مواظب رفتارهای ریز و درشت خود باشید!

موریارتی که قبلا با کتاب‌های موفقی چون «دروغ‌های کوچک بزرگ» و «راز شوهر» شناخته شده، در این کتاب به روایت زندگی خانواده‌ای می‌پردازد که با اتفاق‌های غیرمنتظره‌ای روبه‌رو می‌شود و اعضای آن هریک، روایت مستقلی از گذشته ارائه می‌کنند. «سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» با ترجمه سحر حسابی (مترجم آثار موریارتی در ایران) از سوی نشر آموت وارد بازار کتاب شده و استقبال مخاطبان انگیزه‌ای شد برای انجام گپ‌وگفتی کوتاه درباره کتاب و تجربه ترجمه‌ آن که در ادامه می‌خوانید:

ابتدا درباره درونمایه و حال و هوای روایت در «سیب‌ها هرگر نمی‌افتند» توضیح دهید.

«سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» درباره خانواده است. مفهوم خانواده با تمام قوت و ضعف‌هایش، چه به عنوان پدر و مادر و فرزند یا همسر و همراه. موریارتی در کتاب جدیدش برای آن‌هایی می‌نویسد که مفهوم خانواده را دوست دارند اما گاهی درکش نمی‌کنند. اینکه چرا صرف به دنیا آمدن در یک خانه باید قوانینش را پذیرفت و به آن عمل کرد و برای خوشایند بزرگ‌ترها فشار زیادی را متحمل شد تا شاید کمی به حضورت افتخار کنند. از طرف دیگر به والدین فرصت مطرح کردن دیدگاه خودشان را مطرح و از زاویه دید خود این احساس فرزندان را بپذیرند یا رد کنند. موضوع دیگر این کتاب که به شخصه برای من اهمیت دارد تاکید بر این نکته مهم است که اگر دیر به چیزی که می‌خواهید برسید، لذت به‌دست آوردنش خیلی کمرنگ است. مادری که به دلیل شاغل بودن توانایی مدیریت کردن میگرن دخترش را ندارد اما در بازنشستگی با دخترش تماس بگیرد تا او را به قهوه‌ای مهمان کند ممکن است با در بسته روبه‌رو شود چون زمانی که باید نبوده است.

«سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» داستانی معمایی، هیجان‌انگیز، رازآلود و خنده‌دار است. این کتاب در مقایسه با دیگر آثار لیان موریارتی چه جایگاهی دارد؟

تخصص موریارتی بیان واگویه‌های ذهنی انسان‌ها و نشان دادن نظر واقعی آن‌ها بدون روتوش است. «سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» اوج پختگی نویسنده استرالیایی در همین زمینه است. در «دروغ‌های کوچک بزرگ» و البته «راز شوهر» تلاش برای پررنگ کردن معمای داستان برای جذب بیشتر مخاطب است اما حالا و در این کتاب جدید خود را ثابت کرده است و می‌تواند موضوعی روانشناسی را به دلخواه خود پرداخت کند و می‌داند که دیگر مخاطبانش به او اعتماد دارند که داستانی قابل‌دفاع تحویل‌شان بدهد.

موریارتی در این کتاب داستان را از درون یک خانواده به ظاهر شاد و موفق، با ناهنجاری‌ها و رازهایی روایت و خواننده را تا گذر از آخرین پیچ و خم‌های داستانی با خود همراه می‌کند. به نظر شما «سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» چه پیامی برای مخاطبانش دارد؟

«مواظب رفتارهای ریز و درشت خود در مواجهه با آدم‌ها باشید.» رفتاری که شاید به نظر شما کم‌اهمیت است، تاثیر شگرفی بر دیگران می‌گذارد و ممکن است آن‌ها را به آدمی سختکوش و موفق یا شکست‌خورده و بی اعتماد به نفس تبدیل کند بنابراین بر روی روشی که مشخص نیست کدام نتیجه را در پی داشته باشد سرمایه‌گذاری نکنید.

در خوانش «سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» با شخصیت‌هایی عمیق مواجه‌ایم که در پرداخت آن‌ها به جزییات توجه شده. در این باره توضیح بدهید.

موریارتی انسان‌ها را خوب بلد است؛ بنابراین وقتی می‌خوانی‌اش احساس درک شدن می‌کنید. حرفی که در ذهن شماست را موریارتی بیان می‌کند و مگر ادبیات چه چیزی بیشتر از این است که احساس کنی درک شده‌ای و خشم و شادی و عشق و عصبانیتت را رقیق و تو را به انسانی بهتر تبدیل کند! توجه به جزییات موریارتی را به نویسنده‌ای درجه یک در شیوه روایت در داستان‌های پرفروش تبدیل می‌کند. برای مخاطب کمی سخت‌پسند هم اهمیت قائل است و خطی نمی‌نویسد و در عین حال چنان ساده می‌نویسد که خواننده موقع خواندن رها باشد و احساس کند با دوستی سخن می‌گوید و بعد از اتمام مکالمه حالش بهتر است.

کتاب‌های موریارتی در فهرست پرفروش‌های نیویورک‌تایمز قرار دارد. از جذابیت‌های آخرین ترجمه‌تان برای مخاطبان فارسی زبان بگویید؟

«سیب‌ها هرگز نمی‌افتند» بلافاصله پس از انتشار چندین هفته در رتبه اول پرفروش‌های آثار داستانی نیویورک‌تایمز قرار گرفت و طبیعتا به عنوان مترجم آثار موریارتی در ایران تصمیم گرفتم این امکان را در اختیار فارسی‌زبانان قرار دهم تا مانند کتابخوانان کشورهای دیگر بتوانند با اثر جدید موریارتی آشنا شوند. مخاطبین کتاب بدانند که با نثری ساده و در عین حال عمیق روبه‌رو هستند که هم لذت خواندن داستانی خوب را در آن تجربه می‌کنند و هم درسی می‌آموزند که همانا دقت به رفتارهای شخصی خود در مواجهه به انسان‌هایی با پیش‌زمینه‌ها و ظرفیت‌های متفاوت است.

از مراحل انتخاب،ترجمه و انتشار این اثر بگویید؟

من همیشه منتظر انتشار آثار موریارتی هستم. گاهی کتاب را برای ترجمه انتخاب می‌کنم، گاهی به نظرم برای مخاطب فارسی‌زبان جذاب نیست و با همفکری ناشر تطبیق‌پذیری با جامعه فارسی‌زبان را در اولویت قرار می‌دهیم. کار انتخاب و ترجمه با من است و زحمت انتشار به عهده ناشرم آقای علیخانی در نشر «آموت» است که در تمام این سال‌ها در کنار من بودند.

آیا در حال حاضر کتابی در دست ترجمه و یا آماده انتشار دارید؟

کار اصلی‌ام من تدریس ادبیات است. البته پیش از این هشت سال خبرنگار کتاب هم بودم؛ بنابراین نمی‌توانم به صورت تمام وقت کار ترجمه انجام دهم و در حال حاضر نیز کتابی در دست چاپ ندارم. چند کتاب را خوانده‌ام اما برای ترجمه مناسب ندیدمشان. تلاشم بر این است که تا پایان امسال کتابی جدید را انتخاب کنم.