روایتی از دغدغه‌های آیت‌ا... هاشمی برای لغو تحریم‌ها

یکی از مشکلات کشور که معیشت مردم به آن گره خورده است، را باید تحریم‌های اقتصادی دانست که علیه کشور وضع شده است. آیت‌ا... هاشمی از جمله شخصیت‌هایی بود که همواره تاکید زیادی برای تدبیر در جهت رفع تحریم‌ها داشت حتی در این مسیر قائل به گفت‌وگو با آمریکا برای از میان برداشتن موانع اقتصادی شدند. برخی که به کاسبان تحریم معروف شدند، بارها به آیت ا... هاشمی هجمه کردند. ایشان به آرمان گفته بود: «در هر سفری که هیأت مذاکره کننده می‌روند، دروغی علیه‌شان می‌بندند و ابراز دلواپسی می‌کنند. درست است که برای مصالح کشور نباید به حاشیه سازی‌ها توجه کرد، ولی حداقل این است که روحیه تیم مذاکره کننده را به‌جای حمایت، تشویق و استقبال خراب نکنند، متأسفانه این اقلیت پر سروصدا آدم‌هایی هستند که خودشان را انقلابی می‌دانند. این مشکلات را دولت روحانی دارد که من کمتر داشتم. نکته کاملا مثبت دیگری که آن زمان داشتم این بود که با رهبری تقریبا در همه موضوعات هم‌نظر بودیم.» آیت‌ا... هاشمی تنها چند روز پیش از یک ساله شدن اجرای برجام از دنیا رفت؛ او آن اندازه عمر نداشت که سال‌های پس از برجام را ببیند و از عمق تأثیرات توافقی که همه جانبه از آن حمایت کرده بود مطلع شود. به هر حال آنهایی که برای دستیابی به این توافق تلاش زیادی داشتند بهتر می‌دانند که رئیس سابق مجمع تشخیص چگونه در پیدا و پنهان، پشت آنها را خالی نکرد. در ادامه برخی مواضع و سخنان آیت‌ا... هاشمی درباره تبعات تحریم و لزوم رفع آن را مرور می‌کنید.

ایشان با تقبیح کار کسانی که از تحریم‌های علیه ایران به نفع خویش سوءاستفاده می‌کردند، گفت: اتفاقاتی که در دوران تحریم از سوی عده‌ای در داخل کشور افتاد که برای ایران زشت است. بعضی‌ها هم دلشان خوش بود که مقاومت می‌کنیم، اما اینکه کشور خود را فقیرتر کنیم، مقاومت نیست، مقاومت واقعی هشت سال دفاع مقدس بود که همه دشمنان یکجا شده بودند و می‌خواستند کشور را بگیرند و انقلاب را نابود کنند، که موفق نشدند.

عده‌ای حرف‌های عجیب و غریب می‌زنند که ما می‌‌خواهیم خودمان به دانش دست پیدا کنیم و این در حالی است که تحریم‌ها پدر مردم را در آورده است اکثر مردمی که مزدبگیر هستند تحریم‌ها استخوان‌های آنها را خرد کرده است. تحریم‌های بسیار بزرگی اکنون کشور ما با آن مواجه است و دلیل شرعی نداریم که با هیچکس نتوانیم حرف بزنیم خود پیامبر که طبیب همه تاریخ بود طبیب ایرانی داشته است. ‌ البته این حرف‌های همه ملت ایران نیست حرف‌های عده‌ای محدود هستند که تریبون و قدرت دارند و این حرف‌ها مشکل‌ساز هستند. ما باید به نقطه مشترک با دنیا برسیم و به عقل جمعی دنیا برسیم ولی این محدود کار را به جایی رسانده‌اند که دانشگاه بزرگ دانشجویان ایرانی نمی‌پذیرند که کشورمان به دانش آنان نیاز دارد. ما باید راهی برای تعامل با دنیا باز کنیم عقل و شرع اجازه می‌دهد افراط‌گری و خشکی هیچ وقت جواب نمی‌دهد. اسلام از مجموعه‌ای از دین و عرفان و مسائل بسیار اساسی است که تا قیامت می‌تواند این آموزه‌ها ادامه پیدا کند.

متأسفانه بعضی از کسانی که قبلا در مقام مسئول، تحریم‌ها را نعمت خدا می‌دانستند، وقتی در در انتخابات نظر جامعه را دیدند، به جای اصلاح گفتار و رفتار خویش با کارشکنی سیاسی در کارهای دولت تلاش می‌کنند که تحریم‌ها را برگردانند.

زمانی‌که رئیس‌جمهوری آمریکا مخالفان توافق هسته‌ای در این کشور را جنگ‌طلب معرفی می‌کند و به اعراب خلیج فارس می‌گوید بودجه نظامی شما ده برابر بودجه ایران است، چرا ایران‌هراسی می‌کنید؟ و در سرزمین‌های اشغالی قدس نیز حتی نیروهای نظامی علیه نتانیاهو و دولتمردان دیگر این رژیم عنوان می‌کنند که این رژیم در حالت انزوای سیاسی در جهان است، نشانه دیگری از تحولات مثبت... است.

رفع سایه تهدید و تحریم و توافق‌نامه برجام، حاصل سیاست خارجی مناسب و عاقلانه دولت است و در سیاست داخلی هم، جلوگیری از لجام گسیختگی تورم از اقدامات مهم است که البته مردم حق دارند در مسائل مهم و نیازهای ضروری، رفاه کامل داشته باشند.

علاوه بر تحریم‌های ظالمانه و سایه تهدیدی که امنیت مشاغل را نشانه رفته بود، دولت وقت هم به ‌رغم ویژگی‌های مثبت برنامه چهارم، توجه و اعتقادی به اجرای آن نداشت. دنیا فهمید که تحریم ایران هیچ نفعی برای آنان ندارد، بلکه مانع اجرای بسیاری از کارهای خوب صنعتی می‌شود.

به همان اندازه‌ای که ما بازار می‌شویم، به همان اندازه هم دنیا بازار ما باشد و تعادل و تبادل باشد. نه فقط کالا، بلکه باید در دانش هم این‌گونه باشد. اگر ما ابتکاری می‌کنیم، دنیا بتواند استفاده کند و اگر دنیا ابتکاری می‌کند، ما بتوانیم استفاده کنیم و همراه حرکت مثبت دنیا جلو برویم. این مسأله با آن تحریم‌ها سازگار نبود. به خاطر همان تحریم‌ها ذهنیت بعضی‌ها این‌گونه شد که در تحریم‌ها بمانیم و در عین حال مقاومت کنیم، اما نظر ما این نبود و اگر در بندها دقت کنید، این موضوع می‌تواند از همه‌ی بندها قابل استفاده باشد. ما نمی‌خواهیم تحریم‌ها را دور بزنیم، بلکه می‌خواهیم تحریم‌ها از سر راه برداشته شود تا بتوانیم آن جایی را که می‌خواهیم، انتخاب کنیم و به آن جایی را که نمی‌خواهیم، کاری نداشته باشیم. اولین قدم را دولت آقای روحانی برداشت و به دنبال مسأله تحریم‌ها رفت.

از اول، تحریم‌های آنها را ظالمانه و دلایل آنها را بهانه‌جویی می‌دانستیم که سرانجام دولت آقای روحانی با مذاکرات عاقلانه، همه آنها را به برجام رساند که یک سند بین‌المللی است.

به هر حال اگر تحریم وجود نداشت، در علوم پیشرفته مانند لیزر و یا نانو که در موارد متعدد کاربرد دارند، پیشرفت‌های بیشتری ‌داشتیم، کما اینکه در حال حاضر هم پیشرفت‌هایی کرده‌ایم، اما کافی نبوده است و برجام می‌تواند این راه را برای ما باز کند.

روح برجام این است که اعتماد بین‌المللی به وجود آمد که ایران درصدد آزار جامعه بین‌‌المللی نیست و این تبلیغاتی که شده، دروغ است و اگر غیر از این بود، حاضر نمی‌شد وضع فعلی کارهای هسته‌ای خودش را به این‌ صورت کند. البته این کاری که کردیم، بیشتر به نفع ماست تا آنها. چون ما الان به چیزهایی دست می‌یابیم که در آن شرایط نمی‌توانستیم. الان ما در خیلی جاها می‌توانیم وارد شویم. الان ما می‌توانیم اورانیوم تولید کنیم و بفروشیم. مواد اولیه نداریم، می‌توانیم وارد و تولید کنیم و با سود زیاد بفروشیم. می‌توانیم آب سنگین را تولید و بفروشیم.

بعد از برجام که تحریم‌ها برطرف شود، روابط ما با کشورهای منطقه خیلی بهتر می‌شود. ما تجربه بعد از جنگ را داریم. بعد از جنگ، چون کشورهای منطقه شریک صدام شده بودند، بین ما خصومت و خون بود. ولی با رفتار درست ما در دولت، همه اینها دوست صمیمی ما شدند و واقعا نوعی تعامل خوب و سازنده بین ایران وآنها برقرار شد و از ما حرف شنوی داشتند.

اتفاقا بعد از برجام که تحریم‌ها برطرف شود، روابط ما با کشورهای منطقه خیلی بهتر می‌شود. ما تجربه بعد از جنگ را داریم. بعد از جنگ، چون کشورهای منطقه شریک صدام شده بودند، بین ما خصومت و خون بود. ولی با رفتار درست ما در دولت، همه اینها دوست صمیمی ما شدند و واقعا نوعی تعامل خوب و سازنده بین ایران وآنها برقرار شد و از ما حرف شنوی داشتند.

وقتی برجام اجرا شود، خواهید دید و می‌بینید که همسایه و غیرهمسایه در حال آمدن به ایران هستند. با توافق برجام، می‌توانیم، به کشورهای نیازمند اسلامی و همسایه‌هایمان کمک فنی و علمی کنیم و ارتباطات دانشگاهی داشته باشیم و خیلی از مسائل و مشکلات را حل کنیم.

می‌گویند ایرانی‌ها با دست بسته پشت میز مذاکره نشسته‌اند. این حرف غربی‌ها نهایت بی‌عقلی است. چرا دستانمان بسته باشد؟ درحالی که با اختیارخودمان وارد مذاکره شدیم و با تأیید رهبری ادامه می‌دهیم. خواسته‌های مشخصی داریم و می‌خواهیم حق خودمان را در استفاده صلح‌آمیز از مجموعه صنایع هسته‌ای داشته باشیم.

توافق بد این است که بخواهند بعضی از حقوق ما را نادیده بگیرند یا جلوگیری کنند. اگر این گونه باشد، بد است، منتها نسبی است... به نظرم حرف رهبری خیلی روشن است. این توافق خوب و بد را خود آنها می‌گویند. اول رژیم اشغالگر قدس و بعد آمریکایی‌ها گفتند که اگر توافق نشود، از توافق بد بهتر است