دیگر پشت پنجشیر را خالی نکنید

آرمان ملی- حمید شجاعی: جنگ پنجشیر همچنان ادامه دارد و گاهی طالبان با کمک پاکستان نیروهای جبهه مقاومت ملی را عقب می‌رانند و گاهی نیروهای جبهه مقاومت پنج شیر بر نیروهای طالبان تفوق یافته و از آنها تلفات بسیار می گیرند. این در حالی است که مسائل افغانستان به جز بعد داخلی در بعد خارجی نیز دارای اهمیت‌های بسزایی است. مخصوصا در بعد منطقه‌ای و همسایگان این کشور که مستقیما با کشورمان ارتباط مستقیم پیدا می‌کند. در بعد منطقه‌ای کمک پاکستان به طالبان به‌رغم تکذیب سخنگوی ارتش این کشور موجب شده تا این مساله در منطقه و حتی فضای بین‌المللسی مطرح شود که کشور ثالثی به قصد نامطلوب به جنگ داخلی کشور همسایه وارد شود و مردم افغانستان نیز در همه جا از این اقدام اقدام انزجار و نفرت کرده‌اند. این در حالی است که همه کشورها به خصوص مقامات کشورمان به مساله پیشبرد مسائل از راه گفت و گو و مذاکره تاکید کرده‌اند. آنچه مسلم است حضور و تاثیر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در دیپلماسی به نفع مردم افغانستان می‌تواند شرایط را در این کشور رو به بهبودی ببرد. قدر مسلم ظرفیت محور دیپلماسی هند ایران و روسیه سبب خواهد شد تا ظرف ۷۲ ساعت ‌آینده از ادامه جنگ داخلی در پنجشیر و کشیده شدن آن به ایالت‌های دیگر افغانستان جلوگیری شود. تنها در این صورت است که امنیت شهرهای شرقی ایران حفظ خواهد شد.
قیام مردم افغانستان
گرچه طالبان در کابل در فکر تدارک مراسم دولت جدید هستند و در این راستا از مقامات سایر کشورها برای حضور در این مراسم دعوت به‌عمل آورده‌اند اما در تحولات میدانی مسائل آنطور که طالبان می‌خواهند پیش نمی‌رود. چرا که طالبان در شرایطی بر اکثر ولایات افغانستان تسلط یافته‌‌اند که با موجی از نارضایتی مردم مواجه‌اند و بخش کثیری از جامعه حضور طالبان بر اریکه قدرت در افغانستان را بر نمی‌تابند. موید این مساله را نیز می‌توان در مقاطع مختلف مشاهده کرد چه زمانی که در روزهای اول طالبان وارد کابل شدند و مردم به هر نحوی به دنبال خروج از کشور بودند و چه زمانی که آخرین امیدهای خود را در حمایت از جبهه مقاومت ملی در مقابله با طالبان دیدند. البته این پایان کار نبوده و نیست چرا که دوشنبه شب و در پی فراخوان سراسری احمد مسعود برای قیام سراسری مردم افغانستان بر علیه طالبان مردم افغانستان در اقصی نقاط این کشور از کابل، مزار شریف، دایکوندی، قندهار و... به پا خواستند و با شعارهای مرگ بر طالبان ، مرگ بر پاکستان، درود بر احمد مسعود و زنده باد افغانستان راهپیمایی کردند. حرکتی که به سرعت در رسانه‌‌های جهان گسترش یافته و به صدر اخبار رسانه‌ها رفت. البته تظاهرات مردم روز گذشته نیز ادامه یافت گروهی از شهروندان افغان، شامل شمار زیادی از زنان روز سه‌شنبه علیه طالبان در کابل، پایتخت این کشور راهپیمایی کرده و شعار دادند. در جریان این راهپیمایی صدای تیراندازی‌های شدید و سنگین شنیده است؛ اقدامی که برای متفرق ساختن جمعیت معترضان انجام شده است. در ویدیوهایی که از این رویداد در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، افرادی که گفته می‌شود از مأموران طالبان هستند در حال کتک زدن برخی از راهپیمایان دیده می‌شوند. مشخص نیست که آیا این تیراندازی سنگین تلفاتی در پی داشته است یا خیر. نیروهای طالبان همچنین از خبرنگاران خواستند تا فیلمبرداری را متوقف کنند. این در حالی است که طالبان تعدادی از خبرنگارانی را که تظاهرات روز گذشته را پوشش می‌دادند بازداشت و تصاویر ویدئویی آن‌ها را پاک کردند. مشخص نیست که آن‌ها به چه مکانی منتقل شده‌اند. اکنون همه می‌دانند که طالبان نزد مردم افغانستان مشروعیتی ندارند و اگر نبود برخی حمایت‌ها از این گروه اکنون آنها به راحتی کابل و دیگر شهرها را تصرف نمی‌کردند. این در حالی است که مردم افغانستان در تظاهرات شب‌های گذشته خود در میان شعارهایشان از کشورهای دیگر به خصوص ایران در جهت رهایی از دست طالبان کمک خواستند. حرکتی که هر چند مورد توجه مقامات کشورمان بوده و بسیار عنوان می‌کنند که مساله مهم خواست ملت افغانستان است اما هنوز صرفا در مواضع سیاسی مانده‌اند. حال باید دید در روزهای آتی تحولات افغانستان چگونه و نفع کدام گروه رقم خواهد خورد .
پیشروی جبهه مقاومت
جنگ پنجشیر همچنان پر دامنه ادامه دارد و جبهه مقاومت ملی و طالبان با هم در تقابل و هماوردی‌اند. در شرایطی که شب‌ةای گذشته طالبان به کمک پهپادهای پاکستانی توانسته بودند از هوا بر نیروهای مقاومت ملی یورش برند و تا حد زیادی پیشرفت کنند؛ چنانکه ذبیح‌ا...مجاهد سخنگوی طالبان از تصرف کامل پنجشیر و پایان جنگ خبر داده بود اما دوشنبه شب ورق جنگ به نفع جبهه مقاومت و بر علیه طالبان برگشت و باعث شد تا طالبان تا حد زیادی عقب نشینی کرده و تلفات فراوانی بدهند. ماجرا از این قرار است دوشنبه شب جنگنده‌هایی ناشناس مواضع طالبان را در پنجشیر هدف قرار داده و جنگ سنگینی بین نیروهای احمدمسعود و طالبان شکل گرفته به نحوی که شاهدان محلی می‌گویند ورق به نفع مقاومان پنجشیر برگشته است. برخی منابع می‌گویند جنگنده‌هایی که سنگرهای طالبان را در پنجشیر هدف قرار می‌دهند، جنگنده‌های نیروی هوایی افغانستانند که پیشتر به تاجیکستان و ازبکستان منتقل شده بودند. سخنگوی جبهه ملی افغانستان با اعلام ادامه جنگ در پنجشیر گفت که طالبان تنها توانسته بر جاده‌های عمومی پنجشیر مسلط شود. فهیم فطرت گفت: جنگ بر سر مناطق استراتژیک پنجشیر همچنان ادامه دارد و نیروهای مقاومت با تمام توان به حمله برای بیرون راندن طالبان ادامه می دهند. یکی از نیروهای جبهه مقاومت نیز مدعی شد که شب گذشته در منطقه «تواخ»، دره عبدا... خیل، آبشار پنجشیر و بازارک تلفات سنگینی به طالبان وارد شده است. وی که نامش ذکر نشده است تصریح کرد جنگ علیه طالبان در «اندرآب» استان بغلان نیز به شدت ادامه دارد. آریانا نیوز افغانستان هم به نقل از «کبیرواثق» معاون استاندار پنجشیر افغانستان نوشته است که جنگ در پنجشیر و اندراب بشدت ادامه دارد و نیروی مقاومت در این مناطق پیشروی های داشته اند. این در حالی است که گروه طالبان تاکنون در باره این پیشروی اظهارنظری نکرده اند. برخی از منابع نیز از مشاهده هواپیماهای ناشناس بر فراز پنجشیر و هدف قرار دادن مواضع طالبان خبر داده اند تاکنون منابع مستقل این خبر را تایید نکرده‌اند. از سوی دیگر اعتراضات عمومی در کابل ،مزارشریف و غزنی بدنبال فراخوان رهبر مقاومت افغانستان از مردم برای قیام علیه طالبان و سردادن شعار ضد پاکستانی وا... اکبر نیز بازتاب گسترده‌ای در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشت .از طرفی سخنگوی گروه طالبان در کنفرانس مطبوعاتی تأکید کرد که هیچگونه حرکات جنگ طلبانه و تظاهرات علیه طالبان را که منجر به جنگ و ناامنی شود، تحمل نخواهد کرد. تظاهرات و اعتراض‌های مردم در شهرهای مختلف و ادامه نبرد در پنجشیر و اندرآب بغلان نشان می‌دهد در صورتی که طالبان دولتی فراگیر وهمه شمول در افغانستان تشکیل ندهد احتمال آغاز جنگ داخلی دیگر وجود دارد.
اهمیت شیعیان افغانستان
در جلسه غیر علنی روز گذشته مجلس در مورد تحولات افغانستان، فرمانده سپاه قدس تأکید کرد آنچه برای ما در افغانستان اهمیت دارد، این است که امنیت جمهوری اسلامی مخدوش نشود، نقشه آمریکا این است که ایران را با جهان اهل سنت درگیر کند بنابراین جمهوری اسلامی باید به گونه‌ای عمل کند که امنیت ایران مخدوش نشده و آمریکا به اهداف خود دست نیابد. سردار قاآنی تأکید کرد آنچه برای ما در افغانستان اهمیت دارد، این است که امنیت جمهوری اسلامی مخدوش نشود، نقشه آمریکا این است که ایران را با جهان اهل سنت درگیر کند بنابراین جمهوری اسلامی باید به‌گونه‌ای عمل کند که امنیت ایران مخدوش نشده و آمریکا به اهداف خود دست نیابد. به گفته فرمانده سپاه قدس، شیعیان افغانستان برای جمهوری اسلامی اهمیت زیادی دارند و ایران تلاش دارد حل موضوع افغانستان از طریق جنگ نباشد و همه اقوام افغانستان در اداره کشورسهیم باشند.»
اعتراض در تهران
جمعی از اتباع افغانستانی مقیم تهران در اعتراض به سیاست ها و رفتار دولت پاکستان نسبت به تحولات کشورشان در مقابل سفارت این کشور تجمع کردند. در پی تحولات اخیر افغانستان و پیشروی طالبان و تصرف اکثر شهرهای افغانستان توسط این گروه، درگیری میان نیروهای مقاومت ملی در پنجشیر و طالبان ادامه داشت که با وجود موفقیت های نیروهای مقاومت در مقابله با طالبان، شامگاه دوشنبه هفته جاری طالبان توانستند در این محل پیشروی کند و برخی نیروهای مقاومت ملی هم در پنجشیر به شهادت رسیدند. با توجه به اینکه گفته می‌شود پاکستان دخالت مستقیمی در تحولات اخیر داشته است، این تجمع‌کنندگان نسبت به رفتار پاکستان اعتراض کردند. تجمع کنندگان که پلاکاردهایی با تصاویر احمد شاه مسعود و احمد مسعود در دست داشتند، شعارهایی در مخالفت با طالبان و پاکستان و در حمایت از جبهه مقاومت سردادند .
سناریوی خطرناک
یک کارشناس مسائل بین الملل اظهار داشت: خروج شتاب زده آمریکا از افغانستان، فروپاشی دولت اشرف غنی و تسلط سریع و آسان طالبان بر افغانستان مقدمه اجرائی شدن یک سناریوی خطرناک در منطقه است. حسن هانی‌زاده گفت: پاکستان، آمریکا، عربستان، امارات و بحرین در صدد انتقال گروهک‌های تروریستی داعش و القاعده به افغانستان و کمک اطلاعاتی، لجستیکی و مالی به آنها هستند تا در آینده از وجود این دو گروهک تروریستی برای ناامن کردن مرزهای شرقی ایران استفاده کنند. این کارشناس مسائل بین‌المللی تأکید کرد: این امر نشان می دهد که یک سناریوی خطرناک از پیش طراحی شده برای ناامن کردن منطقه و به ویژه مرزهای شرقی ایران تهیه شده است. وی افزود: به نظر می رسد طالبان در آینده امارت خودش را تشکیل خواهد داد اما مشکل در شکل‌گیری امارت اسلامی طالبان نیست، بلکه مشکل از آنجا ناشی خواهد شد که پاکستان، آمریکا، عربستان، امارات و بحرین در صدد انتقال گروهک های تروریستی داعش و القاعده به افغانستان و کمک اطلاعاتی، لجستیکی و مالی به آنها هستند تا در آینده از وجود این دو گروهک تروریستی برای ناامن کردن مرزهای شرقی ایران استفاده کنند. یک کارشناس روابط بین‌الملل نیز اظهار داشت: یکی از چالش‌های بزرگ سیاست خارجی ایران نحوه برخورد با این معضل است. به هر حال هر دولتی که به هر نحوی در کشوری مستقر می‌شود برخی کشورها آن دولت جدید را به رسمیت و برخی دیگر به رسمیت نمی شناسند ابوالفضل خدایی گفت:اگر ایران امارت اسلامی را به رسمیت بشناسد به نوعی نقض غرض است. آن هم در حالی که ایدئولوژی و سلوک طالبان را در گذشته ای نه چندان دور دیده‌ایم.
کابینه طالبان
به نظر می‌رسد افغانستان دور جدیدی از حکومت و دولت را پشت سر خواهد گذاشت و طالبان پس از 20سال دوباره می‌توانند قدرت بلامنازع این کشور باشند و دولت تعیین کنند. در همین راستا پس از آنکه چنندی پیش مطرح شده بود که کابینه طالبان به زودی معرفی خواهد شد روز گذشته افراد حاضر در دولت بعدی افغانستان معرفی شدند که در این دولت ملا هدایت‌ا... بدري وزیر مالیه؛ شیخ مولوي نور‌ا... منیر وزیر آموزش عالی؛ ملا خیرا... خیرخواه - وزارت اطلاعات وفرهنگ؛ قاري دین محمد حنیف وزارت اقتصاد ؛ مولوي نور محمد ثاقب - حج او اوقاف مولوي عبدالحکیم شرعي وزیر عدلیه ؛ نورا... نوري وزیر سرحدات و قبائل؛ یونس آخوندزاده - انکشاف دیهات وزارت؛ شیخ محمد خالد دعوت و ارشاد،امر بالمعروف ونهی عن المنکر؛ ملا عبدالمنان عمري وزیر فواید عامه ؛ ملا محمد عیس اخوند - وزیر معادن و نفت؛ ملا عبدالطیف منصور - وزیر آب و برق ؛ حمید‌ا...آخوندزاده - وزیر هوانوردي؛ عبدالباقي حقاني؛ وزیر تحصیلات عالی نجیب‌ا... حقاني وزیر مخابرات؛ صخلیل الرحمن حقانی وزارت مهاجرین عبدالحق وثیق - ریاست عمومی استخبارات (اطلاعات و امنیت)؛ حاجي محمد ادرس - افغانستان بانک ؛ مولوي احمد جان احمدي - اداره امور؛ ملا محمد فاضل آخوند - معین وزارت دفاع؛ فصیح الدین - لوی درستیز؛ شیرمحمد عباس ستانکزی ـ معین وزارت خارجه، مولوي نور جلال معین وزارت داخله؛ ذبیح‌ا... مجاهد - معین اطلاعات و کلتور؛ ملا تاج میر جواد - معین اول استخبارات ملا رحمت‌ا... نجیب - معین اداري استخبارات؛ ملا عبدالحق و معین وزارت داخله در بخش مبارزه با مواد مخدر خواهد بود.