طرفین برجام به سمت پلن B بروند
عبدالرضا فرجی راد تحلیلگر مسائل بینالملل
با توجه به اين مساله که شرايط ژئوپليتيکي جهان تغيير کرده که بيشتر جنگ اوکراين سببساز آن شده؛ طرفهاي ايران و آمريکا نيز در مواضع خود تجديد نظر کردهاند. البته آمريکاييها بيشتر بهخاطر مسائل داخلي خودشان و ايران بهخاطر تغيير شرايط ژئوپليتيکي به سمت اتخاذ چنين تصميمي رفتهاند. لذا تصور نميشود که ايران آن تعديلي که در متن پيشنهادي آقاي جوزپ بورل آمده را بپذيرد. مگر اينکه 3شرطي که ايران دارد حتما اجرا شود. درست است که الان احتمال ميدهيم که شوراي حکام يک ماه ديگر قطعنامه جديدي را تصويب کند و اين قطعنامه به شوراي امنيت برود که يامکانيزم ماشه فعال شود يا همان قطعنامه مورد بحث قرار بگيرد و حتي در نهايت نيز ذيل فصل هفت منشور ملل متحد قرار گيرد. اما در نهايت شرايط به نفع آمريکا پيش نميرود و اروپا نيز نميخواهد که اين اتفاق بيفتد. يعني شوراي حکام قطعنامهاي صادر کند و پرونده ايران به شوراي امنيت برود و در نهايت تنشها بيشتر شود. چرا که در حال حاضر علاوه بر مساله روسيه مساله چين هم در حال شدت گرفتن است. همين اصرار خانم نانسي پلوسي براي رفتن به تايوان نشان از اين مساله دارد که مساله چين و تايوان شدت گرفته است. حال فرض کنيم که اصلا اين مساله انجام نشود اما اثرات مخرب خودش را در روابط آمريکا و چين گذاشت. لذا مجموعه عواملي که از نظر ژئوپليتيکي مشاهده ميکنيم شرايطي نيست که ايران بخواهد از مواضع خود و خواستهاي خود کوتاه بيايد. حال پرسش اينجاست که اگر ايران از مواضع خود کوتاه نيايد چه خواهد شد و آيا تنش افزايش خواهد يافت؟ بايد اذعان کرد که خير اينگونه نخواهد شد چرا که هنوز اميدي براي هر سه طرف يعني ايران، اروپا و آمريکا وجود دارد که آن طرح يا پلنB به صورت موقت طرح شود و به گفتوگو گذاشته شود و تا انتخابات کنگره يا حتي انتخابات رياستجمهوري آمريکا بر روي آن کار شود. درست است که ايران قبل از جنگ اوکراين زير بار اين پلن B نميرفت و ميخواست برجام محکم اجرا شود و آمريکاييها تضمين دهند. در واقع چون ايران نميخواهد از خواستههاي حداکثري خود کوتاه بيايد اگر بخواهد جلوي تنش گرفته شود که خواسته همه طرفين است بايد به سمت پلنB بروند. هر چند که پلن B تمام و کامل نيست اما امتيازش اين است که ايران به صورت موقتي نفت ميفروشد و پول آن را دريافت ميکند و ممکن است که داراييهايش آزاد شود؛ اما از آن طرف بحران ديگري ايجاد نميشود که به زعم غربيها روسها از آن استفاده کنند و اوکراين فراموش شود و ايران نيز موافقت کند که در مقابل امتيازي که ميگيرد دوربينها و بازرسهاي آژانس برگردند.
ارسال نظر