبه‌ای که آرزو می‌شود

بر اساس این گزارش، شاید انجام سفرهای نوروزی با اتوبوس آخرین گزینه تفریحی – گردشگری گروهی از خانواده‌ها در شرایط دشوار اقتصادی به شمار آید که بتوانند نه در هتل‌های گران قیمت و با هزینه‌های کلان و خارج از تصور خود، بلکه به وسیله اتوبوس و کمترین هزینه ممکن در حال حاضر دیداری با خویشاوندان نزدیک تازه کنند تا شاید اندکی از دغدغه‌های اقتصادی، اجتماعی و ... خود را کم کنند که گویا این آخرین آرزوهای را نیز باید به وادی فراموشی بسپارند و شاید با نوشیدن چای «دبش»، حال خود را که نه، شاید حال دیگران را بهترسازند!