در نقد شکنجه اعداد و سیاست بیراهه
محمد فاضلی استاد دانشگاه شهید بهشتی
فرض کنیــد باک پژو ۴۰۵ و تویوتا پیریوس هر دو 50 لیتر بنزین جا بگیرد. اگر کسی به شما بگوید مصرف پژو و تویوتا یکسان است چون باک هر دو پنجاه لیتر است، باور می‌کنید؟ خیر! خواهید گفت پژو مثلاً با ۵۰ لیتر ۵۰۰ کیلومتر و تویوتا با ۵۰ لیتر ۱۰۰۰ کیلومتر راه می‌رود، پس مصرف تویوتا نصف پژو ۴۰۵ است. همین اصل ساده نسبت‌ها را که نادیده بگیرید، می‌توانید اعداد را شکنجه کنید تا به آنچه می‌خواهید اعتراف کنند. نموداری منتشر شد که نشان می‌داد هر ایرانی سالی ۳۰۷۲ کیلووات‌ساعت برق مصرف می‌کند که کمتر از ۳۰۸۱ کیلووات‌ساعت میانگین جهانی است. این عدد هم‌چنین کمتر از سرانه مصرف آلمان (۶۳۰۶)، عمان (۶۳۵۸)، روسیه (۶۳۵۸)، ژاپن (۷۱۰۵)، عربستان (۹۴۰۷)، کره (۱۰۱۹۲)، آمریکا (۱۲۱۵۴)، امارات (۱۲۲۲۶)، کویت (۱۴۰۹۰)، قطر (۱۵۳۱۶) و نروژ (۲۳۲۱۰) است. نتیجه‌ای هم که از این نمودار می‌گیرند این است که هر چه اقتصاددان، متخصص انرژی و محققان گفته‌اند ما ایرانیان (اعم از صاحبان منافع در صنایع، کشاورزی، تجاری و خانگی) مصرف انرژی زیادی داریم، دروغی بوده که....
1- ایــران در بیــن ۱۹ مصـرف‌کننـده اول بــرق جــهان، با مصـــرف
۲۵۴۷۲۴ گیگاوات‌ساعت در سال در رتبه ۱۶ قرار دارد. چین با ۷۵۰۰۰۰۰ در رتبه اول است. 2- اگر مقدار کل مصرف برق این ۱۹ مصرف‌کننده بزرگ را بر جمعیت‌شان تقسیم کنیم سرانه مصرف برق هر ایرانی می‌شود ۳۰۷۲ و باز هم ایران در رتبه ۱۶ قرار می‌گیرد. کانادا با ۱۴۶۱۲ می‌رود در صدر و هند با ۹۳۵ می‌رود رتبه ۱۹ قرار می‌گیرد. چینی‌ها که در کل مصرف رتبه یک هستند، در سرانه به ازای هر نفر در رتبه ۱۱ قرار می‌گیرند (۵۳۱۲). 3- نکته مهم این است که مردم هر کشوری با برق چه کاری انجام می‌دهند، با مصرف برق چقدر ثروت خلق می‌کنند. محاسبه این شاخص (یعنی لحاظ کردن نسبت‌ها) مستلزم تقسیم مصرف برق سرانه هر کشور به تولید ناخالص داخلی و سرانه تولید ناخالص داخلی است. تقسیم کل مصرف برق هر کشور به تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که پر‌مصرف‌ترین کشور اندونزی است که مقدار این شاخص در آن 65/1 و تنها کشور دارنده شاخص بالای یک در بین ۱۹ مصرف‌کننده بزرگ برق است. نمره این شاخص ایران 373/0 است و در رتبه هفتم کشورهای پرمصرف بعد از اندونزی، روسیه، هند، چین، عربستان سعودی و برزیل است. درست است سرانه مصرف برق هر آلمانی حدود ۲ برابر هر ایرانی است اما تولید
ناخالص داخلی آلمان 33/6 برابر ایران است و برق در آلمان
۳ برابر کارآمدتر از ایران برای خلق ثروت استفاده می‌شود. اگر سرانه مصرف برق هر فرد را به سرانه تولید ناخالص داخلی تقسیم کنیم، جایگاه ایران از نظر پرمصرف بودن به جایگاه ششم صعود می‌کند و دیگر رتبه ۱۶ بزرگ‌ترین مصرف‌کننده برق جهان، بیانگر واقعیت مصرف برق نیست. روسیه، چین، هند، عربستان سعودی و برزیل از این نظر پرمصرف‌تر از ایران هستند. به عبارتی، بهره‌وری مصرف برق در این کشورها از ایران هم وضعیت بدتری دارد. نتیجه‌گیری 1- این نوشته، دفاع از وضع موجود نیست، ساختار اقتصاد برق ایران به شدت قابل نقد است). این متن در دفاع از عقلانیت مقایسه است. 2- مقایسه که کنیم معلوم می‌شود وضع ما از روسیه، چین، هند، عربستان و برزیل بهتر است، اما در شمار کم‌مصرف‌های برق جهان یا استفاده‌کنندگان دارای بهره‌وری بالا نیستیم. ما برای خلق هر یک دلار درآمد، چهار برابر یک انگلیسی و سه برابر یک آلمانی برق مصرف می‌کنیم. سه. برای ارزیابی مصرف خودرو می‌پرسند با هر لیتر بنزین چقدر راه می‌رود، و برای سنجش نوع مصرف برق هم باید پرسید با هر کیلووات‌ساعت برق چقدر درآمد خلق می‌کنید. 4- اگر با نمودارهایی که با شکنجه اعداد فقط بخشی از واقعیت را بدون مقایسه می‌گویند، باور کنیم که کم‌مصرف هستیم، هیچ مطالبه‌ای برای اصلاح بخش انرژی نخواهیم داشت و به سوی نابودی بیشتر اقتصاد و محیط‌زیست ایران پیش خواهیم رفت.
به ذهن مردم فرو کرده‌اند. چند دقیقه با من همراه شوید تا معلوم شود دروغ، نتیجه‌ای است که از این نمودار گرفته می‌شود و تهیه‌کنندگان چنین نمودارهایی از یک تکنیک ساده «حذف نسبت‌ها» برای شکنجه کردن اعداد و اعتراف گرفتن از آن‌ها استفاده می‌کنند. بیچاره اعداد هم که دست و پا ندارند مقاومت کنند، به هر چه شکنجه‌گر اعداد بخواهد اعتراف می‌کنند، از جمله اعتراف به این‌که مصرف انرژی در ایران نامعقول و زیاد نیست.
۳ برابر کارآمدتر از ایران برای خلق ثروت استفاده می‌شود. اگر سرانه مصرف برق هر فرد را به سرانه تولید ناخالص داخلی تقسیم کنیم، جایگاه ایران از نظر پرمصرف بودن به جایگاه ششم صعود می‌کند و دیگر رتبه ۱۶ بزرگ‌ترین مصرف‌کننده برق جهان، بیانگر واقعیت مصرف برق نیست. روسیه، چین، هند، عربستان سعودی و برزیل از این نظر پرمصرف‌تر از ایران هستند. به عبارتی، بهره‌وری مصرف برق در این کشورها از ایران هم وضعیت بدتری دارد. نتیجه‌گیری 1- این نوشته، دفاع از وضع موجود نیست، ساختار اقتصاد برق ایران به شدت قابل نقد است). این متن در دفاع از عقلانیت مقایسه است. 2- مقایسه که کنیم معلوم می‌شود وضع ما از روسیه، چین، هند، عربستان و برزیل بهتر است، اما در شمار کم‌مصرف‌های برق جهان یا استفاده‌کنندگان دارای بهره‌وری بالا نیستیم. ما برای خلق هر یک دلار درآمد، چهار برابر یک انگلیسی و سه برابر یک آلمانی برق مصرف می‌کنیم. سه. برای ارزیابی مصرف خودرو می‌پرسند با هر لیتر بنزین چقدر راه می‌رود، و برای سنجش نوع مصرف برق هم باید پرسید با هر کیلووات‌ساعت برق چقدر درآمد خلق می‌کنید. 4- اگر با نمودارهایی که با شکنجه اعداد فقط بخشی از واقعیت را بدون مقایسه می‌گویند، باور کنیم که کم‌مصرف هستیم، هیچ مطالبه‌ای برای اصلاح بخش انرژی نخواهیم داشت و به سوی نابودی بیشتر اقتصاد و محیط‌زیست ایران پیش خواهیم رفت.
به ذهن مردم فرو کرده‌اند. چند دقیقه با من همراه شوید تا معلوم شود دروغ، نتیجه‌ای است که از این نمودار گرفته می‌شود و تهیه‌کنندگان چنین نمودارهایی از یک تکنیک ساده «حذف نسبت‌ها» برای شکنجه کردن اعداد و اعتراف گرفتن از آن‌ها استفاده می‌کنند. بیچاره اعداد هم که دست و پا ندارند مقاومت کنند، به هر چه شکنجه‌گر اعداد بخواهد اعتراف می‌کنند، از جمله اعتراف به این‌که مصرف انرژی در ایران نامعقول و زیاد نیست.
ارسال نظر