برجام و چالشهای بینالمللی
یوسف مولایی استاد دانشگاه
به لحاظ حقوقي تا زماني که بهطور رسمي اعلام نشود که ديگر برجام زنده نيست يا ديگر برجام کلا منتفي شده، برجام به عنوان يک سندي که در حال اجراست ولي به مشکلاتي برخورده، بايد مطرح شود منتها حالت يک بيمار در حال کماست. يعني شانس زنده شدنش وجود دارد ولي بسيار سخت است. چون به لحاظ حقوقي مرگش اعلام نشده که به عنوان يک موجود کاملا از دست رفته تلقي شود. موجودي که از نظر حقوقي زنده است ولي علائم حياتياش آنچنان نيست که به عنوان يک موجود زنده با آن برخورد کنيم. مقامات آمريکايي هم از يکطرف اعلام ميکنند که هنوز از نظر آنها ديپلماسي بهترين مسير براي حل مشکل است ولي اگر ديپلماسي جواب ندهد، همه گزينهها روي ميز است. ما در يک وضعيت خاصي قرار داريم که اراده تصميمسازان ايران بسيار مهم است تا در وقت مناسب، اراده قاطع خودشان را براي احياي برجام با توجه به امکانات و اوضاع و احوال و اتفاقاتي که افتاده، نشان دهند. چون اين برجام ديگر برجامي نيست که 2015 به حالت اجرا درآمده. اتفاقهاي زيادي افتاده و ايران پيشرفتهايي در فعاليت هستهاي کرده و از آن محدوديتهايي که برجام براي ايران درمورد غنيسازي و ذخيره آن قائل شده، عبور کرده. طرفهاي مقابل هم تحريمهايي را براي ايران به کار گرفتند که عليالاصول اگر ميخواستند برجام را رعايت کنند، نبايد اين اتفاق ميافتاد. بنابراين وضعيت خيلي ويژهاي است که قابليت تبديل شدن به يک تنش بزرگ بين ايران و دنياي غرب و کساني که درمقابل ايران موضع تندي دارند را داراست و اين ايران است که در راستاي منافع ملي خودش بايد ابتکار عمل را در دست بگيرد تا بتواند درحقيقت اين بيماري که در حال کماست با ابتکارات و خلاقيتهاي خودش به حيات دوباره برگرداند. علائمي هم که آمريکاييها و اسرائيل از طريق شروع فعاليتهاي نظامي نشان ميدهند و نتيجهاي هم نداشته باشد يا نتيجهاش ضعيف باشد، از اين جهت است که نشان دهند براي آنها امکان توسل به زور در پرونده هستهاي وجود دارد. به همين دليل چون شرايط حساس است اشتباه محاسباتي طرفين ميتواند پرهزينه باشد، بايد کارشناسان مسلط به مسائل هم بينالمللي هم داخلي و هم پرونده هستهاي تشکيل جلسه داده و نظر کارشناسي دقيقي به تصميمسازان منتقل شود تا آنها بهتر بتواند تصميم بگيرند.
ارسال نظر