دستاورد بزرگ برجام

 چرا که تحریم‌های تسلیحاتی سال 2020 برداشته شد. در برجام جدول زمان‌بندی شده‌ای وجود دارد که 5 سال بعد از اجرای برجام تحریم‌های تسلیحاتی و 8 سال بعد تحریم‌های موشکی برداشته می‌شود. تحریم‌های پهپادی هم باید برداشته می‌شد و این اتفاق نیز رخ داده چون برجام  وجود دارد. برجام چرا اکنون کار می‌کند چون قطعنامه 2231 وجود دارد. در قطعنامه کاملا این تاریخ‌ها قید شده که چه اتفاقاتی می‌افتد و چون قطعنامه 2231 همچنان جاری و ساری است در زمان مقرر تحریم‌های شورای امنیت  لغو شده است. حال اینکه برخی کشورها تحریم‌های یکجانبه اعمال می‌کنند چیز تازه‌ای نیست. آمریکایی‌ها تحریم‌های مختلفی را علیه ایران ، روسیه، سوریه ، کره شمالی و چین  و شرکت‌ها و اشخاص حقیقی و حقوقی اعمال می‌کنند. اما اینها تحریم‌های یکجانبه هستند نه بین‌المللی و آنچه برای ما حائز اهمیت است اینکه تحریم‌های شورای امنیت بر اساس آنچه باید برای لغو انجام می‌شده لغو شده است. حال ایران هم با آمریکا  و کشورهای اروپایی مراودات موشکی ندارد که با آنها صادرات و واردات داشته باشد و نه پول صنایع موشکی ایران در بانک‌های اروپایی و آمریکایی است. بنابر این اینکه آمریکا یا اروپایی‌ها بخواهند این تحریم خود را ادامه دهند یا ادامه ندهند زیاد اهمیت خاصی ندارد. ضمن اینکه طرف‌های تجاری ایران در حوزه‌های موشکی و صنایع دفاعی نیز کاملا مشخص هستند و به گفته خود منابع غربی ایران به 50 کشور صادرات تسلیحاتی دارد یا واردات یکسری اقلام و نیازمندی دفاعی خود را انجام می‌دهد. به رغم اینکه آمریکا تحریم‌های تسلیحاتی ایران را به اجرا گذاشته است. بنابر این در مورد تحریم‌های موشکی چندان فرق نمی‌کند و مهم این بود که شورای امنیت تحریم‌ها را بردارد.  این هم که آمریکا و اروپا از این امر تمکین و تبعیت نمی‌کنند فقط به لحاظ سیاسی ضربه می‌زند وگرنه ایران فعالیت موشکی خود را دارد.  هر چند که با همین تحریم‌های شورای امنیت نیز ایران دستاوردهای بزرگی در حوزه موشکی و پهپادی داشته است. تاجایی که خود غربی‌ها مطرح می‌کنند که ایران یکی از بزرگترین قدرت‌های پهپادی جهان است و ادعا می‌کنند  که ایران به روسیه نیز پهپاد می‌دهد. در حالی که ایران تحریم پهپادی شورای امنیت هم بود هر چند که این تحریم‌ها نیز برداشته شود فشار بر ایران کمتر می‌شود. از این جهت آنچه  اهمیت دارد اینکه قطعنامه 2231 در مورد برجام  همچنان به قوت خودش باقی است. از طرفی باید اذعان داشت که برداشته شدن تحریم‌های موشکی ایران قطعا دستاورد بزرگی برای کشورمان است و حتی یک تحریم هم که برداشته شود برای کشور گشایش ایحاد می‌کند مخصوصا که تحریم‌های شورای امنیت نیز باشد. تحریم‌های شورای امنیت اینگونه است که برخی کشورها ابا دارند که با کشور تحریم شده مراوده داشته باشند ؛ اما وقتی تحریم از سوی شورای امنیت برداشته می‌شود دستشان باز  است و دیگر می‌توانند روابطشان را برقرار کنند. ضمن اینکه بحث صنایع دفاعی هم فقط مساله دفاعی و امنیتی نیست و مساله تجاری هم هست. همانطور که گفته شد منابع غربی می‌گویند که ایران به روس‌ها پهپاد می‌فروشد و به ادعای آنها یکی از متقاضیان و مشتریان  پهپادی کشورمان روسیه است. حال اینکه روس‌ها پول نقد می‌دهند یا کالای آورده‌ای برای ایران دارد.  وقتی ایران می‌تواند برخی از محصولات تسلیحاتی خود را بفروشد یا ارز وارد کشور می‌شود یا حمایت سیاسی و نفوذ سیاسی و امنیتی ایجاد می‌شود. هر بخش برجام که کار کند برای ایران دستاورد است و اگر دو سال دیگر قطعنامه 2231 منقضی شود و مکانیزم ماشه فعال نشود بزرگترین دستاورد برجام حاصل می‌شود و هیچ تحریم شورای امنیتی علیه ایران  وجود نخواهد داشت.

*امیرعلی ابوالفتح

تحلیلگر مسائل بین‌الملل