چند نکته درباره نمايشگاه کتاب

نمايشگاه کتاب تهران، يک جشن بزرگ فرهنگي است. يک رويداد بزرگ که سالي يک بار همه‌ نويسندگان، مترجمان، ناشران و دست‌اندرکاران حوزه‌ کتاب و فرهنگ و ادب را به مدت 10 روز در ارديبهشت ماه گرد هم مي‌آورد. دو سال به خاطر ويروس کرونا، نمايشگاه به صورت حضوري برگزار نشد و در اين دو سال علاوه بر شيوع ويروس همه‌گير کرونا، شاهد افزايش سرم‌سام‌آور قيمت کاغذ، و در نتيجه کاهش قدرت خريد مردم و کاهش شمارگان کتاب به زير صد جلد شديم! در کشوري با تمدن 2500 ساله و غني از فرهنگ و هنر و ادب و حضور بزرگان ادبيات در تاريخ گذشته و معاصر، مايه‌ سرشکستگي است که شمارگان کتاب‌هايمان به زير صد جلد رسيده است و براي تجديد چاپ آن به چاپ‌هاي دوم، سوم و چهارم ذوق زده هم مي‌شويم! اما با همه‌ اين مشکلات در دو سال کرونا، شاهد طرح‌هاي فصلي تخفيف کتاب (طرح بهاره، تابستانه، پاييزه و زمستانه) و برگزاري نمايشگاه مجازي کتاب تهران (بهمن 1399) بوديم که الحق و الانصاف با استقبال خوب خوانندگان و علاقه‌مندان به کتاب مواجه شد و برگزاري مجازي نمايشگاه کتاب تهران يک تجربه خيلي خوب بود. امسال که بعد از دو سال شاهد برگزاري حضوري نمايشگاه کتاب تهران هستيم، در چند روز گذشته متوجه شديم که برخي ناشران معتبر کشور به بهانه‌ حمايت از کتابفروش‌ها از حضور در نمايشگاه کتاب تهران انصراف دادند. من به عنوان يک خواننده‌ کتاب و نه به عنوان يک نويسنده و دبير انجمن داستان‌نويسي، معتقدم که نمايشگاه کتاب يک رويداد بزرگ فرهنگي و جشن کتاب است. در شرايطي که شاهد کاهش شمارگان کتاب و عدم تمايل خانواده‌ها به خريد کتاب هستيم، با برگزاري اين گونه جشن‌ها و گردهمايي‌ها مي‌توانيم اين علاقه و تمايل را در خانواده‌هاي ايراني و در نتيجه در کودکان، نوجوانان و جوانان ايراني فراهم بياوريم. نکته‌ دوم اين است که برگزاري نمايشگاه کتاب، فرصتي است براي خوانندگان و مخاطبان کتاب تا از نزديک با نويسندگان، شاعران و مترجمان مورد علاقه‌شان ارتباط برقرار کنند؛ در‌حالي که اين شرايط در کتابفروشي‌هاي مراکز استان‌ها و حتي در کتابفروشي‌هاي شهرهاي کوچک مهيا نيست! نکته‌ سوم اين است که نمايشگاه کتاب، فرصتي براي اهالي قلم، نوقلمان، نويسندگان، شاعران و مترجمان است تا از نزديک با مديران و دستندرکاران ناشران ارتباط برقرار کنند و با عقد قرارداد و يا ايجاد دورهمي در انتقال تجربيات با يکديگر همکاري و تبادل داشته باشند. و نکته‌ آخر؛ همان‌طور که برگزاري نمايشگاه کتاب تهران از اهميت بسيار برخوردار است، حمايت از کتابفروش‌ها نيز بايد در اولويت مديران، انجمن ناشران و وزير محترم فرهنگ قرار بگيرد. به هر حال چراغ فرهنگ‌وهنر هر شهر و روستايي، کتابفروشي‌هاي آن منطقه است. برگزاري رويدادهاي بزرگ فرهنگي در پايتخت نبايد باعث خواموشي چراغ کتابفروشي‌هاي شهرهاي کوچک‌تر و روستاها شود. پيشنهاد من اين است که در کنار برگزاري نمايشگاه‌هاي کتاب در تهران و مراکز استان‌ها، از طرح‌هاي تخفيف فصلي کتاب حمايت بيشتري بشود. به عنوان مثال تخفيف 30 درصدي براي کتاب‌هاي ايراني و تخفيف 20درصدي براي کتاب‌هاي ترجمه شده منظور شود؛ همچنين افزايش سقف بن خريد کتاب صورت بگيرد. اميد است با حمايت از نمايشگاه‌هاي حضوري و مجازي کتاب در سراسر کشور و نيز طرح‌هاي فصلي تخفيف کتاب در پايان هر فصل براي کتابفروش‌ها، شور و نشاط در جامعه، آگاهي و در نتيجه افزايش سرانه مطالعه کتاب در کشورمان، به ارمغان بيايد.