آمارها را باور ‌کنیم؟

چرا که این آمارها نه تنها از سوی مردم بلکه از سوی کارشناسان اقتصادی و سیاسی بی‌طرف نیز به دیده تردیده نگریسته می‌شود. زمانی باید به مردم در ارتباط با بهبود شرایط اقتصادی کشور آمار داد که آنها عملا این بهبود را در سفره خود احساس ‌کنند وگرنه اینکه در شرایط بد اقتصادی آمارهایی در ارتباط با بهبود اقتصادی بدون هیچ چشمداشتی را ارائه دهیم نه تنها مورد توجه مردم قرار نمی‌گیرد بلکه منتقدان آن را نقد می‌کنند و مخالفان با توجه به ارائه چنین آمارهایی تلاش می‌کنند در برابر دولت ایستادگی کرده و اگر هم دولت دستاوردی داشته است را نایده انگارند. از این رو عدم ارائه برخی دستاوردهای آماری از سوی دولت خصوصا در بازه‌ای که شرایط آن وجود ندارد خود یک فرصت مناسب برای دولت است که عملکردش را در معرض نقد منتقدان و تخریب مخالفان قرار ندهد. زمانی باید به مردم آمار داد که این آمارها برای مردم  ملموس باشد وگرنه در شرایطی که سفره مردم کوچک می‌شود و برخی آمارهای دولتی و غیردولتی از افزایش حاشیه نشینی و افزایش ضریب جینی حکایت می‌کنند نباید آماری در ارتباط با بهبود شرایط اقتصادی داد. اصولا ارائه آمار برای مردم زمانی مورد توجه است که کارشناسان از زوایای مختلف آن را مورد بررسی قرار داده و آن را تاکید کنند و آن را برای مردم تبیین کنند. از این رو دولت‌ها باید به صورت سالانه به مردم آمار دهند چرا که اگر دولت‌ها بخواهند به صورت ماهانه به مردم آمار اقتصادی دهند چون مردم خود با مقولات اقتصادی مانند تورم و گرانی دست و پنجه نرم می‌کنند، نمی‌توانند این آمارها را بپذیرند. به صورت کلی هم در بسیاری از کشورها ارائه آمارها از سوی دولت مورد اعتماد مردم نیست و مردم کمتر به آمارهای دولتی اعتماد دارند علت هم آن است که دولت‌ها به صورت گزینش شده آمارها را ارائه می‌دهند. برای نمونه در ارائه آمار تورم و یا رشد نقدینگی هر زمان آمارها به نفع آنها باشد آمارهای نقطه به نقطه را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهند حال اینکه تورم در طول یک سال مورد رصد جامعه قرار می‌گیرد. ضمن اینکه روش‌های آمارگیری در ایران هم با هم متفاوت است. مرکز آمار به روش خاص خود اقدام به آمارگیری می‌کند و بانک مرکزی نیز بر اساس معیارهای دیگر اقداماتی در این زمینه انجام می‌دهد و دولت هر بار که می‌خواهد آماری دهد با نگاه به اینکه آمار کدام درگاه به نفع خود است اقدام به انتشار آمار می‌کند. این مورد باعث شده است که مردم به آمارهای اقتصادی  به دیده تردید بنگرند. دولت آمارهایی در مورد رشد اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی ارائه می‌دهند اما مردم خود مشاهده می‌کنند که چرخ صنعت نمی‌چرخد و حتی  خروج سرمایه از  کشور وجود دارد. آمارهای بیکاری دولت نیز  جای تردید دارد چرا که در برخی فصول سال از جمله تابستان‌ها به صورت خود به خود به دلیل گرمی هوا آمار افزایش می‌باید. این درحالی است که شغل‌های پایدار ملاک است.

*علی قنبری

کارشناس اقتصادی