نمونه‌ای موفق در منطقه خاورمیانه

با هر نگاهي مدل امارات آشکارا يک تجربه درخور توسعه است به ويژه که در خاورميانه درگير در منازعات ژئوپليتيک قرار گرفته است. مشخصا در اين بحبوحه بحران‌ها در خاورميانه شاهد يک تجربه موفق هستيم. امارات با وجود سيستم سياسي غيرانتخاباتي ، به يکي از مراکز مالي معتبر جهاني تبديل شده و اقتصاد دوبي حتي از کشورهاي آلمان،فرانسه و انگليس هم رقابتي‌تر است و آن را به مکاني جذاب براي پول‌‌ها و سرمايه‌‌هاي جهاني تبديل کرده است. شکي نيست که بدون ثروت نفت، امارات قادر نمي‌‌شد معجزه اقتصاديش را رقم بزند اما اگر درايت و روشن‌‌بيني مسئولان هم نبود، نفت به آساني از نعمت به نقمت تبديل و تجربه ناموفق ساير اقتصادهاي نفتي تکرار مي‌‌شد. تفاوت مهم در اين است که در امارات نفت به جاي آنکه مخدوم سياست شود، در خدمت اقتصاد قرار گرفت و توسعه به آرمان اصلي اين کشور کوچک تبديل شد. مساله اصلي اين است که در امارات مانند دول غربي پارلمان و دولت در سايه و احزاب مخالف و مکانيزم‌هاي گوناگون که نقش سرعتگير دارند، موجود نيستند. البته در اين ميان بايد از بيان ميزان عقب‌‌ماندگي اين نظام به لحاظ ايستارهاي توسعه سياسي گذشت، همچنين امکان اقتباس آن به لحاظ ويژگي‌هاي خاص شيخ‌ نشين‌‌ها نظير جمعيت بومي اندک و نيروي کار خارجي و ثروت فراوان آن‌ها هم در ساير کشورها محل ترديد است اما همزمان نمي‌توان از گفتن اين حقيقت هم چشم پوشيد که چقدر بخت با اماراتي‌ها بوده است. اگر به جاي تاجران و مغازه‌داران فعلي، ژنرال‌ها و حزبي‌هايي نظير صدام و قذافي و ناصر، رهبرشان بودند، باز اين تجربه به دست مي‌‌آمد؟ شعارهاي سياسي صرف نظر از درصدي بزرگ‌نمايي و برخي کارکردهاي زينت‌ بخش، به نوعي سر درون داعيان آن‌ها را برملا مي‌‌کنند. شعارهايي که دهه‌ها ورد زبان ناسيوناليست‌‌هاي عرب، ناصري‌‌ها و بعثي‌هايي بود که پيشرفت جهان عرب را در گرو وحدت آن و به سرانجام رساندن پروژه سياسي مد نظر خود در اين باره مي‌دانستند، مشخصا امروز بي‌نتيجه مانده است. سرانجام هم ابوظبي موفق شد ولي صدام، ناصر، قذافي، بومدين نه تنها به وحدت عربي و تشکيل جماهيري متحد نرسيدند بلکه کشورهايي ضعيف و ورشکسته را هم به ميراث گذاشتند. امارات مشخصا قدرتي نوظهور در منطقه است که در نظام تقسيم کار جهان سرشار از مدعي امروز، نقشي متناسب براي خود تعريف کرده است. داشتن بندر و لنگرگاه و فرودگاه‌‌هاي بين‌المللي و خطوط هوايي خوب، گردش مالي شفاف و اطمينان‌ بخشي به صاحبان پول در اين عرصه نقشي مهم داشته است.