هاشمی سیاستمداری تکرار ناشدنی

امام عبارت‌های آشنایی مانند «مطهری پاره تن من بود» و«بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد»و« هاشمی زنده است چون نهضت زنده است، پاره‌های بنیادی نگرش بنیانگذار جمهوری اسلامی به یاران انقلابی اش بود. جمله‌های عاطفی امام درباره شهیدان مطهری و بهشتی، سوگواره‌هایی است که در فقدان مردان شهید بیان شده است و جمله به غایت سیاسی که درباره آیت‌ا... فقید هاشمی رفسنجانی گفته شده خطاب به مردی است که از ترور جان سالم به در برد و تقدیرش بود که نقش توامان مطهری و بهشتی را در غیاب ایشان برعهده گیرد: هم پاره تن شود، هم مظلومانه زندگی کند و مظلومانه بمیرد. منزلت«پاره تن شدن» هاشمی از کجا آمد و« زیست و مرگ مظلومانه اش»چه بود؟ امام خمینی (ره) عبارت« پاره تن»را که برای شهید مطهری به کار برده بود درباره کسی دیگر از جمله هاشمی رفسنجانی تکرار نکرد اما رابطه اش با هاشمی چنان بود و تا آخرین لحظه حیاتش ماند، که در عمل مدام به همگان یادآوری می‌کرد که« هاشمی پاره تن من است». تقریبا همه تصمیم‌ها و اقدام‌های استراتژیک ایشان از طریق هاشمی انجام می‌شد و به گواهی اسناد، هاشمی تنها کسی بود که اجازه جرح و تعدیل این تصمیم‌ها را داشت. این منزلت، علاوه بر پیوندهای دیرینه میان« استاد و شاگرد»و سهم بی‌همتای هاشمی رفسنجانی در رتق و فتق امور سیاسی و مالی انقلابیون در سال‌های پیش از انقلاب بود. هاشمی از آن جهت در حلقه یاران امام منزلت خاص یافت که می‌توانست میان« دین و دنیا»ارتباطی منطقی و سازگار برقرار کند و نظام نوپای انقلابیون را از مخمصه نظری برهاند. در سالهای نخست شکل گیری جمهوری اسلامی، پرسشی سهمگین در باب وجود یا فقدان جواز حکومت در عصر غیبت، مطرح شد که بعضا از طرف اعاظم فقه بود. امام خمینی رضوان ا... تعالی علیه پیشتر و در چارچوب مبحث امر به معروف و نهی از منکر، به این پرسش پاسخ داده بودند. ماخوذ از مباحث ایشان در کتابهای« حکومت اسلامی یا ولایت فقیه»و« تحریر الوسیله » می‌توان گفت با فرض کفایی بودن فرضیه مهمی مانند امر به معروف، همیشه این احتمال منطقی وجود دارد که با غفلت همگانی مسلمین این فرضیه تعطیل شود. پس برای جلوگیری از تعطیل احتمالی اجرای حدود راهی باقی نمی‌ماند مگر تشکیل حکومت‌. این حکم امام درباره حکومت متضمن دو توانایی توامان در حاکم اسلامی است‌ توانایی اول، قدرت استنباط مباحث فقهی ملک‌داری و دفاع از حکومت از مناظر فقه و شریعت و دوم داشتن کیاست و سیاست لازم برای مجری داشتن این علم و استنباط حلقه یاران امام چنین کسانی کم شمار بودند و هاشمی رفسنجانی را از این حیث، بهتر از عالم وارسته حضرت آیت‌ا... جوادی آملی نمی‌توان وصف کرد: « کسی که در حد خود مقدار لازم علم فراهم کرده باشد، جهاد راخوب تجربه کرده باشد، شهامت و شجاعت را تجربه کرده باشد، سیاست را تجربه کرده باشد، مدیریت را تجربه کرده باشد و جمع این فضائل جمع مکسر نباشد و جمع سالم باشد، آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی - رضوان ا... تعالی علیه- هست. به این فضائل و سجایای اخلاقی مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی این غمنامه را هم می‌توان و باید افزود که در همه سال‌های پس از انقلاب، همواره کامیابی‌های جمهوری اسلامی را ستود و آن را به مردم و انقلاب نسبت داد و مسئولیت ناکامی‌های را به گردن دیگران نینداخت اما دیگران همه خطاهای خود را پای او نوشتند و آنگونه که زمانی خودش گفت با سینه مجروح از رازهای نظام که بسیاری از آنها خطاهای مکنون دیگران بود، به دیار باقی شتافت تا عبارت« مظلوم زیست و مظلوم مرد»هم وصف حال این« پاره تن»بعد از شهید مظلوم شهید بهشتی باشد. در روزگاری که کشورمان از لحاظ مختلف درگیر مشکلات و نابسامان‌های ریز و درشت است نظام و کشور نیازمند شخصی به مانند هاشمی است که با تدبیر همیشگی خود بتواند بحران‌های به‌وجود آمده را از سر راه نظام و کشور بردارد. در پایان باید گفت هاشمی مرد تکرار ناشدنی در عرصه سیاست بود، خدایش بیامرزد و او را با شهدا و امام شهدا مشهور گرداند.