پیامدهای تنش در باب‌المندب

آنچه تا کنون در جنگ غزه به چشم دیده‌ایم این بود که محاسبه لازمی برای پیامد اقدام‌ها صورت نگرفته بود . یعنی به نظر می‌رسد که حتی حماس هم تصور نمی‌کرد که چه پیامدهایی با گستردگی‌هایی  که در حال حاضر با آن روبرو هستیم ممکن است به دنبال این اتفاق ایجاد شود. چرا که تصور می‌کردند یک اتفاق محدود است. آنچه که در توقیف کشتی اسرائیلی از طرف حوثی‌ها شاهد هستیم را باید نه در نفس اتفاق بلکه در پیامدهای احتمالی آن جست وجو کنیم. تصور می‌شود که حوثی‌ها اصرار دارند  که به گونه‌ای خود را وارد جنگ حماس و اسرائیل کنند. این در حالی است که یک فاصله جغرافیایی طولانی دارند و تازه  از جنگ طولانی مدت خود با عربستان خارج شدند و مردم یمن هم در مدت جنگ طولانی هشت ساله‌ای که با عربستان بودند متحمل تلفات و خسارات بالایی شدند. اینکه حوثی‌ها چرا اصرار دارند وارد این جنگ شوند  آن هم به این حد که به تحریک پذیری اسرائیل یا حتی آمریکا بینجامد جای سوال است و باید دید که  آیا در یک هماهنگی با دیگر گروه‌های مقاومت این اتفاق می‌افتد یا نه  صرفا نوعی اقدام یکجانبه با نگرش‌های آرمان گرایانه و ایدئولوژیکی  است که حوثی‌ها دنبال می‌کنند. اما خطراتی که وجود دارد این است که اسرائیل در پی افزایش دامنه جنگ از غزه است به شکلی که بتواند جبهه‌های دیگری را باز کند و بدین ترتیب دیگر قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی به ویژه ناتو  و آرایش نظامی که آمریکا در منطقه دارد را وارد این جنگ کند. این اتفاقی که رخ داده حتی می‌تواند به دلیل اهمیت تنگه باب المندب دیگر دولت‌های اروپایی را که به امنیت آبراه‌های دریایی به ویژه در مسیر دریای سرخ، احتیاج دارند تحریک کند. این برای اسرائیلی‌ها چیز بدی نیست. اسرائیلی‌ها خواستار چنین اتفاقی هستند و اگر چه به ظاهر می‌گویند که ما اقدامات حوثی‌ها را یک اقدام دسته دوم یا دسته سوم می‌دانیم که در وقت لازم به آن پاسخ خواهیم داد، اما این فرصت را برای آنها فراهم می‌کند که بتوانند دیگر قدرت‌های منطقه‌ای و به ویژه آمریکا و دولت‌های اروپایی را ترغیب کنند که به این نوع درگیری‌ها ورود پیدا کنند. طبیعی است که وقتی دامنه جنگ گسترده می‌شود چشم‌انداز انجام یک توافق  یا آتش‌بس دور از دسترس می‌شود. چیزی که اسرائیلی‌ها کاملا بر آن اصرار دارند و نمی‌خواهند در شرایط حاضر آتش بسی رخ دهد چرا که زمان را برای  خود طلایی به حساب می‌آورند. اینها توانستند شمال غزه را به اشغال خود درآورند و همین‌طور در حال پیشروی به سمت جنوب غزه هستند و اگر  صحنه شلوغ باشد این فرصت برای آنها فراهم خواهد شد که کار خود را گسترده کنند. نکته دیگر اینکه اسرائیلی‌ها می‌توانند همین را بهانه کنند به دلیل نزدیکی حوثی‌‌ها به تهران بگویند که این اقدامات با حمایت ایران صورت می‌گیرد. این در حالی است که تهران همه تلاش خود را انجام داده تا بیرون از مرکز درگیری‌ها قرار بگیرد  و حداقل تنش‌ها را زیر خط جنگ چه با آنچه که غزه در حال رخ دادن است و چه با آمریکا نگه دارد. به نظر می‌رسد که چنین اتفاقاتی می‌تواند صحنه را برای ایران سخت‌تر کند. همانطور که گفته شد مشخص نیست که حوثی‌ها بر چه محاسبه‌ای چنین کاری را انجام دادند. چون اسرائیلی‌ها در عین اینکه تقلیل می‌دهند کشتی را که هیچ تبعه اسرائیلی در آن نبوده  بلکه یکی از سرمایه گذاران آن کشتی یک اسرائیلی است اما در عین حال پای ژاپن به وسط کشیده می‌شود. الان دولت ژاپن است که از تهران و دولت‌های عمان و قطر خواسته که برای رهایی گروگان‌هایی که در این کشتی هستند دخالت کنند. باید دید حوثی‌ها با محاسبه چه هزینه‌ای دست به این اقدام زدند.  

*جلال خوش‌چهره

تحلیلگر مسائل بین‌الملل