توسعه بازرگانی فقط با فرستادن رایزن حل نمی‌شود

آرمان ملــی: یکشنبــه‌ای که گذشت در حاشیـه حضــور حسین امیر عبــداللهیان، وزیر امور خارجه در مجلس اعلام شــد به زودی 35 نفر رایزن بازرگانی به نمایندگی‌های سیاسی جمهوری اسلامی در خارج از کشور اعزام می‌شوند، همچنین میز ترانزیت در وزارت خارجه راه‌اندازی می‌شود. هر چند که حضور در پیمان‌‌ شانگهای می‌تواند به فعال شدن دیپلماسی اقتصادی ایران کمک کند. در این راستا برای تاثیر این اقدام در فعال شدن دیپلماسی اقتصادی کشور و سایر تحولات سیاست خارجی «آرمــان ملی» با فریدون مجلسی تحلیلگر و کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت و گو پرداخته است که می‌خوانید.

اقداماتی نظیر اعزام رایزن بازرگانی تا چه اندازه در فعال شدن دیپلماسی اقتصادی موثر است و برای اینکه این اقدامات از حالت نمایشی خارج بشود و برای کشور دستاورد داشته باشد، چه باید کرد؟

اگر چنانچه تحریم‌ها رفع بشود و اتصال به اف ای تی اف برقرار شود، تا حدی موثر است. وگرنه آن سی و چند نفر به حقوق خودشان می رسند، یعنی حقوق ماهیانه‌ای دریافت می‌کنند و در کشورهای مختلف خارجی تجربه کسب می‌کنند و با محیط خارج از کشور آشنا می‌شوند! به نظرم اولا توسعه بازرگانی با فرستادن رایزن بازرگانی حل نمی‌شود؛ ابتدا باید روابط بین المللی برقرار شود، استقلال تجاری خودمان را بازیابیم، بتوانیم مبادلات بانکی با سایر کشورها داشته باشیم و در تحریم نباشیم. اعلام این گونه اقدامات را به دو صورت می‌توان تحلیل کرد؛ یا مقامات به رفع تحریم‌ها خوش بین هستند و شاید به نوعی تفاهم اعلام نشده رسیده‌اند و به اصطلاح پیشاپیش دارند رایزن‌های بازرگانی را می‌فرستند که بتوانند کمکی به توسعه تجارت ایران بکنند، یا اینکه تازه راه بازرگانی گشوده، باید بررسی شود با کدام کشورها، در چه مواردی و در چه زمینه هایی امکان توسعه تجارت و بازرگانی وجود دارد. ممکن است شما به کشورهایی رایزن بازرگانی اعزام کنید که در آن کشورها زمینه داریم مثل ترکیه، عراق، سوریه، عربستان سعودی و... کشورهایی از این دست که ما با آنها ارتباط داریم و زمینه بازارهایی می‌توانیم داشته باشیم و آنها با توجه به پیشرفت‌هایی که کردند به خصوص عربستان در زمینه‌های پتروشیمی تکمیلی برای بازار ایران و مشارکت در بردن بعضی فرآورده‌های پتروشیمی ایران یا کالاهای دیگر، اما همه اینها منوط به این است که تحریم‌ها برداشته شود، تجارت آزاد بشود. اکنون عدم امکان تجارت بین المللی به اقتصاد ما آسیب می‌رساند و از توانمندی ما برای آزادی تجارت کاسته است. بنابراین اگربه خاطر علاقه به توسعه تجارت رایزن بازرگانی قرار است اعزام بشود لابد اقداماتی برای رفع تحریم‌ها در جریان است که از این حیث خوش بینانه است. اما اگر کسانی قرار است حقوق ارزی و دلاری بگیرند و به کشورهایی اعزام بشوند که ارتباط بازرگانی هم نداریم این امر زیاده روی است.

روز پنجشنبه هفته جــاری دیداری میان مقامات ایران و اروپایی‌ها در راستای برجام در بـروکسل برگزار خواهد شد، فکر می‌کنید با توجه به عضویت ایــران در پیمان شانگهای تغییری در مواضع روسیه و چین خواهیم داشت؟

هیچ فرقی در مواضع این دو کشور در مذاکرات برجام رخ نخواهد داد. پیمان شانگهای یک باشگاهی است که در آن باشگاه اگر چنانچه ایران استقلال و آزادی عمل خودش را به دست بیاورد امکان این است که یک مانور بیشتری بدهد. با کشورهای شانگهای ما خود به خود روابطی داریم، از محیط آنها مقداری دور هستیم. مهم ترین کشورهای عضو چین، سنگاپور و به‌خصوص مالزی هستند که ما با یا بی شانگهای با این کشورها ارتباطاتی داریم. شاید شانگهای کمکی بکند ولی بدون پذیرش پروتکل‌های اف ای تی اف و رفع تحریم‌ها هیچ فایده‌ای ندارد. اما اینکه پنجشنبه مذاکرات قرار است شروع بشود اگر هدف مذاکره برای مذاکره باشد و طول دادن و... فکر نمی‌کنم طرف مقابل این را بپذیرد، ایران هم اعلام کرده مذاکره بی‌نتیجه را نمی‌پذیریم، اعلام شد که وزیر خارجه پیش شرط‌هایی گذاشته که این موضوع تکذیب شد. این تکذیب می‌تواند کورسوی امیدی باشد بر اینکه منظور از این مذاکره نرسیدن به توافق نیست، شاید رسیدن به توافقی است که مستلزم تعامل است. تعامل به معنی دادن و گرفتن امتیازی است.

داعش به عنــوان تهدیدی در مقابل ایران و طالبان است، با این تهدید چگونه باید برخورد کرد؟

طالبــان با داعش فرقی نمی‌کنند و حالا طالبان سر کار است و برای اینکه به اصطلاح در قدرت بماند قطعا یک شرایطی را پذیرفته و ظاهر یک قدرت مسئول را حفظ می‌کند. ولی از زمانی که جنگ پنهانی شیعه و سنی آغاز شده و مورد بهره برداری قرار گرفته و در شرایطی حل خواهد شد که هر دو طرف این جنگ را کنار بگذارند. طولانی شدن این جنگ باعث خواهد شد متقابلا آسیب‌هایی به گروه‌هایی برسد. داعش به عنوان یک گروه تروریستی پنهان می‌تواند اقدامات و خرابکاری‌هایی بکند که یا دستگیر می‌شوند یا دستگیر نمی‌شوند و به هر حال به مردم بی‌گناه آسیب وارد می‌کند. راه‌حلش این است که متقابلا از اقدام علیه هم دست بر دارند ولی صریح‌ترین صحبت را زمانی آقای ترامپ کرد و گفت: ما با این گروه‌های اسلامی دشمن هستیم و آنها هم دشمن ما هستند، اگر این گروه‌ها در شرایطی بخواهند همدیگر را بکشند ما می‌ایستیم و تماشا می‌کنیم و مانع نمی‌شویم. از لحاظ اخلاقی می‌شود این حرف را ارزیابی منفی کرد ولی به لحاظ عملی برای گروه‌هایی که مثل ترامپ می‌اندیشند می‌بینیم که این حرف چقدر قابل تامل هست. مردم منطقه سال‌هاست که همدیگر را می‌کشند و ذی نفع‌هایی مثل ترامپ به تماشا ایستاده‌اند و تماشا می‌کنند.