اتفاقی که در قزاقستان رقم خورد

پس از بازپس‌گیری موصل از دست داعش، وب‌سایت آمریکایی گلوبال ریسرچ سکیوریتی در یادداشتی این سوال را مطرح کرد که با از دست رفتن موصل که به مراتب بزرگ‌تر و مهم‌تر از پایگاه داعش در رقه سوریه بود، نیروهای این گروه تکفیری به کجا خواهند رفت؟ این نشریه امنیتی آمریکایی در آن زمان ۷ سناریو برای بقای داعش پیشنهاد داد که رقه سوریه، بندر سرت لیبی، نیجریه، وزیرستان پاکستان و افغانستان، آسیای میانه، بازگشت به اروپا و نفوذ به کشورهای خاورمیانه از جمله آن‌ها بود اما نکته جالب اینکه بیش از ۶ سال قبل، این پایگاه آمریکایی نوشته بود که کوچ داعش به آسیای میانه، سودمندترین انتخاب داعش برای غرب خواهد بود. در این حالت نه ‌تنها فاصله این گروه با غرب بیشتر می‌شود، بلکه روسیه را این بار در نزدیکی مرزهای خود، رو در رو با داعش خواهند دید. اگر خبرهایی که گاه و بیگاه از وجود نیروهای تکفیری در قزاقستان می‌شنویم را با چاشنی تحلیل همراه کنیم هدف بازیگر اصلی این بازی یعنی آمریکا و غرب چند مسئله می‌تواند، باشد. نخست اهداف کوتاه مدت شامل مشغول سازی روسیه در چند جبهه متفاوت، کاستن فشار از اوکراین به عنوان متحد آمریکا و غرب و امتیازگیری از روسیه و چین در پرونده‌های فی مابین مانند مسئله هسته‌ای. اهداف بلند مدت نیز می‌تواند شامل مواردی باشد به این شکل که اگر به موقعیت ژئوپولیتیک قزاقستان نگاه کنیم متوجه می‌شویم که این کشور بین دو ابر قدرت جهانی و رقیب راهبردی آمریکایی‌‌ها یعنی چین و روسیه قرار دارد. لذا آمریکایی‌‌ها تلاش می‌‌کنند تا دو رقیب راهبردی خود را با یک پدیده جدید امنیتی داعش وار مواجه کنند. این روش مشخصا می‌تواند دغدغه‌ای جدی و خطرناک برای این دو قدرت جهانی ایجاد کند و روند پیشرفت آن‌ها را با کندی مواجه کند و موانعی جدید پیش روی آن‌ها قرار دهد. در همین راستا شاید پوتین به همین علت دعوت ایران و سردار سلیمانی را پذیرفت و در جنگ علیه داعش در سوریه وارد شد تا این روزها را نبیند. مشخصا روسیه نیز این خطر را احساس کرده بود و می‌دانست که اگر داعش در سوریه از بین نرود، بزودی گریبان آن‌ها را در آسیای میانه و قفقاز خواهد گرفت و به همین علت به مقابله با این نیروی رادیکال در خاورمیانه روی آورد. اتفاقی که جنبه‌های مختلفی داشت و ابعاد مختلف آن در ابعاد وسیعی از منطقه و جهان تاثیر مستقیم می‌گذاشت که شاید یکی از نمونه‌های آن امروز در قزاقستان به خوبی قابل مشاهده باشد زمانی که شنیده می‌شود پشت درگیری‌های مسلحانه گروه‌های تندرو قرار دارند.