رویکرد کلی نظام احیای برجام است

یک کارشناس مسائــل بین الملل اظهار داشت: این اتفاقاتی که در طول مسیر مذاکرات احیای برجام رخ داد چندان دور از انتظار نبود. یک ایده‌ای در میان مردم و مسئولان بود که اگر بایدن به قدرت برسد آمریکا سریعا به برجام برمی‌گردد و تحریم‌ها را برمی‌دارد و شرایط به همان روال قبل از خروج آمریکا از برجام بر می‌گردد. بخشی از این اتفاقاتی که اکنون رخ می‌دهد به آن خوش‌بینی‌هایی برمی‌گردد که قبلا وجود داشت و در حقیقت خلاف واقعیت‌ها بود. بخشی از آن برمی‌گردد به نوع نگاه بایدن نسبت به برجام و اینکه از ابتدا نگاهش به این شکل بود که پلی ایجاد کند از برجام به برجام پلاس و در این مسیر اروپا هم با آمریکا همراه بود که بتوانند از طریق احیای برجام، بلافاصله یا داخل برجام یا در کنار برجام توافقات بعدی با ایران را در خصوص مباحث منطقه‌ای و موشکی پیش بکشد. اردشیر سنایی گفت: طرف ایرانی اما موافق این موضوع نبود و از همان ابتدا تاکید داشت که برجام باید احیا شود و مسائل منطقه‌ای و موشکی هم اصلا قابل مذاکره نیست. بخشی از آن هم به مخالفت‌هایی که در منطقه وجود داشت برمی‌گردد و تلاشی که عربستان و اسرائیل به کار می‌بردند تا از طریق لابی‌های خودشان اجازه احیای برجام را ندهند. در این مقطع ایران مدتی با وساطت عراق سعی کرد با مذاکره با عربستان محور عربی ضد برجام را خنثی کند که تا حدودی هم این مسیر پیش رفت و تا حدی لابی اسرائیلی قوی عمل کرد و کماکان فشار‌هایی را به ایالات متحده آمریکایی وارد می‌کند. بخشی دیگر هم به اقداماتی که در داخل ایران وجود داشت برمی‌گردد و همچنین توانایی‌های ایران افزایش پیدا کرد و در واقع میزان تعهدات ایران در برجام روزبه روز کاهش پیدا کرد و میزان اورانیوم غنی شده نیز افزایش پیدا کرد. وی با بیان اینکه این وضعیت برای طرف مقابل دشوار و پیچیده بود که اگر به برجام برگردد پس از آن قرار است روند به چه صورت پیش برود، گفت: البته تصویب اقدام راهبردی علیه تحریم‌ها نیز تا حدی دست دولت را در مسیر مذاکره محدودتر کرد و امکان چانه‌زنی را سلب کرد. مجموع این عوامل باعث شد تا طرفین اواسط فروردین به فکر مذاکرات باشند. اما خب نوع مذاکره و اینکه ایران حاضر به مذاکره مستقیم با آمریکا نشد هم بی تاثیر نبود و یک دست انداز برای ادامه مذاکرات بود. سنایی ادامه داد: از همین رو انتقال خواسته‌ها به همدیگر هم با مشکل مواجه شد. البته این نکته را هم درنظر داشته باشید که طرفین حداکثر خواسته‌های خود را مطرح کردند و به هیچ عنوان حاضر به کوتاه آمدن در برابر خواسته‌هایشان نشدند. طرف ایرانی اصرار داشت که حتما طرف آمریکایی اول به برجام برگردد و ما راستی‌آزمایی بکنیم و بعد تمام تحریم‌ها را بردارد. طرف مقابل هم ضمن اینکه این مواضع را نمی‌پذیرفت، تاکید داشت که مذاکرات باید به مذاکرات برجام پلاس گره بخورد و در ثانی فناوری و پیشرفت‌های هسته‌ای ایران هم از بین برود و نابود شود. وی تاکید کرد: بنابراین تغییر دولت و وزارت خارجه در سیاست‌های کلان ایران تغییری ایجاد نخواهد کرد. ممکن است چهره‌ها و مذاکره کننده‌ها تغییر کنند که بعید است کل تیم عوض شود اما رویکرد کلی نظام این است که برجام احیا شود.