فناوری در جایگاه هیات منصفه

اما بالاخره علم و علوم با کمک قدرت اجبار زمان و با ابزار تکنولوژی و فناوری، توانستند در اروپا و غرب، این حاکم بلامنازع سابق را در جای متهم و سپس در جای درستش، قرار دهند. تاریخ به درستی می‌داند که چه دانشمندان واقعیت‌نگر و علم‌گرایی توسط ایدئولوژی‌ها، محاکمه و به مرگ متهم شدند. تمام اقدام و عمل‌های ایدئولوژی‌ها در صفحات تاریخ ثبت شده است. البته ناگفته نماند وقتی صحبت از ایدئولوژی‌ها می‌شود در واقع صحبت از انسان‌هایی‌ست که سوار بر ایدئولوژی‌ها، حکمرانی می‌کردند. شاید بهتر باشد این‌طور گفته شود که انسان‌هایی قدرت اراده، اختیار و انتخاب انسان‌های دیگری را گرفته بودند و آنان را تبدیل به مرده متحرک کرده بودند. بر همین اساس از میان انبوه گعده‌های انسانی، فرد یا افرادی در قالب انسان‌های آزاده با برچسب واقعیت‌گرا، دانشمند، پزشک، ستاره‌شناس و ...پیدا شده و خود را از این جمع جدا و با دادن هزینه‌های بسیار سنگین، مسیر تاریخ که در واقع همان تغییر مسیر انسان بود را کلید می‌زدند. اگر انسان‌گرایی، علم‌گرایی و واقعیت‌نگری نبود هیچ‌گاه تاریخ و انسان به نقطه امروز نمی‌رسید. البته که باید پذیرفت در تمام طول تاریخ، این انسان‌ها بودند که با توجیه و بهانه عناوین مختلف با انسان‌های دیگر در جنگ بودند. بنابراین تمام کشت و کُشتارها، قتل و غارت‌ها، استعمار، استثمار و استبدادها با هر بهانه، توجیه و ادبیاتی در همان ساختار غرایز بشری معنی و مفهوم داشت. اما برای اینکه خود بشر از خودش، دچار وحشت، حیرت و تنفر نشود آن را به عناوینی غیر از غرایز بشری خودش، ربط می‌داد. اینکه گزاره انسانیت بهترین ارزش است، در بسیاری از جوامع دنیای امروز، تبدیل به یک اصل شناختی و معرفتی شده به دلیل همان تجربه‌های خشن و وحشتناکی ا‌ست که در صفحات تاریخ موجودیت دارند. خوشبختانه جوامع متوجه شده‌ وقتی دختر نوجوانی در کشوری مثل آلمان، ترانه صلح می‌خواند و انسان‌ها را دعوت به اندیشه کردن، گفت‌وگو، درک متقابل نسبت به هم و پذیرش تفاوت‌ها می‌کند، سوال طرح می‌شود که کدام اندیشه‌ای در طول تاریخ، دیدگاهی مثل این دختر نوجوان داشته‌اند؟ قاعدتا چنین واقعیت‌هایی باعث شده که نسل امروز جوامع بشری، انسانیت را بهترین ارزش به حساب می‌آورند!

امید فراغت

روزنامه‌نگار