عکس کودکان در آلبوم‌های مجازی و عواقب آن

آرمان - این روزها به وفور دیده می‌شود که عکس کودکان در سنین مختلف در فضای مجازی به‌ویژه اینستاگرام به نمایش گذاشته شده است، آلبومی از مجموعه عکس‌ها از بدو تولد تا چندسالگی، یعنی کودک در بزرگسالی می‌تواند آلبوم دوران کودکی خود را در فضای مجازی ورق بزند. والدین با انتشار عکس و نوشتن توضیحاتی در زیر عکس‌ها به مخاطبان خود اعلام می‌کنند که اکنون فرزند آنها کجاست؟ چه کاری انجام می‌دهد؟ در چه سنی است؟ به چه چیزهایی علاقه دارد؟ امروز چه کار خارق‌العاده‌ای انجام داده است و غیره، این دست از والدین چه آگاهانه یا ناآگاهانه از عواقب چنین اقدامی یا بی‌اطلاع هستند یا تصور می‌کنند که مرگ برای همسایه است. نکته حائز اهمیت در انتشار عکس‌ها این است که احتمال سوءاستفاده از این تصاویر وجود دارد چراکه همواره کلاهبرداران و تبهکاران در کمین نشسته‌اند تا از کوچک‌ترین فرصت‌ها بیشترین بهره‌برداری را داشته باشند. در فضایی که تکنولوژی و ابزارهای ارتباط جمعی گسترش یافته است به همان نسبت جرائم نیز توسعه می‌یابد، یعنی جرائم به نسبت توسعه امکانات امروزی، شکل جدید به خود گرفته و تبهکاران از ابزارهای نوین برای ارتکاب جرم استفاده می‌کنند، توسعه فضای مجازی نیز فرصتی است برای این افراد تا با عناوین و شگردهای مختلف به میدان آمده و هدف نهایی خود را پیاده کنند. در چنین شرایطی که خانواده‌ها در فضای مجازی گشت‌وگذار دارند و به‌نوعی فرزندان آنها نیز در این فضا حضور دارند، لازم است با آگاهی بیشتری در فضای مجازی و سوءاستفاده‌های احتمالی از آن، قرار گیرند تا خود و عزیزانشان طعمه تبهکاران فضای مجازی نشوند. باید والدین آگاه باشند که استفاده از عکس‌های شخصی خود و فرزندان به‌عنوان پروفایل یا به اشتراک‌گذاشتن آنها در فضای مجازی می‌تواند، افراد را به دردسر بیندازد. بیشتر افراد جامعه در فضای حقیقی حاضر نیستند حتی یک عکس پرسنلی از خود در اختیار دیگران بگذارند اما در شبکه‌های اجتماعی بدون هیچ‌گونه محدودیت و به‌راحتی عکس‌های خصوصی خود را به اشتراک می‌گذارند غافل از اینکه این عکس می‌تواند در اختیار همه قرار بگیرد و به سرعت منتشر شود. در شبکه اجتماعی مثل اینستاگرام با اینکه قابلیت شخصی‌سازی محیط برای کاربر وجود دارد و می‌توان تنظیمات را به صورتی قرار داد که فقط دوستان بتوانند به محیط شما دسترسی داشته باشند اما همه دوستان قابل اعتماد نیستند و امکان انتشار این عکس‌ها وجود دارد. با توجه به اینکه هر فردی به‌راحتی می‌تواند این عکس‌ها را ذخیره کند و از این عکس‌ها در راستای اهداف مجرمانه سوءاستفاده کنند باید به این نکته توجه بیشتری داشته باشیم. یکی از شایع‌ترین جرائم فضای مجازی، سوءاستفاده از عکس‌های خصوصی و شخصی افراد است. به عبارتی دیگر درست است که در برخی از برنامه‌های موجود مانند تلگرام و اینستاگرام امکان دسترسی به شماره تلفن افراد وجود نخواهد داشت اما باید بیان داشت عکس‌های کاربران این فضاها در معرض سوءاستفاده خواهد بود. برخی سودجویان با سوءاستفاده از عکس‌های برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی، به ساخت صفحات جعلی با عکس این افراد اقدام می‌کنند و از این راه با انتشار مطالب خلاف قانون اقدام به انجام اعمال خلاف خود می‌کنند. بر این اساس توصیه می‌شود تا خانواده‌ها، از انتشار عکس کودکان اجتناب کرده و عکس‌های شخصی خود را نیز از صفحات اجتماعی بردارند. پیشگیری از وقوع اتفاق همواره بایستی مورد توجه افراد باشد چه اینکه بسیاری از مسائل و مشکلات حقوقی در اثر عدم رعایت احتیاطات قانونی و لازم رخ می‌دهد. لکن افراد با قرارندادن عکس‌ها و فیلم‌های شخصی خود در فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تا حدود بسیار زیادی می‌توانند از وقوع بسیاری از این دست جرائم پیشگیری کنند و به‌نوعی خود حافظ حقوق خود باشند.