اخلاق در هوش مصنوعی

 اگرچه در حال حاضر هیچ نهاد حاکم در مقیاس گسترده‌ای برای نوشتن و اجرای این قوانین وجود ندارد، بسیاری از شرکت‌های فناوری نسخه مخصوص به خود را از اخلاق هوش مصنوعی یا کد رفتاری هوش مصنوعی اتخاذ کرده‌اند.‌

اخلاق هوش مصنوعی چیست؟

اخلاق هوش مصنوعی مجموعه‌ای از اصول راهنمایی است که ذی‌نفعان (از مهندسان گرفته تا مقامات دولتی) برای اطمینان از توسعه و استفاده مسئولانه فناوری هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.‌ این به معنای اتخاذ رویکردی ایمن، انسانی و سازگار با محیط‌زیست برای هوش مصنوعی است. یک کد اخلاقی قوی هوش مصنوعی می‌تواند شامل اجتناب از تعصب، اطمینان از حریم خصوصی کاربران و داده‌های آنها و کاهش خطرات زیست محیطی باشد.‌

چرا اخلاق هوش مصنوعی مهم است؟

اخلاق هوش مصنوعی مهم است زیرا فناوری هوش مصنوعی برای تقویت یا جایگزینی هوش انسانی طراحی شده است؛ اما وقتی فناوری برای تکرار زندگی انسان طراحی شده است، همان مسائلی که می‌تواند قضاوت انسان را مخفی کند می‌تواند به فناوری نفوذ کند. پروژه‌های هوش مصنوعی که بر اساس داده‌های مغرضانه یا نادرست ساخته می‌شوند، می‌توانند عواقب مضری داشته باشند.

چگونه هوش مصنوعی اخلاقی‌تری ایجاد کنیم؟

ایجاد هوش مصنوعی اخلاقی بیشتر مستلزم نگاهی دقیق به پیامدهای اخلاقی سیاست، آموزش و فناوری است.‌ چارچوب‌های نظارتی می‌توانند تضمین کنند که فناوری‌ها به جای آسیب رساندن به جامعه، به نفع جامعه هستند. هر کسی که با هوش مصنوعی روبه‌رو می‌شود باید خطرات و تأثیر منفی احتمالی هوش مصنوعی غیراخلاقی یا جعلی را درک کند.

مسئله اخلاق در هوش مصنوعی بسیار مهم است و به طور گسترده‌ای در حوزه تحقیقات و توسعه هوش مصنوعی مورد بحث قرار می‌گیرد. در زیر به برخی اصول و مبانی اخلاقی در هوش مصنوعی اشاره می‌کنم:

1. عدالت: سیستم‌های هوش مصنوعی باید بدون تبعیض و تفاوت ناعادلانه با همه افراد رفتار کنند. باید اطمینان حاصل شود که تصمیمات و عملکرد هوش مصنوعی به طور عادلانه و بدون تبعیض از نظر جنسیت، نژاد، اعتقادات، طبقه اجتماعی و سایر ویژگی‌های افراد انجام می‌شود.

2. شفافیت: سیستم‌های هوش مصنوعی باید قابلیت توضیح و تفسیر عملکرد خود را داشته باشند. شفافیت در هوش مصنوعی می‌تواند به کاربران و افراد توانایی اعتماد به سیستم را بدهد و از مشکلات ناشی از تصمیمات ناسازگار یا بی‌انصافانه جلوگیری کند.

3. حفظ حقوق و خصوصیت: در توسعه هوش مصنوعی، باید حقوق و خصوصیت افراد را رعایت کرد. این شامل حفظ اطلاعات شخصی، جلوگیری از سوءاستفاده و سوءاستفاده از اطلاعات و حفظ حریم خصوصی افراد در تعامل با سیستم‌های هوش مصنوعی است.

4. مسئولیت‌پذیری: توسعه‌دهندگان و مدیران سیستم‌های هوش مصنوعی باید مسئولیت کارکرد و عملکرد این سیستم‌ها را به عهده بگیرند. آنها باید مسئولیت اثرات ناخواسته و ممکن بر افراد و جامعه را در نظر بگیرند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از آسیب و ضرر احتمالی اتخاذ کنند.

5. تعامل انسان و ماشین: توسعه هوش مصنوعی باید به گونه‌ای باشد که تعامل انسان و ماشین را تسهیل کند، نه آن‌طور که انسان را جایگزین کند. هوش مصنوعی باید بتواند از دانش و تجربه انسان بهره‌برداری کند و به کاربران قابلیت کنترل و تعامل مستقیم با سیستم را بدهد.

اصول و مسائل اخلاقی مربوط به هوش مصنوعی همچنین به توسعه قوانین و مقررات مرتبط با حفاظت از افراد و جامعه، حل مسائل اخلاقی مرتبط با استفاده از داده‌ها و افزایش شفافیت نیز مربوط می‌شوند. توجه به این اصول و مسائل اخلاقی در توسعه هوش مصنوعی می‌تواند به سازمان‌ها و توسعه‌دهندگان کمک کند تا تکنولوژی هوش مصنوعی را به طور مسئولانه و اخلاقی پیش ببرند.

دست‌اندرکاران توسعه هوش مصنوعی خود به دنبال تصویب قوانین بین‌المللی برای مدیریت و کنترل هوش مصنوعی هستند و معتقدند که سازمانی جهانی، شبیه منع گسترش سلاح‌های اتمی برای هوش مصنوعی نیز باید تشکیل شود تا امنیت در این حوزه برقرار شود و نگرانی‌ها کاهش یابد.

*حسین معافی

کارشناس رسانه‌ای