دور جدید تلاش‌های ایران برای آتش‌بس در غزه

 در مذاکرات پساترامپ و در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران این قطر بود که  مرکز خود دوحه را به محل رایزنی تهران- واشنگتن تبدیل کرد و بعدها مشخص گردید هیات‌های ایران و آمریکایی به واسطه دیپلمات‌های قطری گام‌های خوبی را برای تبادل زندانیان و دسترسی تهران به دارایی‌هایش برداشتند. مذاکراتی که به نتایجی هم رسید. بعدها قطری‌ها در ارتباط با ادامه مذاکرات ایران و آمریکا اعلام کردند که درآینده قرار است دیپلمات‌های ایران و آمریکا در ادامه مذاکرات موارد اختلافی در پرونده هسته‌ای را به پکیج‌های کوچک‌تر تقسیم کرده و در ارتباط با آن به صورت غیر مستقیم به مذاکره بپردازند. این مذاکرات هم مدتی بعد از تبادل زندانیان ایران و آمریکا آغاز می‌شد اما تحولات بسیار عمیقی درخاورمیانه به وجود آمد به طوری که می‌توان اذعان کرد بعد از طوفان الاقصی تمامی معادلات ژئوپلیتیکی خاورمیانه تغییرکرد. با این وجود هرچند خبری از مذاکرات ایران و آمریکا در ارتباط با احیای پرونده هسته‌ای در قطر نیست اما دوحه این روزها به محلی برای مذاکرات جدید و حساس‌ترتبدیل شده است؛مذاکراتی در مورد تحولات خاورمیانه است.

*قطر میداندار طوفان الاقصی

 با بالاگرفتن جنگ غزه و فعال شدن کنشگران سیاسی و بین‌المللی برای برقراری آتش بس بین حماس و اسرائیل قطر به میدان مذاکرات بین طرفین درگیر تبدل شد و حتی درخبرها آمد که مقامات حماس، فرستادگان رژیم حاکم برتل‌آویو و حتی مقامات برخی کشورها به قطر آمد و شد دارند. بعدها مشخص گردید قطر درحال رایزنی و میانجیگری بین حماس و اسرائیل است تا تبادل اسرا بین دو طرف صورت گرفته و اولین زمینه‌های آتش بس بین حماس و تل‌آویو ایجاد شود. هر چند ظرف روزهای گذشته خبرهایی منتشر شد که طرفین نتوانسته‌اند به سمت تبادل اسرا حرکت کنند و بعد از آن بود که شاهد حضور محدود زمینی ارتش اسرائیل در غزه بودیم حضوری که هیچ دستاوردی جز نابودی تانک‌های مرکاوا همراه نداشت اما از قرار معلوم کانال مذاکراتی قطر بین اسرائیل و حماس جدی است و احتمال آن می‌رود که قطر بتواند در زمینه تبادل اسرا و همچنین به وجود آوردن زمینه‌های یک آتش‌بس بین طرفین به نتایجی دست یابد.

*سفر مقامات امنیتی تل‌آویو به قطر

 هرچند در طول حدود ده روز گذشته اخبار مختلفی از حضور مقامات اسرائیل در قطر در ارتباط با مذاکرات با حماس در مورد تبادل زندانیان و حتی آتش بس شنیده شد اما روزگذشته اخبار تایید شده‌ای از سفر یک مقام امنیتی اسرائیل به صورت یکباره به قطر منتشر شد. در این خبرآمده است. دیوید بارنیا، مدیر موساد در آخر هفته با سفر به قطر با مقامات ارشد این کشور دیدار کرد تا درباره تلاش‌های آن‌ها برای آزادی بیش از ۲۳۵ اسیر اسرائیلی و خارجی که در جریان حمله ۷ اکتبر حماس اسیر شده‌اند، گفت‌وگو کند. رسانه‌ها در این ارتباط نوشتند: «سفر بارنیا به دوحه پس از آغاز عملیات زمینی انجام شد. او مذاکرات مربوط به اسیران را از سر گرفت که به گفته دو منبع، مثبت و سازنده بود اما به پیشرفتی منجر نشد. منبع دیگری که در جریان این گفت‌وگوها قرار گرفت، گفت که پیشرفت‌هایی حاصل شده است.» همچنین روز گذشته خبرگزاری فارس نوشت: «رسانه‌های صهیونیستی خبر دادند که «دیوید بارنیع» رئیس سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی شنبه گذشته برای مذاکره درباره اُسرای صهیونیست در غزه به قطر سفر کرده بود.» البته طبق ادعای رویترز، هفته گذشته با میانجیگری قطر، دو اسیر آمریکایی و دو اسیر صهیونیست آزاد شدند.

*سفر امیرعبداللهیان به قطر

از سوی دیگر در خبرها آمد که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران نیز روز گذشته سفری به قطر داشته و با مقامات قطری در ارتباط با مسائل غزه به گفت‌وگو پرداخته است. نکته حائر اهمیت در این ارتباط سفر همزمان مقام امنیتی آمریکا و وزیر خارجه ایران به قطر است. این مورد نشان می‌دهد که تهران با توجه به نزدیکی به حماس و حمایت معنوی از فلسطینیان به یک مهره کلیدی در مساله غزه تبدیل شده است و در طول چند روز گذشته دیپلمات‌های تهران بارها در مصاحبه‌های خود اعلام کرده‌اند که در زمینه‌های انسانی حاضر هستند به روند کاهش تنش در غزه و حتی تبادل اسرا کمک کنند.

دستور کار ایران و قطر در دیدارهای دیروزامیرعبداللهیان چه بود؟

سخنگوی وزارت امور خارجه در تشریح دیدارهای دیروز وزیر امور خارجه در دوحه گفت: موضوع در دستورکار فوری برای دو کشور ایجاد آتش بس و گذاشتن نقطه پایان برای حملات رژیم جنایتکار صهیونیستی است و اینکه تمام حملات متوقف شود و کمک‌های انساندوستانه ارسال شوند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه که به همراه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه به دوحه سفر کرده، در خصوص مذاکرات با مقامات این کشور در جمع خبرنگاران گفت: سفر به قطر در ادامه رایزنی‌های منطقه‌ای ایران در ارتباط با مسئله فلسطین و ایجاد نقطه پایان بر جنایات رژیم صهیونیستی انجام شد. وی افزود: پیش‌تر نیز در سفر قبلی آقای امیرعبداللهیان به قطر و در تماس آقای رئیسی با امیر قطر هم این گفت‌وگوها ادامه پیدا کرد و در ادامه این‌ها سفر دیروز انجام شد. در گفت‌وگوهای دیروز آخرین تحولات فلسطین مورد تبادل نظر قرار گرفت. موضوع در دستورکار فوری برای دو کشور ایجاد آتش‌بس و گذاشتن نقطه پایان برای حملات رژیم جنایتکار صهیونیستی است و اینکه تمام حملات متوقف شود و کمک‌های انسان دوستانه ارسال شوند.

در نهایت

 به نظر می‌رسد قطر تلاش‌های زیادی برای پایان دادن به جنگ غزه را آغاز کرده و از این جهت مقامات دیپلماتیک و امنیتی ایران و رژیم صهیونیستی در حال آمد و شد به قطر هستند. احتمال اینکه تلاش‌های تهران در تبادل  اسرا به نتیجه برسد وجود دارد حال که هرچند شورای امنیت سازمان ملل نتوانسته است به نتایجی در زمینه برقراری آتش‌بس برسد. این کشورهای درگیر در مساله فلسطین هستند که باید در این زمینه تلاش کنند. ایران و قطر حامی معنوی حماس هستند و غربی‌ها و آمریکایی‌ها پشت اسرائیل ایستاده‌اند حال به نظر می‌رسد هواداران طرفین درگیر در غزه باید به نتایجی در مورد تبادل اسرا برسند تا زمینه‌های برقراری آتش بس به وجود‌ آید. حال باید دید در روزهای آینده در زمینه دیپلماتیک چه تحولاتی را شاهد خواهیم بود به نظر هر مقدار اسرائیل نتواند در غزه به صورت زمینی وارد شود زمینه‌های ایجاد آتش بس بین طرفین فراهم خواهد شد. البته قطر ایستگاه پایانی تلاش‌های ایران برای پایان دادن به تنش در غزه نیست و در خبرها آمده است امیرعبداللهیان بعد از قطر به ترکیه خواهد رفت تا با اردوغان که این روزها از خواب زمستانی درآمده و علیه اسرائیل موضع می‌گیرد مذاکره کند.